การเทียบมาตรฐานปริมาตรทะนาน และผลที่มีต่อประสิทธิผลของยาเตรียม

บทคัดย่อ

ทะนาน” ที่ระบุในตำรายาไทยแต่โบราณนั้นมีความหมายแตกต่างจาก “ทะนานหลวง” ซึ่งมีขนาด 1 ลิตร ที่มีการกำหนดขึ้นมาในภายหลัง และ “ทะนานหลวง” นี้ถูกใช้ในการปรุงยาแทนทะนานแบบดั้งเดิม ซึ่งอาจส่งผลต่อประสิทธิผลของยาเตรียม การศึกษานี้เพื่อเทียบมาตรฐานปริมาตรที่ควรจะเป็นของทะนานตามคำนิยามเดิม และการศึกษาประสิทธิผลของตำรับยาทาสมานแผลแผนโบราณที่เตรียมโดยใช้ปริมาตรแบบทะนานดั้งเดิมที่ทำการเทียบมาตรฐาน (calibration) ขึ้นเปรียบเทียบกับทะนานหลวงโดยใช้หนูขาวพันธุ์  Sprague-Dawley เพศผู้ ที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิดแผล การเทียบมาตรฐานปริมาตรทำให้ได้ค่าการแปลงหน่วย (conversion factor) ของค่าขนาดทะนานแบบดั้งเดิมไปสู่ปริมาตรในหน่วยมิลลิลิตรอยู่ที่ 1.548 สามารถคำนวณโดยการนำค่านี้ไปคูณตัวเลขที่ใช้ระบุขนาดทะนานตามแบบโบราณเพื่อให้ได้ปริมาตรในหน่วยมิลลิลิตร การประเมินประสิทธิผลของตำรับยาพบว่ายาน้ำมันที่เตรียมขึ้นจากการตวงเครื่องยาด้วยปริมาตรทะนานที่เทียบมาตรฐาน (NR119/78cv) ซึ่งใช้”ทะนาน 600” เทียบแล้วเท่ากับ 929 มิลลิลิตร และยาขี้ผึ้งที่เตรียมขึ้นจากการตวงเครื่องยาด้วยปริมาตรทะนานที่เทียบมาตรฐาน (WP255/2cv) ซึ่งใช้ ”ทะนาน 830” เทียบแล้วเท่ากับ 1,285 มิลลิลิตร มีประสิทธิผลดีกว่ายาเตรียมตำรับเดียวกันที่เตรียมด้วยการตวงตามปริมาตรทะนานหลวง