พิษเรื้อรังของสารสกัดสมุนไพร จีพีโอ ๑๙๘๖

บทคัดย่อ

สารสกัดสมุนไพร จีพีโอ ๑๙๘๖ เป็นส่วนผสมจากสารสกัดพืช ๘ ชนิด ได้แก่ พุทธรักษา, ปีกไก่ดำ, พญายอ,มะไฟเดือนห้า, เหงือกปลาหมอ, แทงทวย, ข้าวเย็นเหนือและข้าวเย็นใต้, ผลิตโดยองค์การเภสัชกรรมเพื่อใช้ทดลองรักษามะเร็งเต้านม, คณะผู้รายงานได้ศึกษาพิษเรื้อรังของสารสกัดสมุนไพร จีพีโอ ๑๙๘๖ โดยกรอกเข้าปากหนูแรดพันธุ์วิสตาร์ ๑๖๘ ตัว ที่แบ่งเป็น ๗ กลุ่ม กลุ่มละ ๒๔ ตัว (เพศผู้ ๑๒ ตัว, เพศเมีย ๑๒ ตัว). กลุ่มที่ ๑ เป็นกลุ่มควบคุมได้รับน้ำกลั่น. กลุ่มที่ ๒ ถึง ๔ ได้รับสารสกัดสมุนไพร จีพีโอ ๑๙๘๖ วันละ ๐.๒๔, ๑.๒ และ ๓.๖ ก./กก. เป็นเวลา ๖ เดือน. กลุ่มที่ ๕ เป็นกลุ่มพื้นตัวได้รับสารสกัดวันละ ๓.๖ ก./กก. ๖ เดือน. จากนั้นหยุดให้สารสกัด ๒ สัปดาห์ก่อนผ่าซาก. กลุ่มที่ ๖ เป็นกลุ่มควบคุมได้รับน้ำกลั่น และกลุ่มที่ ๗ ได้รับสารสกัดสมุนไพร จีพีโอ ๑๙๘๖ ทางปากในขนาดวันละ ๓.๖ ก./กก. ๙ เดือน. จากการศึกษาพบว่า สารสกัดสมุนไพร จีพีโอ ๑๙๘๖ ไม่มีผลต่อน้ำหนักตัวและสุขภาพของหนูแรด. หนูเพศผู้ที่ได้รับสารสกัดขนาดวันละ ๑.๒ และ ๓.๖ ก./กก. ๖ เดือน และขนาดวันละ ๓.๖ ก./กก. ๙ เดือน มีค่าฮีมาโตคริต, ฮีโมโกลบิน และจำนวนเม็ดเลือดแดงลดลงอย่างมีนัยสำคัญ (ค่าพี < ๐.๐๕) และหนูเพศเมียที่ได้รับสารสกัดสมุนไพรเป็นเวลา ๙ เดือน มีจำนวนเกล็ดเลือดลดลงอย่างมีนัยสำคัญ (ค่าพี < ๐.๐๕) แต่ค่าที่เปลี่ยนแปลงเหล่านี้ยังอยู่ในเกณฑ์ปรกติ. หนูเพศผู้ที่ได้รับสารสกัดเป็นเวลา ๙ เดือน มีค่าเอนไซม์ แอสพาเทตอะมิโนทราสเฟอเรส (เอเอสที) สูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (ค่าพี < ๐.๐๕) แต่มีระดับโปแตสเซียมต่ำกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (ค่าพี < ๐.๐๕). การตรวจทางจุลพยาธิวิทยาของอวัยวะหนูที่ได้รับสารสกัดสมุนไพร ทั้งระยะเวลา ๖ เดือนและ ๙ เดือนไม่พบการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากสารสกัดแต่อย่างใด. การทดลองครั้งนี้สรุปได้ว่าสารสกัดสมุนไพร จีพีโอ ๑๙๘๖ ไม่ทำให้เกิดพิษเรื้อรังต่อหนูแรด.