ฤทธิ์ของสารสกัดใบหม่อนในการควบคุมภาวะเลือดมีน้ำตาลมากเกินหลังอาหาร

บทคัดย่อ

เบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญทั่วโลก หากมิได้รับการรักษาหรือได้รับการรักษาที่ไม่ถูกต้องจะนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนรุนแรง และเป็นสาเหตุการตายที่สำคัญ. แพทย์พื้นบ้านในหลายประเทศใช้ใบม่อน (Morus alba L.) รักษาผู้ป่วยเบาหวาน และมีรายงานว่าสารสกัดจากใบหม่อนมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ disaccharidase. คณะผู้วิจัยนี้จึงทำการศึกษาฤทธิ์ของสารสกัดน้ำ (MA-W), สารสกัดเอทานอล ๕๐ % (MA-AE), สารสกัดเอทานอล ๙๕% (MA-E) จากใบหม่อนและสารสกัดที่แยกส่วนจากสารสกัดเอทานอล ๙๕% [สารสกัดเอทานอล ๙๕% ที่ละลายน้ำ (MAE-F1) และสารสกัดเอทานอล ๙๕% ที่ละลายด้วนเอทานอล (MAE-F2)] ต่อภาวะเลือดมีน้ำตาลมากเกินหลังอาหารหรือความทนน้ำตาลในหนูแรตปรกติและหนูแรตเบาหวานสูงขึ้นน้อยกว่ากลุ่มควบคุมทุกกลุ่ม. ทุกขนาดที่ใช้ให้ผลสูงสูดที่ ๐.๕ หรือ ๑ ชั่วโมง หลังให้น้ำตาล พบว่า MA-E ให้ผลดีที่สุด. แต่สารสกัดดังกล่าวข้างต้นไม่สามารถยับยั้งการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำตาลในเลือดเมื่อให้น้ำตาลกลูโคสแทนซูโครส. สำหรับสารสกัดแยกส่วนพบว่า MAE-F2 ไม่มีผลต่อ PPG ในขณะที่ MAE-F1 ทุกขนาดที่ทดลองทำให้ PPG ที่เพิ่มขึ้นทั้งของหนูแรตปรกติและหนูแรตเบาหวานน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติโดยที่ขนาด ๑๐๐ มิลลิกรัม/กิโลกรัมในหนูปรกติ และขนาด ๒๐๐ มิลลิกรัม/กิโลกรัม ในหนูเบาหวานออกฤทธิ์ได้ใกล้เคียงกับอาคาโบสขนาด ๔ มิลลิกรัม/กิโลกรัม. จากผลการทดลองแสดงว่าสารสกัดใบหม่อนมีสารประกอบเคมีที่ทำให้ระดับกลูโคสหลังให้กินทั้งในหนูแรตปรกติและหนูแรตเบาหวานลดต่ำลง โดยมีกลวิธานการออกฤทธิ์คล้ายกับอาคาโบส คือ ยับนั้งการทำงานของเอ็นไซม์ disaccharidase. เมื่อแยกส่วนสารสกัด MA-E ด้วยวิธีคอลัมน์โครมาโทกราฟี พบว่าส่วนที่ออกฤทธิ์ได้ดีที่สุดคือ MAE-F1 ซึ่งประกอบด้วยสารกลุ่มไกลโคไซด์และเฟลโวนอยด์.