การศึกษาความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะเปราะบางของผู้สูงอายุในชุมชน อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาภาคตัดขวางเชิงความสัมพันธ์ เพื่อศึกษาความชุก และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะเปราะบางของผู้สูงอายุในชุมชนพื้นที่อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครศรีธรรมราช กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปที่อาศัยอยู่ในอำเภอเฉลิมพระเกียรติ จำนวน 375 ราย คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยใช้วิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลในเดือนตุลาคม-ธันวาคม 2567 โดยใช้แบบประเมินภาวะเปราะบาง Edmonton Frail scale วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติไคสแควร์

            ผลการศึกษา พบว่า ผู้สูงอายุส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง จำนวน 238 ราย คิดเป็นร้อยละ 63.5 มีอายุ 60-69 ปี จำนวน 155 ราย คิดเป็นร้อยละ 41.3 ส่วนใหญ่จบระดับประถมศึกษา จำนวน 263 ราย คิดเป็นร้อยละ 70.1 มีสถานภาพสมรส จำนวน 268 ราย คิดเป็นร้อยละ 71.5 และยังทำงาน จำนวน 193 ราย คิดเป็นร้อยละ 51.5 มีรายได้ต่ำกว่า 5,000 บาท จำนวน 172 ราย คิดเป็นร้อยละ 45.9 และส่วนใหญ่อยู่อาศัยกับคู่สมรสและลูกหลาน จำนวน 158 ราย คิดเป็นร้อยละ 42.1 ไม่มีประวัติหกล้มจำนวน 345 ราย คิดเป็นร้อยละ 92 และไม่มีข้อเข่าเสื่อม จำนวน 287 ราย คิดเป็นร้อยละ 76.5 มีความชุกของภาวะเปราะบาง คิดเป็นร้อยละ 13.6 และพบว่า อายุ สถานภาพสมรส การทำงาน รายได้ การอยู่อาศัย การหกล้ม และภาวะข้อเข่าเสื่อม เป็นปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะเปราะบางของผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครศรีธรรมราช อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value < 0.05)

ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า ปัจจัยทางสังคมและเศรษฐกิจมีส่วนสำคัญในการกำหนดภาวะเปราะบางของผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีอายุมากขึ้น สถานภาพทางเศรษฐกิจต่ำ และมีปัญหาสุขภาพเรื้อรัง มีแนวโน้มที่จะมีภาวะเปราะบางสูง ข้อมูลเหล่านี้สามารถนำไปใช้ในการวางแผนและดำเนินกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อลดความเสี่ยงและส่งเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้สูงอายุต่อไป