การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ โดยใช้กระบวนการสร้างแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองสำหรับผู้ป่วยความดันโลหิตสูง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์โรคความดันโลหิตสูง พฤติกรรมการดูแลตนเอง และความรอบรู้ด้านสุขภาพ 2) พัฒนารูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ โดยใช้กระบวนการสร้างแรงจูงใจ และ 3) ทดลองใช้รูปแบบที่พัฒนาขึ้น กลุ่มตัวอย่าง คัดเลือกแบบเจาะจงในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงในจังหวัดลำปางจำนวน 560 คน และตัวแทนครอบครัวของผู้ป่วย ชุมชน และบุคลกรสุขภาพจำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย 4 ส่วน คือ รูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยกระบวนการสร้างแรงจูงใจ แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพ แบบประเมินพฤติกรรมการดูแลตนเองและแบบทดสอบความรู้ในการปฏิบัติตัวเกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูง ทดสอบความเชื่อมั่นโดยใช้ค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาเท่ากับ .85, .74, และ .68 ตามลำดับ วิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา t-test และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุเฉลี่ย 59.71 ปี (SD =11.17) สถานภาพสมรสคู่ และจบการศึกษาในระดับประถมศึกษา ส่วนใหญ่มีความรอบรู้ด้านสุขภาพในระดับสูง ร้อยละ 51.60 ส่วนพฤติกรรมการดูแลตนเอง ส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูง ร้อยละ 73.40 ผลการประเมินคุณภาพรูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยใช้กระบวนการสร้างแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม พบว่าโดยรวมมีความเหมาะสมในระดับมาก ( = 4.35, SD = .28) ผลการทดลองใช้รูปแบบฯ พบว่าค่าเฉลี่ยของความรอบรู้ด้านสุขภาพทั้งสองกลุ่มแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ ค่าเฉลี่ยของพฤติกรรมการดูแลตนเองทั้งสองกลุ่มแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยค่าเฉลี่ยในกลุ่มที่ใช้รูปแบบฯ สูงกว่ากลุ่มที่ควบคุม (
= 80.06, SD= 2.19,
= 76.20, SD = 2.24 ตามลำดับ) และค่าเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูงทั้งสองกลุ่มแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยค่าเฉลี่ยในกลุ่มที่ใช้รูปแบบฯ สูงกว่ากลุ่มที่ควบคุม (
= 26.72, SD = 1.18,
= 21.85, SD = 2.02 ตามลำดับ)
ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงควรได้รับการสร้างเสริมแรงจูงใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจากเจ้าหน้าที่ รพ.สต. เป็นรายบุคล เพื่อให้รับทราบปัญหาและความต้องการในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใดใดที่ปรากฏในวารสารวิจัยการพยาบาลและวิทยาศาสตร์สุขภาพ เป็นวรรณกรรมของผู้เขียน ซึ่งบรรณาธิการหรือสมาคมศิษย์เก่า ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย และบทความที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจัยการพยาบาลและวิทยาศาสตร์สุขภาพ
References
Chaisuwan, W. (2017). Health literacy: concepts and applications to nursing practice. Royal Thai Navy Medical Journal, 44(3), 183-197. (in Thai).
Chormai, P. & Pranprawit, A. (2015). Effect of health promotion program for promoting health behavior change in groups at high risk of high blood pressure at Bankhaodin health promotion hospital, Khaopanom district, Krabi province. Journal of Graduate School, Pitchayatat, 10(1), 15-24. (in Thai).
Chuaintha, E., Kongbunkird, K. & Sittiruk, A. (2022). Predictive factors for blood pressure control in hypertensive patients in Muang Lampang district, Lampang. Journal of Health Sciences Scholarship, 9(1), 52-67. (in Thai).
Dejkong, T. (2017). Motivational interviewing for NCDs; MI NCDs. Bangkok: Beyond Publishing Co., Ltd. (in Thai).
Du, S., Zhou, Y., Fu, C., Wang, Y., Du, X. & Xie, R. (2018). Health literacy and health outcomes
in hypertension: an integrative review. International journal of nursing sciences, 5(3), 301-309.
Jangwang, S., Pittayapinune, T. & Chutipattana, N. (2016). Factors related to self-care behavior for prevention of diabetes mellitus and hypertension among population groups at risk. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health, 3(1), 101-128. (in Thai).
Jiopraditkul, S. (2020). Self - care behaviors and blood pressure controlling ability of essential
hypertension patients, muang potawas primary care unit. Journal of Health Research and Innovation, 3(1), 15-30. (in Thai).
Lampoo, S., Takviriyanun, N. & Jirapramukpitak, J. (2011). The effects of intrinsic motivation program on motivation & acceptance to rehabilitation treatment among drug dependent clients at one treatment center for drug dependence Pathumthani province. Thammasat Medical Journal, 11(4), 549-556. (in Thai).
Landry, A., Madson, M., Thomson, J., Zoellner, J., Connell, C. & Yadrick, K. (2015). A randomized trial using motivational interviewing for maintenance of blood pressure improvements in a community-engaged lifestyle intervention: HUB city steps. Health Education Research, 30(6), 910-922
Lampang Provincial Public Health Office. (2021). Statistics on patients with high blood pressure in Lampang province. Retrieved (2023, November 20). from http://www.lpho.go.th/?page_id=13 (in Thai).
Lapbamrungwong, N. (2019). The application of the theory of motivation for operation. Journal of Humanities and Social Sciences Valaya Alongkorn, 9(2), 167-168. (in Thai).
Limcharoen, S., Masingboon, K. & Kunsongkeit, W. (2007). Factors related to adherence to treatment among essential hypertensive patients. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University, 15(1), 63-79. (in Thai).
Miller, W. R. & Rollnick, S. (2002). Motivational interviewing: Preparing people for change (2nd ed.). The Guilford Press.
Nunyapruk, C., Therawiwat, M., Kaeodumkoeng, K. & Imamee, N. (2019). Factors related to blood pressure control behaviors among hypertensive patients in Ranod hospital, Songkhla province. Journal of Health Education, 42(1), 190-203. (in Thai).
Nutbeam, D. (2008). The evolving concept of health literacy. Social science & medicine, 67(12),
-2078.
Pengchan, W. (2017). Health literacy. Retrieved (2023, September 3). from
https://mwi.anamai.moph.go.th/webupload/migrated/files/mwi/n1139_a5a9caa9ec03f 3d810c1f83cb7da874e_article_20180924133139.pdf (in Thai).
Prochaska, J. O. & DiClemente, C. C. (1983). Stages and processes of self-change of smoking: toward an integrative model of change. Journal of consulting and clinical psychology, 51(3), 390.
Purateeranrath, P. & Wongpiriyayothar, A., (2019). The relationships between health beliefs and health behaviors among essential hypertension patients of hypertension clinic, Surin hospital. Medical Journal of Srisaket Surin Burirum Hospitals, 34(2), 257-272. (in Thai).
Satiprasert, W., Stiprasert, V., Lilaknavira, Y. & Homsin P. (2015). Effects of coaching on health behaviors and blood pressure of patients with uncontrolled essential hypertension. Journal of Nursing and Education, 8(3), 33-51. (in Thai).
Sawyer, A. T. & McManus, K. (2021). Understanding patient experiences in a motivational interviewing intervention to improve whole-person lifestyle among individuals with hypertension or type 2 diabetes: a qualitative focus group study. International journal of qualitative studies on health and well-being, 16(1), 1-9.
Silveira, L. C. J., Aliti, G. B., Da Silva, E. M., Pimentel, R. P., Gus, M. & Rabelo-Silva, E. R. (2019). Effect of motivational interviewing in hypertensive patients (MIdNIgHT): study protocol for a randomized controlled trial. Trials, 20(1), N.PA
Sripaksa, K. & Ua-kit, N., (2018). The effect of illness perception modifification program on medication adherence and blood pressure level among hypertensive patients without complications. Thai Journal of Nursing, 67(3), 10-18. (in Thai).
Songwatthanayut, P., Watthanakorn, K., Klainhom K. & Ratanapak, P., (2016). Development ofhealth behavior promotion program among pre-hypertension adults in Nong-Plub, Phetchaburi province. Journal of Boromarajonani College of Nursing, Bangkok, 32(2), 105-118. (in Thai).
Strategy and planning division of Office. (2019).The situation of patients with high blood pressure in Lampang province. Retrieved (2023, November 13). from
https://spd.moph.go.th/ (in Thai).
Steffen, P. L., Mendonça, C. S., Meyer, E. & Faustino-Silva, D. D. (2021). Motivational interviewing in the management of type 2 diabetes mellitus and arterial hypertension in primary health care: An RCT. American Journal of Preventive Medicine, 60(5), e203-e212.
Stufflebeam, D. L. (2007). CIPP evaluation model checklist. Retrieved (2023, September 3). from https://wmich.edu/sites/default/files/attachments/u350/2014/cippchecklist_mar07.pdf
Thai Hypertension Society. (2019). 2019 Thai guidelines on the treatment of hypertension. Retrieved (2023, September 3). from https://www2.si.mahidol.ac.th/km/cop/clinical/rdu/rduguideline/20373/
Thamchareontakul, B. & Samranbua, A. (2017).Optional healthy lifestyle for high blood pressure reduction. The journal of Baromarajonani Collage of Nursing Nakhonratchasima, 23(2), 121-132. (in Thai).
Thongma, P. (2020). Health literacy and health outcomes in hypertensive patients. Thai Red Cross Nursing Journal, 13(1), 50-62. (in Thai).
World Health Organization. (2021). More than 700 million people with untreated hypertension. Retrieved (2022, August 6). from https://www.who.int/news/item/25-08-2021-more- than-700-million-people-with-untreated-hypertension
Zabolypour, S., Alishapour, M., Behnammoghadam, M., Abbasi Larki, R. & Zoladl, M. (2020). A comparison of the effects of teach-back and motivational interviewing on the adherence to medical regimen in patients with hypertension. Patient preference and adherence, 401-410.