การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง โรงพยาบาลหนองคาย

บทคัดย่อ

การล้างไตทางช่องท้องเป็นการรักษาที่ต้องทำตลอดชีวิตโดยภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยคือการติดเชื้อและภาวะน้ำเกิน การพัฒนารูปแบบการดูแลที่เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยและพยาบาลมีส่วนร่วมในการตั้งเป้าหมายร่วมกัน ทำให้บรรลุผลลัพธ์การดูแลที่ดี การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาและศึกษาผลลัพธ์การใช้รูปแบบการดูแลผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง ซึ่งแบ่งเป็น 4 ระยะ: 1) วิเคราะห์สถานการณ์ 2) พัฒนารูปแบบ 3) ใช้รูปแบบ และ 4) ประเมินผลการใช้รูปแบบ กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกแบบเจาะจง ประกอบด้วย: 1) ผู้ป่วยที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้องนานอย่างน้อย 6 เดือน มีการติดเชื้อหรือภาวะน้ำเกิน 30 คน 2) ผู้ดูแล 30 คน และ 3) พยาบาล 15 คน เครื่องมือวิจัย คือ รูปแบบการดูแลผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง ที่พัฒนาขึ้นตามทฤษฎีของคิง เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบบันทึกการติดเชื้อและน้ำเกิน แบบวัดคุณภาพชีวิต (9 Thai) แบบวัดความรู้และทักษะ แบบประเมินความพึงพอใจ และแบบประเมินความเหมาะสมของรูปแบบ เครื่องมือผ่านการตรวจสอบคุณภาพความตรงตามเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญและวิเคราะห์ค่าความเชื่อมั่น วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และ paired t-test

ผลการศึกษา พบว่า รูปแบบการดูแลผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง โรงพยาบาลหนองคาย มี 3 องค์ประกอบ: 1) พัฒนาเครือข่ายพยาบาล 2) พัฒนาแนวปฏิบัติ และ 3) ให้การพยาบาลตามทฤษฎีความสำเร็จตามจุดมุ่งหมายของคิง ผลลัพธ์การใช้รูปแบบ พบผู้ป่วยมีการติดเชื้อลดลงร้อยละ 40.0 ภาวะน้ำเกินลดลง ร้อยละ 33.3 คุณภาพชีวิตอยู่ในระดับดี คะแนนเฉลี่ยความพึงพอใจของผู้ป่วย ค่อนข้างสูง (mean = 90.5, SD = 4.26) ผู้ดูแล และพยาบาล มีความรู้และทักษะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p<.05 และ p<.01 ตามลำดับ รูปแบบที่พัฒนาขึ้นนี้  ส่งผลดีต่อผู้ป่วย และการบริหารบุคลากรที่มีจำนวนจำกัด จึงควรขยายผลการใช้รูปแบบสู่การดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังอื่นๆ ทั้งในคลินิกและชุมชนต่อไป