การพัฒนาโปรแกรมสร้างเสริมการดูแลตนเองต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะไตเสื่อมที่บ้าน

The Development of Self-Care Promotion Program on Behavior Self-Care of Chronic Disease Patients With Chronic Kidney Disease at Home

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโปรแกรมสร้างเสริมการดูแลตนเองต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะไตเสื่อมที่บ้าน และทดสอบประสิทธิผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะไตเสื่อมที่บ้าน ระยะดำเนินงานมี 2 ระยะ คือ 1) การพัฒนาโปรแกรมโดยประยุกต์แนวคิดการดูแลตนเองร่วมกับการให้ความรู้และฝึกปฏิบัติการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะไตเสื่อม และการสนับสนุนจากครอบครัว และ 2) ทดสอบโปรแกรม กลุ่มตัวอย่างจากผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะไตเสื่อมที่บ้าน มีสองกลุ่มมีขนาดเท่ากันแบ่งเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม    กลุ่มละ 35 คน เครื่องมือของการวิจัยประกอบด้วย 1) โปรแกรมสร้างเสริมการดูแลตนเอง 2) แบบสัมภาษณ์เชิงลึก 3) แบบวัดความสามารถในการดูแลตนเอง และ 4) แบบประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติ  การดูแลตนเอง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสถิติ Independent t-test และ Paired t-test

ผลการวิจัยพบว่า 1) จากการสัมภาษณ์ผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะไตเสื่อม ผู้ป่วยมีความสามารถในการดูแลตนเองในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันค่อนข้างดี จากการประเมินการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันใน  การดูแลตนเอง สัมพันธภาพกับบุคคลในครอบครัวค่อนข้างดี แต่การป่วยด้วยโรคเรื้อรังระยะยาว          และมีภาวะแทรกซ้อนจากภาวะไตเสื่อมเพิ่มขึ้นส่งผลให้ประสบปัญหาหลายประการ และมีความต้องการ            ที่จะได้รับความช่วยเหลือแบ่งเบาจากครอบครัว 2) ภายหลังเข้าโปรแกรม 8 สัปดาห์ กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความสามารถในการดูแลตนเองและคะแนนพฤติกรรมการปฏิบัติตัวในการดูแลตนเองสูงกว่าก่อนเข้าโปรแกรมและสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.000)

ข้อเสนอแนะจากงานวิจัย ควรมีการติดตามผลของโปรแกรมในระยะยาวภายหลังการทดลอง    เพื่อศึกษาความคงทนของโปรแกรม และควรมีการศึกษาความสามารถในการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรัง            ที่มีภาวะไตเสื่อมของบุคคลในครอบครัว