ปัจจัยทำนายน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นของสตรีตั้งครรภ์ที่มีค่าดัชนีมวลกายเกินเกณฑ์ก่อนตั้งครรภ์
คำสำคัญ:
น้ำหนักที่เพิ่มขึ้นขณะตั้งครรภ์, ดัชนีมวลกายเกินเกณฑ์ก่อนตั้งครรภ์, พฤติกรรมการบริโภคอาหาร, การเข้าถึงแหล่งอาหารบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงทำนายนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอำนาจการทำนายน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นของสตรีตั้งครรภ์ที่มีค่าดัชนีมวลกายเกินเกณฑ์ กลุ่มตัวอย่าง คือสตรีตั้งครรภ์เดี่ยวที่มีค่าดัชนีมวลกายเกินเกณฑ์ก่อนตั้งครรภ์จำนวน 120 ราย ที่มารับบริการฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลนครพนม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามพฤติกรรมการบริโภคอาหาร กิจกรรมทางกาย และการเข้าถึงแหล่งอาหารของสตรีตั้งครรภ์ ซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 3 ท่าน นำมาหาค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาได้เท่ากับ 0.89, 0.93 และ 0.90 ตามลำดับ หาความเชื่อมั่นของแบบสอบถามพฤติกรรมการบริโภคอาหารและกิจกรรมทางกายโดยใช้สูตรการหาสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาค ได้ค่าเท่ากับ .84 และ .82 ตามลำดับ ส่วนแบบสอบถามการเข้าถึงแหล่งอาหารวิเคราะห์โดยใช้สูตรคูเดอร์ ริชาร์ดสัน ได้ค่าเท่ากับ .80 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติถดถอยพหุคูณแบบทีละขั้นตอน ผลการวิจัยพบว่า
พฤติกรรมการบริโภคอาหารเป็นปัจจัยที่สามารถทำนายน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นของสตรีตั้งครรภ์ที่มีค่าดัชนีมวลกายเกินเกณฑ์มากที่สุด (β=.30, p<.01) รองลงมาคือ การเข้าถึงแหล่งอาหาร (β=-.19, p<.05) โดยทั้ง 2 ตัวแปรสามารถร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นของสตรีตั้งครรภ์ได้ร้อยละ 13 (Adjust R2=.13, p<.01) มีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์พหุคูณ เท่ากับ .38 โดยมีค่าความคลาดเคลื่อนมาตรฐานในการทำนายเท่ากับ ± 6.05 (SEest = ±6.05)
การวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่า การดูแลสตรีตั้งครรภ์ที่มีค่าดัชนีมวลกายเกินเกณฑ์ก่อนตั้งครรภ์ ทีมสุขภาพควรให้คำแนะนำเกี่ยวกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ดีต่อสุขภาพและการเข้าถึงแหล่งอาหารที่มีประโยชน์เพื่อให้สตรีตั้งครรภ์กลุ่มนี้มีน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นขณะตั้งครรภ์อยู่ในเกณฑ์ปกติ
References
Aree, P. & Jitphakdee, B. (2014). Statistics for Nursing Research. Chiang Mai. Faculty of Nursing, Chiang Mai University. (in Thai)
Chaput, J. P., Leblanc, C., Perusse, L., Despres, J. P., Bouchard, C. & Tremblay, A. (2009). Risk Factors for Adult Overweight and Obesity in the Quebec Family Study. Obesity (Silver Spring), 17(10), 1964-1970.
Deemongkol, P., Limruangrong, P., Phahuwatanakorn, W. & Boriboonhirunsarn, D. (2020). Predictive Factors of Gestational Weight Gain among Overweight and Obese Women. Nursing Science Journal of Thailand, 38(2), 46-58. (in Thai)
Department of Health, Ministry of Public Health. (2015). Health Promotion Guide on Nutrition in the Child Health Clinic. Bangkok: Sam Charoenpanich Company Limited. (In Thai)
Garmendia, M. L., Mondschein, S., Matus, O., Murrugarra, R. & Uauy, R. (2017). Predictors of Gestational Weight Gain among Chilean Pregnant Women: the Chilean Maternal and Infant Nutrition Cohort Study. Health Care Women Int, 38(8), 892-904.
Gettong, N. & Rujiraprasert, N. (2018). Overweight During Pregnancy: An Issue to be Considered for Nurse-Midwifery. Journal of Nursing Science & Health, 41(3), 128-137. (in Thai)
Heery, E., Kelleher, C. C., Wall, P. G. & McAuliffe, F. M. (2015). Prediction of Gestational Weight Gain - a Biopsychosocial Model. Public Health Nutr, 18(8), 1488-98.
Herring, S. J., Nelson, D. B., Davey, A., Klotz, A. A., Oken, E. & Foster, G. D. (2012). Determinants of Excessive Gestational Weight Gain in Urban, Low-Income Women. Women's Health Issues, 22(5), e439-e446.
Institute of Medicine. (2009). Weight Gain During Pregnancy: Reexamining the Guidelines: Report brief MAY 2009. Retrieved November 10, 2015 from: http://www. nationalacademies.org
Jantradee, B., Serisathian, Y. & Phahuwatanakorn, W. (2014). Predictive Factors of Gestational Weight Gain. Journal of the Royal Thai Army Nurses, 15(2), 339-347. (in Thai)
Kampan, S., Tulyakul, P. & Saetan C. (2021). Factors Predicting Gestational Weight Gain among Overweight Pregnant Women. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 8(1), 222-33. (in Thai)
Knight-Agarwal, C. R., Williams, L. T., Davis, D., Davey, R., Shepherd, R., Downing, A. et al. (2016). The Perspectives of Obese Women Receiving Antenatal Care: A Qualitative Study of Women’s Experiences. Women Birth, 29(2), 189-195.
Lertbannaphong, T. (2017). Maternal Body Weight and Pregnancy: Factors That Obstetricians May Overlook. Siriraj Medical Bulletin, 1(2), 81-90. (in Thai)
Matthanawongsakorn, C., Aphasat, P. & Premchaisawat, N. (2019). Analysis of Food Intake Behavior of Overweight Students Using Process Mining Techniques. Engineering Journal of Siam University, 20(2), 120-126. (in Thai)
Merkx, A., Ausems, M. & Bude, L. (2017). Factors Affecting Perceived Change in Physical Activity in Pregnancy. Midwifery, 51, 16-23. doi: 10.1016/j.midw.2017.05.007.
Practice Bulletin No. 156: Obesity in Pregnancy: Correction. (2016). Obstet Gyneco, 128(6), 1450. doi: 10.1097/AOG.0000000000001807. Erratum for: Obstet Gynecol. 2015 Dec;126(6):e112-26. PMID: 28092301.
Rasmussen, K. M. & Yaktine, A. L. (2009). Weight Gain During Pregnancy: Rexaming the Guidelines. Washington, DC: National Academies Press.
Rattasumpun, S. (2018). Obesity in Pregnant Women: Health Impacts and Nursing Care. Songklanagarind Journal of Nursing, 38(1), 120-128. (in Thai)
Siriarunrat, S., Tachasuksri, T. & Deoisres, W. (2018). Prevalence and Factors Affected to Excessive Gestational Weight Gain among Pregnant Women in the Eastern Part of Thailand. Journal of Public Health Nursing, 32(3), 18-35. (in Thai)
Srisathitnarakun, B. (2010). The Methodology in Nursing Research. (3rd ed.). Bangkok: U&I Inter Media Co., Ltd.
Suliga, E., Rokita, W. & Gluszek, S. (2018). Factors Associated with Gestation Weight Gain: Across-Sectional Survey. BMC Pregnancy Childbirth, 18, 465-503.
WHO. (2004). Appropriate Body-Mass Index for Asian Populations and its Implications for Policy and Intervention Strategies. Lancet, 363, 157-63.
Zhixian, S., Lisa, J. M. & Jodie, M. D. (2013). Physical Activity Levels During Pregnancy and Gestational Weight Gain among Women Who are Overweight or Obese. Health Promotion Journal of Australia, 24, 206-213.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 วารสารการพยาบาลและการศึกษา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
