ปัจจัยทำนายการนอนไม่หลับในสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะอ้วน

Main Article Content

วิรินทร พิมพ์ไลย
จิราวรรณ ดีเหลือ
นันทพร แสนศิริพันธ์

บทคัดย่อ

การวิจัยแบบหาความสัมพันธ์เชิงทำนายนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการนอนไม่หลับและปัจจัยทำนายการนอนไม่หลับในสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะอ้วน กลุ่มตัวอย่างเป็นสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะอ้วน อายุครรภ์ตั้งแต่ 28 สัปดาห์ขึ้นไป ที่มารับบริการฝากครรภ์ในโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 1 เชียงใหม่ โรงพยาบาลลำพูน และโรงพยาบาลอุตรดิตถ์ จำนวน 115 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบบันทึกและแบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามภาวะนอนไม่หลับฉบับภาษาไทย แบบสอบถามความวิตกกังวลเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ และแบบประเมินความเชื่อและทัศนคติที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับการนอนหลับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติฟิชเชอร์ และสถิติถดถอยโลจิสติกพหุ


ผลการศึกษาพบว่าสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะอ้วนมีปัญหาการนอนไม่หลับ (AIS ≥ 7) ร้อยละ 44.35 โดยมีค่ามัธยฐานของคะแนนการนอนไม่หลับเท่ากับ 6.0 (IQR = 4.0) และปัจจัยทำนายการนอนไม่หลับในสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะอ้วน ได้แก่ ดัชนีมวลกายก่อนตั้งครรภ์มากกว่าหรือเท่ากับ 27.0 กก./ตร.ม. (aOR = 3.05, 95% CI: 1.14-8.16) ความวิตกกังวลเกี่ยวกับการตั้งครรภ์มากกว่าหรือเท่ากับ 19.0 คะแนน (aOR = 2.88, 95% CI: 1.17-7.11) และความเชื่อและทัศนคติที่ไม่เหมาะสมเกี่ยวกับการนอนหลับมากกว่าหรือเท่ากับ 6.0 คะแนน (aOR = 4.20, 95% CI: 1.51-11.64) โดยมีความถูกต้องในการทำนายร้อยละ 75.10 (AuROC = .751)


พยาบาลผดุงครรภ์ควรมีการประเมินดัชนีมวลกายก่อนตั้งครรภ์ ความวิตกกังวลเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ และความเชื่อและทัศนคติที่ไม่เหมาะสมเกี่ยวกับการนอนหลับในสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะอ้วน เพื่อคัดกรองและเฝ้าระวังปัญหาการนอนไม่หลับ และส่งเสริมการนอนหลับในสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะอ้วน

Article Details

บท
บทความวิจัย (Research articles)

References

Antenatal Clinic of Maharaj Nakorn Chiang Mai Hospital. (2023). Pregnancy registration for 2020 and 2021. Maharaj Nakorn Chiang Mai Hospital. (in Thai).

Awirutworakul, T. (2022). Insomnia. In N. Chirakalwasan (Ed.), Essentials in sleep medicine (pp. 713-741). Bangkok: Text and Journal Publication. (in Thai).

Blake, M. J., Trinder, J. A. & Allen, N. B. (2018). Mechanisms underlying the association between insomnia, anxiety, and depression in adolescence: Implications for behavioral sleep interventions. Clinical Psychology Review, 63, 25–40. doi.org/10.1016/j.cpr.2018.05.006

Chalardsakul, P. & Sithinamsuwan, P. (2022). Development of the Thai version of the athens insomnia scale (AIS-Thai). Thai Journal of Neurology, 38(1), 176-182. (in Thai).

Chen, C., Xu, X. & Yan, Y. (2018). Estimated global overweight and obesity burden in pregnant women based on panel data model. PLOS ONE, 13(8), Article e0202183. doi.org/10.1371/journal.pone.0202183

Chen, K., Shen, Z., Gu, W., Lyu, Z., Qi, X., Mu, Y., Ning, Y. & Meinian Investigator Group (2023). Prevalence of obesity and associated complications in China: A cross-sectional, real-world study in 15.8 million adults. Diabetes, Obesity and Metabolism, 25(11), 3390–3399. doi.org/10.1111/dom.15238

Chimluang, J., Aungsuroch, Y. & Jitpanya, C. (2017). Descriptors of insomnia among patients with heart failure. Journal of the Medical Association of Thailand, 100(4), 403–409. (in Thai).

Deeluea, J., Sirichotiyakul, S., Weerakiet, S., Arora, R. & Patumanond, J. (2013). Fundal height growth curve for underweight and overweight and obese pregnant women in Thai population. ISRN Obstetrics and Gynecology, 2013, Article 657692. doi.org/10.1155/2013/657692. (in Thai).

Devlieger, R., Benhalima, K., Damm, P., Van Assche, A., Mathieu, C., Mahmood, T., Dunne, F. & Bogaerts, A. (2016). Maternal obesity in Europe: Where do we stand and how to move forward?: A scientific paper commissioned by the European Board and College of Obstetrics and Gynaecology (EBCOG). European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 201, 203–208. doi.org/10.1016/j.ejogrb.2016.04.005

Dørheim, S. K., Bjorvatn, B. & Eberhard-Gran, M. (2014). Can insomnia in pregnancy predict postpartum depression? a longitudinal, population-based study. PLOS ONE, 9(4), Article e94674. doi.org/10.1371/journal.pone.0094674

Driscoll, A. K. & Gregory, E. C. W. (2020). Increases in prepregnancy obesity: United States, 2016-2019. National Center for Health Statistics, (392), 1–8.

Dryer, R. & Brunton, R. (2022). Pregnancy-related anxiety: Theory, research, and practice. Routledge/Taylor & Francis Group.

Ghesquière, L., Deruelle, P., Ramdane, Y., Garabedian, C., Charley-Monaca, C. & Dalmas, A. F. (2020). Obstructive sleep apnea in obese pregnant women: A prospective study. PLOS ONE, 15(9), Article e0238733. doi.org/10.1371/journal.pone.0238733

Hashmi, A. M., Bhatia, S. K., Bhatia, S. K. & Khawaja, I. S. (2016). Insomnia during pregnancy: Diagnosis and rational interventions. Pakistan Journal of Medical Sciences, 32(4), 1030– 1037. doi.org/10.12669/pjms.324.10421

Ishaq, R., Shoaib, M., Baloch, N. S., Sadiq, A., Raziq, A., Huma, Z. E., Raza, S., Batool, F., Haider, S., Saleem, F., Ahmad, N., Iqbal, Q. & Khan, A. H. (2022). Profile and predictors of maternal quality of life during physiological pregnancy: A cross-sectional analysis. Frontiers in Public Health, 9, Article 801035. doi.org/10.3389/fpubh.2021.801035

Kalmbach, D. A., Cheng, P., Sangha, R., O'Brien, L. M., Swanson, L. M., Palagini, L., Bazan, L. F., Roth, T. & Drake, C. L. (2019). Insomnia, short sleep, and snoring in mid-to-late pregnancy: Disparities related to poverty, race, and obesity. Nature and Science of Sleep, 11, 301–315. doi.org/10.2147/NSS.S226291

Kendle, A. M., Salemi, J. L., Jackson, C. L., Buysse, D. J. & Louis, J. M. (2022). Insomnia during pregnancy and severe maternal morbidity in the United States: Nationally representative data from 2006 to 2017. Sleep, 45(10), Article zsac175. doi.org/10.1093/sleep/zsac175

Kızılırmak, A., Timur, S. & Kartal, B. (2012). Insomnia in pregnancy and factors related to insomnia. The Scientific World Journal, 2012, Article 197093. doi.org/10.1100/2012/197093

Leff-Gelman, P., Flores-Ramos, M., Carrasco, A. E. Á., Martínez, M. L., Takashima, M. F. S., Coronel, F. M. C., Labonne, B. F., Dosal, J. A. Z., Chávez-Peón, P. B., Morales, S. G. & Camacho-Arroyo, I. (2020). Cortisol and DHEA-S levels in pregnant women with severe anxiety. BMC Psychiatry, 20(1), 393. doi.org/10.1186/s12888-020-02788-6

Lu, Q., Zhang, X., Wang, Y., Li, J., Xu, Y., Song, X., Su, S., Zhu, X., Vitiello, M. V., Shi, J., Bao, Y. & Lu, L. (2021). Sleep disturbances during pregnancy and adverse maternal and fetal outcomes: A systematic review and meta-analysis. Sleep Medicine Reviews, 58, 1-14. doi.org/10.1016/j.smrv.2021.101436

Mayer, P., Pépin, J. L., Bettega, G., Veale, D., Ferretti, G., Deschaux, C. & Lévy, P. (1996). Relationship between body mass index, age and upper airway measurements in snorers and sleep apnoea patients. European Respiratory Journal, 9(9), 1801–1809. doi.org/10.1183/09031936.96.09091801

Molyneaux, E., Poston, L., Ashurst-Williams, S. & Howard, L. M. (2014). Obesity and mental disorders during pregnancy and postpartum: A systematic review and meta-analysis. Obstetrics and Gynecology, 123(4), 857–867. doi.org/10.1097/AOG.0000000000000170

Morin, C. M. (1993). Insomnia: Psychological assessment and management. New York: Guilford Press.

Morin, C. M., Vallières, A. & Ivers, H. (2007). Dysfunctional beliefs and attitudes about sleep (DBAS): validation of a brief version (DBAS-16). Sleep, 30(11), 1547–1554. doi.org/10.1093/sleep/30.11.1547

O'Byrne, N. A., Yuen, F., Butt, W. Z. & Liu, P. Y. (2021). Sleep and circadian regulation of cortisol: A short review. Current Opinion in Endocrine and Metabolic Research, 18, 178–186. doi.org/10.1016/j.coemr.2021.03.011

Osnes, R. S., Roaldset, J. O., Follestad, T. & Eberhard-Gran, M. (2019). Insomnia late in pregnancy is associated with perinatal anxiety: A longitudinal cohort study. Journal of Affective Disorders, 248, 155–165. doi.org/10.1016/j.jad.2019.01.027

Pimsuwan, P., Baosoung, C. & Sansiriphun, N. (2020). Pregnancy-related anxiety, risk knowledge, and pregnancy risk perception among advanced age pregnant women. Nursing Journal, 47(3), 50-60. (in Thai).

Rice, J. R., Larrabure-Torrealva, G. T., Luque Fernandez, M. A., Grande, M., Motta, V., Barrios, Y. V., Sanchez, S., Gelaye, B. & Williams, M. A. (2015). High risk for obstructive sleep apnea and other sleep disorders among overweight and obese pregnant women. BMC Pregnancy and Childbirth, 15, 198. doi.org/10.1186/s12884-015-0633-x

Rini, C. K., Dunkel-Schetter, C., Wadhwa, P. D. & Sandman, C. A. (1999). Psychological adaptation and birth outcomes: The role of personal resources, stress, and sociocultural context in pregnancy. Health Psychology, 18(4), 333–345. doi.org/10.1037/0278-6133.18.4.333

Rognmo, K., Sivertsen, B. & Eberhard-Gran, M. (2016). Self-reported short sleep duration and insomnia symptoms as predictors of post-pregnancy weight change: Results from a cohort study. Women's Health, 12(5), 465–474. doi.org/10.1177/1745505716668871.

Román-Gálvez, R. M., Amezcua-Prieto, C., Salcedo-Bellido, I., Martínez-Galiano, J. M., Khan, K. S. & Bueno-Cavanillas, A. (2018). Factors associated with insomnia in pregnancy: A prospective cohort study. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 221, 70–75. doi.org/10.1016/j.ejogrb.2017.12.007

Sedov, I. D., Anderson, N. J., Dhillon, A. K. & Tomfohr-Madsen, L. M. (2021). Insomnia symptoms during pregnancy: A meta-analysis. Journal of Sleep Research, 30(1), Article e13207. doi.org/10.1111/jsr.13207

Silvestri, R. & Aricò, I. (2019). Sleep disorders in pregnancy. Sleep Science, 12(3), 232–239. doi.org/10.5935/1984-0063.20190098

Sleep Society of Thailand. (2018). Clinical recommendations for diagnosis and management of obstructive sleep apnea in Thailand for adults 2018. Beyond Enterprise Company Limited. (in Thai).

Soori, R., Baikunje, N., D'sa, I., Bhushan, N., Nagabhushana, B. & Hosmane, G. B. (2022). Pitfalls of AHI system of severity grading in obstructive sleep apnoea. Sleep Science, 15(special 1), 285–288. doi.org/10.5935/1984-0063.20220001

Spielman, A. J. (1986). Assessment of insomnia. Clinical Psychology Review, 6(1), 11–25. doi.org/10.1016/0272-7358(86)90015-2

Titapant, V., Lertbunnaphong, T. & Pimsen, S. (2013). Is the U.S. institute of medicine recommendation for gestational weight gain suitable for Thai singleton pregnant women?. Journal of the Medical Association of Thailand, 96(1), 1–6. (in Thai).

Wang, W. J., Hou, C. L., Jiang, Y. P., Han, F. Z., Wang, X. Y., Wang, S. B., Ng, C. H. & Jia, F. J. (2020). Prevalence and associated risk factors of insomnia among pregnant women in China. Comprehensive Psychiatry, 98, 1-6.

doi.org/10.1016/j.comppsych.2020.152168

Wołyńczyk-Gmaj, D., Różańska-Walędziak, A., Ziemka, S., Ufnal, M., Brzezicka, A., Gmaj, B., Januszko, P., Fudalej, S., Czajkowski, K. & Wojnar, M. (2017). Insomnia in pregnancy is associated with depressive symptoms and eating at night. Journal of Clinical Sleep Medicine, 13(10), 1171–1176. doi.org/10.5664/jcsm.6764

World Health Organization. (1992). The ICD-10 classification of mental and behavioral disorders: Clinical descriptions and diagnostic guidelines. World Health Organization.

Yang, J. P., Lin, R. J., Sun, K. & Gao, L. L. (2022). Incidence and correlates of insomnia and its impact on health-related quality of life among Chinese pregnant women: A cross-sectional study. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 1–12. doi.org/10.1080/02646838.2021.2020228

Zhao, Y. N., Li, Q. & Li, Y. C. (2014). Effects of body mass index and body fat percentage on gestational complications and outcomes. The Journal of Obstetrics and Gynaecology Research, 40(3), 705–710. doi.org/10.1111/jog.12240