ผลของสารสกัดสมุนไพรพื้นบ้านไทยจำนวน 7 ชนิด ต่อการยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
สมุนไพรพื้นบ้านไทยจำนวน 7 ชนิดนำมาสกัดสารโดยใช้น้ำ เมทานอล และเอทานอลเป็นตัวทำละลาย ได้นำมาศึกษา ฤทธิ์การยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคจำนวน 4 สายพันธุ์ ได้แก่ Escherichia coli ATCC25922, Klebsiella pneumoniae ATCC27736, Staphylococcus aureus ATCC6538, Staphylococcus epidermidis ATCC12228 ด้วยวิธี Agar well
diffusion โดยทดลองใช้สารสกัด (30 μg/plate) 21 ตัวอย่างต่อการยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย 1 สายพันธุ์ ผลการทดลองพบว่าสาร สกัดฟักแม้วด้วยเมทานอลแสดงการยับยั้งเชื้อ E. coli และ S. epidermidis ได้ดีที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยเส้นผ่านศูนย์กลางของ ฤทธิ์ยับยั้ง 20.46 มิลลิเมตร และ 35.23 มิลลิเมตร ตามลำดับ สารสกัดสะระแหน่ด้วยน้ำและสารสกัดชะพลูด้วย เมทานอล แสดงฤทธิ์ยับยั้งเชื้อ K. pneumoniae และ S. aureus ได้ดีที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยเส้นผ่านศูนย์กลางของฤทธิ์ยับยั้ง 19.15 มิลลิเมตร และ 24.77 มิลลิเมตร ตามลำดับ เมื่อทดสอบหาความเข้มข้นต่ำสุดของสารสกัดที่สามารถยับยั้งเชื้อ แบคทีเรียด้วยวิธี Microdilution assay พบว่า ค่า Minimum Inhibitory Concentration (MIC) ของสารสกัดจากฟักแม้ว ด้วยเมทานอลในการยับยั้งเชื้อ E. coli และ S. epidermidis เท่ากับ 7.81 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร และ 62.50 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ตามลำดับ สารสกัดสะระแหน่ด้วยน้ำและสารสกัดชะพลูด้วยเมทานอลในการยับยั้งเชื้อ K. pneumoniae และ S. aureus มีค่า MIC เท่ากับ 15.62 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร และค่า MIC ของสารมาตรฐาน Chloramphenicol ที่ยับยั้งเชื้อ E. coli, K. pneumoniae, S. epidermidis และ S. aureus เท่ากับ 15, 7, 31 และ7 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร ตามลำดับ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
2. ปาริชาติ ผลานิสงส์. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาชีววิทยา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2554.
3. วัลลภ ลิขิตสุนทรวงศ์, สุเมธ อำภาวงษ์, อรอุมา สิงหะ ทวีศักดิ์ เขตเจริญ, เยาวลักษณ์ พนาเวชกิจกุล และกาญจนา เข่งคุ้ม. การตรวจพบเชื้อ Klebsiella pneumoniae ในหนูเมาส์สาย
พันธุ์ ICR. [ออนไลน์]. ศูนย์สัตว์ทดลองแห่งชาติ มหาวิทยาลัย มหิดล. 2555.
4. นงลักษณ์ สุวรรณพินิจ. แบคทีเรียที่เกี่ยวข้องกับโรค. พิมพ์ ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: ศูนย์หนังสือจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย;2547.
5. จิตตะวัน กุโบลา. การวิเคราะห์สารออกฤทธิ์ทางชีวภาพใน มะระขี้นก และความสามารถในการนำไปใช้เชิงชีวภาพ. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาเทคโนโลยีการอาหาร มหาวิทยาลัยมหาสารคาม; 2551.
6. นิติพงษ์ ศิริวงศ์, เอกชัย ชูเกียรติโรจน์. อุบัติการณ์ของเชื้อ Staphylococcus aureus ที่สามารถต้านทานต่อยาปฏิชีวนะและโลหะซึ่งแยกได้จากโรงพยาบาลในจังหวัดเชียงราย ประเทศไทย. [ออนไลน์]. การประชุมวิชาการ 33rd Congress on Science and Technology of Thailand;2554.
7. ปาริชาติ ผลานิสงค์. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาชีววิทยา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2551.
8. โ ส ภ ณ ค ง ส ำ ร า ญ . แ บ ค ทีเ รีย ท า ง ก า ร แ พ ท ย์.คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล.กรุงเทพฯ; 2524.
9. คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลและศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ. สมุนไพรไม้พื้นบ้าน เล่ม 1-4. พิมพ์ครั้งที่ 1-4. บริษัทประชาชนจำกัด; 2539-2543.
10. น้อย เนียมสา, ก้าน จันทร์พรหมมา. การศึกษาสารเคมีจากชะพลู Piper sarmentosum Roxb. วารสารสงขลานครินทร์. 2526;5(2):151-2.
11. มยุรี ตันติสิระ, บุญยงค์ ตันติสิระ, ธงชัย สุขเศวต, ปิยะรัตน์ นิ่มพิทักษ์พงศ์, พรทิพย์ บุญชัยพา, รุ่งทิพย์ เทพเลิศบุญ. การทดสอบเบื้องต้นในการมีฤทธิ์เป็นยาชาเฉพาะที่ของ
สารสกัดกึ่งบริสุทธิ์จากลูกชะพลู. ไทยเภสัชสาร. 2542;23(1):41-45.
12. ประจวบ สุขสมบูรณ์. การศึกษาสารต่างๆในใบสะระแหน่ (Mentha viridis). วิทยานิพนธ์ปริญญา วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการสอนเคมี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 2521.
13. Dey BB, Choudhuri MA. Effect of leaf development stage on changes in essential oil of Ocimumsanctum L. Biochem Physiol Pflanz. 1983;178(5):331-5.
14. พรทิพย์ ฐิตะพานิชย์. ผลของสารสกัด 70% เอธานอล จากใบกะเพรา ต่อการเจริญของเซลล์มะเร็งตับสายพันธุ์ AS-30D ที่ได้รับการปลูกถ่ายในช่องท้องหนู Sprague dewley. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพิษวิทยาทางอาหารและโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล. 2545.
15. Burstein S, Taylor P, EL-Feraly FS, Tumer C. Prostaglandins and cannabis V. Identification of p-vinylphenol as a potent inhibitor of prostaglandin synthesis. Biochem Pharmacol 1976; 25(17): 2003-4.
16. เพ็ญโฉม พึ่งวิชา, ยุวดี วงษ์กระจ่าง, อรวรรณ เรืองสมบูรณ์และวิสุดา สุวิทยาวัฒน์. ฤทธิ์ลดน้ำตาลในเลือดของน้ำสกัดรากเตยหอม II: หนูเบาหวาน. วารสารเภสัชศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล. 2533;17(2):29-35
17. Rauha, J, Remes S, Heinonen M, Hopia A, Kahaonen M, Kujala T, et al. Antimicrobial effects of finished plant extracts containing flavonoids and other phenolic
compounds. Int J Food microbiol 2000;56(1):3-12.
18. Sahin F, Karaman I, Gulluce M, Ogutcu H, Sengul M, Adiguzel A, et al. Evaluation of antimicrobial activities of Satureja hortensis L. J Ethnopharmacol 2003; 87:61-5
