คุณภาพทางเคมีของสมุนไพรปัญจขันธ์สายพันธุ์ไทยและสายพันธุ์จีนที่ปลูกในประเทศไทย
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
มิ.ย. 26, 2018
คำสำคัญ:
ปัญจขันธ์ คุณภาพทางเคมี เอกลักษณ์ทางเคมี สายพันธุ์ไทย สายพันธุ์จีน
Main Article Content
บทคัดย่อ
ปัญจขันธ์ [Gynostemma pentaphyllum (Thunb.) Makino วงศ์ Cucurbitaceae] เป็นสมุนไพรที่มีศักยภาพที่จะนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพร มีรายงานการศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาพบว่ามีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งบางชนิด, ลดไขมันในเลือด, ต้านการอับเสบ และยับยั้งการสังเคราะห์ไนตริกออกไซค์ เป็นต้น. การปลูกปัญจขันธ์เพื่อการค้าในประเทศไทย จะปลูกทั้งสารพันธุ์พื้นเมืองหรือสายพันธุ์ไทยและสายพันธุ์จีน เนื่องจากสาระสำคัญที่พบในปัญจขันธ์ทั้ง 2 สายพันธุ์เป็นแซโพนินชนิด dammarane ชื่อ gypenosides เหมือนกัน. การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแยกความแตกต่างระหว่างปัญจขันธ์สายพันธุ์ไทยกับสายพันธุ์จีนจากแหล่งปลูกต่างๆ ในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย. ผลการศึกษาแสดงว่าปัญจขันธ์สายพันธุ์ไทยและสายพันธุ์จีนมีปฏิกิริยาการเกิดสีและการเกิดฟองคล้ายกัน, มีลายพิมพ์รงคเลขผิวบางแตกต่างกัน, แต่ค่าแสดงคุณภาพของปัญจขันธ์ทั้ง 2 สายพันธุ์ไม่แตกต่างกันโดยนัยสำคัญทางสถิติ.
Article Details
ประเภทบทความ
Original Articles
เอกสารอ้างอิง
1. Aymoni MK. Cucurbitaceae. Flora du Cambodge du Laos et du VietNam 1975;15:24-8.
2. Backer CA. Bakhuizen van den Brink RC. Flora of Java 1963;1:305-6.
3. Craib WG. Florae Siamensis Enumeratio. 1931;1:766.
4. สถาบันวิจัยสมุนไพร กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. สมุนไพรน่ารู้ (๒) ปัญจขันธ์ gynostemma pentaphyllum (Thunb.) Makino. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์การศาสนา; 2548, หน้า 1-11, 45-82.
5. Takemoto T, Arihara S, Nakajima T, Okuhira M. Study on the constituents of Gynostemma pentaphyflum Makino. I. structures of gypenosides I-XIV. Yakugaku Zasshi 1983;103:173-85 (in Japanese).
6. Li L, Jiao LP. Lau BHS. Protective effect of gypenosides against oxidative stress in phagocytes, vascular endothelial cells and liver microsomes. Cancer Biother 1993;3:263-72.
7. Kuwahara M, Kawanishi F, Komiya, T, Oshio H. Dammarane saponins of Gynostemma pentaphyllum Makino and isolation of malonylginsenosides-Rb 1 -Rd and malonylgypenoside V. Chern Pharm Bull 1989;37:135-9.
8.Cui J-F, Eneroth P, Bruhn JG. Gynostemma pentaphyllum: identification of major sapogen ins and differentiation from Panax species. Eur J Pharm Sci 1999;8:187-91.
9. Zhou HP. The saponin constituents and pharmacology of Gynostemma pentaphyllum Mak. Yao Xue Tongbao 1988;23:720-4 (in Chinese).
10. Piacente S, Pizza C. New dammarane-type glycosides from Gvnostemma pentaphyllum. J Nat Prod 1995;58:512-9.
11. Hu L, Chen Z, Xie Y. New triterpenoid saponins from Gynostemma pentaphyllum. J Nat Prod 1996;59:1143-5.
12. Hu L Chen Z. Xie Y. Dammarane-type glycosides from Gynostemma pentaphy/Jum. Phytochemistry 1997;44:667-70.
13. Yin F, Hu L, Lou F, Pan R. Dammarane-type glycosides from Gynostemma pentaphyllum. J Nat Prod 2004;67:942-52.
14. Takemoto T, Odashima T. Antitumor saponins from Gynostemma pentaphyllum. Rohto Co., Ltd. assignee. Jpn Kokai Tokkyo Koho JP 58 59,921 183 59,9211 ICI A61 K311575), 09 Apr 1983, Appl 81/157,925 02 Oct 1981 [in Japanese).
15. Takemoto T. Gynosaponins extraction from Gynostemma pentaphyflum . Nippon Shoji Co, Ltd assignee. Jpn Kokai Tokkyo Koho JP 59 80,696 184 80,6961 (CI C07J17/00), 10 May 19B4, Appl 83/170,422 14 Sap 1983 (in Japanese).
16. Takemoto T. Gynosaponins extraction from Gynostemma pentaphyflum .Nippon Shoji Co, Ltd assignee. Jpn Kokai Tokkyo Koho JP 59 80.700 184 80,7001 (CI C07J17/00), 10 May 19B4, Appl 83/170,426 14 Sep 1983 (in Japanese).
17. Megalli S, Aldan F. Davies NM. Roufogalis BD. Phytopreventativeanti-hyperlipidemic effects of Gynostemma pentaphyflum in rats. J Pharm Pharmaceut Sci 2005;8:507-15.
18. Lin JM, Lin CC, Chiu HF, Yang JJ, Lee SG. Evaluation of the anti inflammatory and liver-protective effects of Anoectochi/us formaosanus, Ganoderma /ucidum, Gynostemma pentaphyllum. Am J Chin Med 1993;21:59-69.
19. ไชยยง รุจจนวเวท, ดวงตา กาญจนโพธิ์, ดวงตา อมรเลิศพิศาล. The anti-gastric ulcer effect of Gynostemma pentaphyllum Makimo. Phytomedicine 2004;14:431-5.
20. Circasta C. Pasquale RD. Occhiuto F. Cardiovascular effects of the aqueous extract of Gynostemma pentaphyllum Makino. Phytomed 2005;12:638-43.
21 . Aldan F, Henness S, Roufogalis BD, Ammit AJ. Gypenosides derived from Gynostemma pentaphyflum suppress NO synthesis in murine macrophages by iNOS enzymatic activity and attenuating NF-KB mediated iNOS protein expression. Nitric Oxide 2003;8:235-42.
22. Huang TH-W, Tran VH, Roufogalis BD, Li Y. Gypenoside XLIX, a naturally occurring gynosaponin, PPAR-alpha dependently inhibits LPs induced tissue factor expression and activity in human THP-1 monocytic cells. Toxicol Appl Pharmacal 2007;218:30-6.
23. Huang TH-W, Tran VH, Roufogalis BD, Li Y. Gypenoside XLIX, a naturally occurring gynosaponin, PPAR-<1 activator, inhibits cytokine induced vascular cell adhesion molecule-1 expression and activity in human endothelial cells. Eur J Pharmacal 2007;565:158-65.
24. Huang TH-W, Razmovski-Naumovski V, Salam NK, Duke RK, Tran VH, Duke CC, et a/. A novel LXR-<1 activator identified from the natural product Gynostemma pentaphyllum. Biochem Pharmacal 2005;70:1298-308.
25. เอมมนัส อัตตวิชญ์, ทรงพล ชีวะพัฒน์, ทรงพล ผดุงพัฒน์,จารีย์ บันสิทธิ์, เย็นจิตร เตชะดำรงสิน, และคณะ. Chronic toxicity of Gynostemma pentaphyllum. Fitoterapia 2004;75:539-51.
26. วิชัย โชควิวัฒน, ชวลิต สันติกิจรุ่งเรือง, เย็นจิตร เตชะดำรงสิน, นัยนา วัฒนาเมธี, นิตยาพร ตันมณี, ปราณี ชวลิตธำรง และคณะ. การศึกษาเปรียบเทียบคุณภาพของปัญจขันธุ์พื้นเมืองและพันธุ์จีน. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 2548;3:52-69.
27. Thai Herbal Pharmacopoeia Valli. Department of Medical Sciences,Ministry of Public Health. Bangkok : Prachachon Co., Ltd.; 2000. p. B9, 13H!, 141-2.
28. World Health Organization. Quality Control Methods for Medicinal Plant Materials. Geneva, Switzerland. 1998.
29. Parle YH, Hong YH, Park, WK. A study on the mineral contents of Dolwoe tea (Gynostemma pentaphyflum Makino). Han'guk Yongyang Siklyong Hakhoechi 1987;16:105-9.
2. Backer CA. Bakhuizen van den Brink RC. Flora of Java 1963;1:305-6.
3. Craib WG. Florae Siamensis Enumeratio. 1931;1:766.
4. สถาบันวิจัยสมุนไพร กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. สมุนไพรน่ารู้ (๒) ปัญจขันธ์ gynostemma pentaphyllum (Thunb.) Makino. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์การศาสนา; 2548, หน้า 1-11, 45-82.
5. Takemoto T, Arihara S, Nakajima T, Okuhira M. Study on the constituents of Gynostemma pentaphyflum Makino. I. structures of gypenosides I-XIV. Yakugaku Zasshi 1983;103:173-85 (in Japanese).
6. Li L, Jiao LP. Lau BHS. Protective effect of gypenosides against oxidative stress in phagocytes, vascular endothelial cells and liver microsomes. Cancer Biother 1993;3:263-72.
7. Kuwahara M, Kawanishi F, Komiya, T, Oshio H. Dammarane saponins of Gynostemma pentaphyllum Makino and isolation of malonylginsenosides-Rb 1 -Rd and malonylgypenoside V. Chern Pharm Bull 1989;37:135-9.
8.Cui J-F, Eneroth P, Bruhn JG. Gynostemma pentaphyllum: identification of major sapogen ins and differentiation from Panax species. Eur J Pharm Sci 1999;8:187-91.
9. Zhou HP. The saponin constituents and pharmacology of Gynostemma pentaphyllum Mak. Yao Xue Tongbao 1988;23:720-4 (in Chinese).
10. Piacente S, Pizza C. New dammarane-type glycosides from Gvnostemma pentaphyllum. J Nat Prod 1995;58:512-9.
11. Hu L, Chen Z, Xie Y. New triterpenoid saponins from Gynostemma pentaphyllum. J Nat Prod 1996;59:1143-5.
12. Hu L Chen Z. Xie Y. Dammarane-type glycosides from Gynostemma pentaphy/Jum. Phytochemistry 1997;44:667-70.
13. Yin F, Hu L, Lou F, Pan R. Dammarane-type glycosides from Gynostemma pentaphyllum. J Nat Prod 2004;67:942-52.
14. Takemoto T, Odashima T. Antitumor saponins from Gynostemma pentaphyllum. Rohto Co., Ltd. assignee. Jpn Kokai Tokkyo Koho JP 58 59,921 183 59,9211 ICI A61 K311575), 09 Apr 1983, Appl 81/157,925 02 Oct 1981 [in Japanese).
15. Takemoto T. Gynosaponins extraction from Gynostemma pentaphyflum . Nippon Shoji Co, Ltd assignee. Jpn Kokai Tokkyo Koho JP 59 80,696 184 80,6961 (CI C07J17/00), 10 May 19B4, Appl 83/170,422 14 Sap 1983 (in Japanese).
16. Takemoto T. Gynosaponins extraction from Gynostemma pentaphyflum .Nippon Shoji Co, Ltd assignee. Jpn Kokai Tokkyo Koho JP 59 80.700 184 80,7001 (CI C07J17/00), 10 May 19B4, Appl 83/170,426 14 Sep 1983 (in Japanese).
17. Megalli S, Aldan F. Davies NM. Roufogalis BD. Phytopreventativeanti-hyperlipidemic effects of Gynostemma pentaphyflum in rats. J Pharm Pharmaceut Sci 2005;8:507-15.
18. Lin JM, Lin CC, Chiu HF, Yang JJ, Lee SG. Evaluation of the anti inflammatory and liver-protective effects of Anoectochi/us formaosanus, Ganoderma /ucidum, Gynostemma pentaphyllum. Am J Chin Med 1993;21:59-69.
19. ไชยยง รุจจนวเวท, ดวงตา กาญจนโพธิ์, ดวงตา อมรเลิศพิศาล. The anti-gastric ulcer effect of Gynostemma pentaphyllum Makimo. Phytomedicine 2004;14:431-5.
20. Circasta C. Pasquale RD. Occhiuto F. Cardiovascular effects of the aqueous extract of Gynostemma pentaphyllum Makino. Phytomed 2005;12:638-43.
21 . Aldan F, Henness S, Roufogalis BD, Ammit AJ. Gypenosides derived from Gynostemma pentaphyflum suppress NO synthesis in murine macrophages by iNOS enzymatic activity and attenuating NF-KB mediated iNOS protein expression. Nitric Oxide 2003;8:235-42.
22. Huang TH-W, Tran VH, Roufogalis BD, Li Y. Gypenoside XLIX, a naturally occurring gynosaponin, PPAR-alpha dependently inhibits LPs induced tissue factor expression and activity in human THP-1 monocytic cells. Toxicol Appl Pharmacal 2007;218:30-6.
23. Huang TH-W, Tran VH, Roufogalis BD, Li Y. Gypenoside XLIX, a naturally occurring gynosaponin, PPAR-<1 activator, inhibits cytokine induced vascular cell adhesion molecule-1 expression and activity in human endothelial cells. Eur J Pharmacal 2007;565:158-65.
24. Huang TH-W, Razmovski-Naumovski V, Salam NK, Duke RK, Tran VH, Duke CC, et a/. A novel LXR-<1 activator identified from the natural product Gynostemma pentaphyllum. Biochem Pharmacal 2005;70:1298-308.
25. เอมมนัส อัตตวิชญ์, ทรงพล ชีวะพัฒน์, ทรงพล ผดุงพัฒน์,จารีย์ บันสิทธิ์, เย็นจิตร เตชะดำรงสิน, และคณะ. Chronic toxicity of Gynostemma pentaphyllum. Fitoterapia 2004;75:539-51.
26. วิชัย โชควิวัฒน, ชวลิต สันติกิจรุ่งเรือง, เย็นจิตร เตชะดำรงสิน, นัยนา วัฒนาเมธี, นิตยาพร ตันมณี, ปราณี ชวลิตธำรง และคณะ. การศึกษาเปรียบเทียบคุณภาพของปัญจขันธุ์พื้นเมืองและพันธุ์จีน. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 2548;3:52-69.
27. Thai Herbal Pharmacopoeia Valli. Department of Medical Sciences,Ministry of Public Health. Bangkok : Prachachon Co., Ltd.; 2000. p. B9, 13H!, 141-2.
28. World Health Organization. Quality Control Methods for Medicinal Plant Materials. Geneva, Switzerland. 1998.
29. Parle YH, Hong YH, Park, WK. A study on the mineral contents of Dolwoe tea (Gynostemma pentaphyflum Makino). Han'guk Yongyang Siklyong Hakhoechi 1987;16:105-9.
