ผลของโปรแกรมส่งเสริมการออกกำลังกายแบบไทชิเพื่อลดอาการปวดข้อเข่าของผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อมในโรงพยาบาลการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ผสมผสาน กรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

โรคกระดูกและข้อในผู้สูงอายุโดยเฉพาะโรคข้อเข่าเสื่อมนับวันยิ่งกลายเป็นปัญหาสำคัญต่อระบบสุขภาพ ซึ่งพบมากที่สุดในบรรดาโรคข้อทั้งหมดนำมาสู่การศึกษาวิจัยครั้งนี้ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการออกกำลังกายแบบไทชิต่อการลดอาการปวดข้อเข่าของผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อม ในโรงพยาบาลการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ผสมผสาน จังหวัดกรุงเทพมหานครโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเองในการพัฒนาโปรแกรมเป็นการศึกษาวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มวัดก่อนหลังการทดลองกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อมในคลินิกข้อเข่าเสื่อมของโรงพยาบาล จำนวนทั้งสิ้น 46 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบกลุ่มละ 23 คน ระยะเวลา 6 สัปดาห์ โดยที่กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมการออกกำลังกายแบบไทชิเพื่อลดความปวดข้อเข่าคือ สัปดาห์ที่ 1ให้ความรู้เกี่ยวกับโรคข้อเข่าเสื่อมและการออกกำลังกายแบบไทชิ สาธิตและฝึกปฏิบัติไทชิ จำนวน 3 ท่า คือ ท่าตะวันเบิกฟ้า ท่าพายเรือกลางน้ำและท่าเมขลาล่อแก้ว สัปดาห์ที่ 2 ทบทวนการออกกำลังกายแบบไทชิ และใช้ตัวแบบที่ได้รับการคัดเลือก สัปดาห์ที่ 3 และ 5 กระตุ้น ติดตาม ซักถาม แลกเปลี่ยนประสบการณ์ผ่านทางโทรศัพท์ สัปดาห์ที่ 4 ทบทวน ประเมินการออกกำลังกายแบบไทชิ พร้อมทั้งเสนอแนะ สัปดาห์ที่ 6 ทำแบบสัมภาษณ์ เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์และแบบสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติค่าเฉลี่ย ร้อยละ Independent t-test, Chi-square และ Paired Sample t-test ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบจะได้รับเอกสารในครั้งแรก มีการแจกเอกสารคู่มือเกี่ยวกับการออกกำลังกายแบบไทชิ และเข้ารับการบริการตามปกติจากโรงพยาบาลผลการวิจัยพบว่า กลุ่มทดลองมีความรู้ การรับรู้ความสามารถของตนเอง ความคาดหวังผลลัพธ์ต่อการลดปวด และพฤติกรรมการออกกำลังกายแบบไทชิสูงกว่าก่อนการทดลอง และกลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p > 0.001) ระดับความปวดลดลงกว่าก่อนการทดลอง และกลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p > 0.001) แสดงถึงประโยชน์ของการออกกำลังกายแบบไทชิเพื่อลดปวดของผู้สูงอายุที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อมที่สมควรส่งเสริมให้กว้างขวางขึ้น