ความพร้อมของการให้บริการแพทย์แผนไทยในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจังหวัดลพบุรี

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์ การดำเนินงานแพทย์แผนไทยในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ในจังหวัดลพบุรีหลายแห่งยังไม่สามารถตอบสนองนโยบายการจัดบริการแพทย์แผนไทยได้ วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1) เพื่อวัดระดับความพร้อมการให้บริการแพทย์แผนไทยในจังหวัดลพบุรี 2) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความพร้อมในการให้บริการแพทย์แผนไทยใน รพ.สต.ในจังหวัดลพบุรี และ 3) เพื่อศึกษาปัญหาอุปสรรคของการให้บริการแพทย์แผนไทยใน รพ.สต.ในจังหวัดลพบุรี

ระเบียบวิธีศึกษา เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา เก็บข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้แบบสอบถาม ได้แก่ ผู้รับผิดชอบงานแพทย์แผนไทย รพ.สต. ทุกแห่ง ๆ ละ 1 คน รวม 132 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ประกอบด้วย สถิติเชิงพรรณนาและสถิติอนุมาน และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก ได้แก่ ผู้รับผิดชอบในการกำกับ ติดตาม ประเมินผลงานแพทย์แผนไทยให้เป็นไปตามนโยบาย จำนวน 4 คน และการสนทนากลุ่ม ได้แก่ ตัวแทนผู้รับผิดชอบงานแพทย์แผนไทย อำเภอละ 1 คน รวม 11 คน การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา และดูความสอดคล้องของเนื้อหา

ผลการศึกษา พบว่า 1) ความพร้อมของการให้บริการแพทย์แผนไทยใน รพ.สต.ในจังหวัดลพบุรี ได้แก่ ความสามารถในการพึ่งพาตนเอง ความหลากหลายของบริการแพทย์แผนไทย และการขยายโอกาสการเข้าถึงและให้บริการแก่ผู้รับบริการ เมื่อจัดกลุ่มคะแนน อยู่ในระดับปานกลาง 2) ตำแหน่งตามสายงานของผู้รับผิดชอบงานแพทย์แผนไทย ระดับภาวะผู้นำ ระดับนโยบายและการมีส่วนร่วมในภาคส่วนต่าง ๆ ระดับแรงจูงใจ และระดับสถานที่ เครื่องมือเครื่องใช้และสิ่งแวดล้อม พบว่า มีความสัมพันธ์ทางบวกกับระดับความพร้อมของการให้บริการแพทย์แผนไทยใน รพ.สต.อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) และ 3) ปัญหาอุปสรรคในการจัดบริการแพทย์แผนไทย พบว่า บุคลากรด้านการแพทย์แผนไทย และงบประมาณในการดำเนินงานไม่เพียงพอ

อภิปรายและสรุปผล ปัจจัยที่ส่งผลต่อความพร้อมของการให้บริการแพทย์แผนไทยใน รพ.สต. คือ การมีงบประมาณสนับสนุน การมีบุคลากรด้านการแพทย์แผนไทย และเครือข่ายมีส่วนร่วมในการดำเนินงาน