การพัฒนารูปแบบการจัดระบบบริการโรคไม่ติดต่อเรื้อรังวิถีใหม่ สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน จังหวัดปัตตานี

บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์บริการผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง พัฒนารูปแบบ และเปรียบเทียบประสิทธิผลของรูปแบบระบบบริการผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังแบบเก่าและวิถีใหม่ผู้ป่วยโรคเบาหวาน จังหวัดปัตตานี มี 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ศึกษาสถานการณ์บริการผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง จากเจ้าหน้าที่และผู้ป่วย จำนวน 48 คน ใช้วิธีสุ่มอย่างง่าย วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา 2) พัฒนารูปแบบการจัดระบบบริการโรคไม่ติดต่อเรื้อรังวิถีใหม่สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน 3) ศึกษาประสิทธิผลผู้ป่วยโรคเบาหวานที่สามารถควบคุมได้ดี ศึกษา 6 โรงพยาบาลในจังหวัดปัตตานี แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 388 คน รวมเป็น 1,552 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติ Chi-square สถิติ Independent t – test และสถิติ Mann-whitney U test

          ผลการศึกษาพบว่า

1. สถานการณ์การจัดบริการก่อนการระบาดของโรคโควิด-19 ผู้ป่วยมาพบแพทย์ตามนัดเดือนละครั้ง และติดตามทุก 2-3 เดือน รูปแบบบริการการแพทย์วิถีใหม่ ต้องการให้มีการตั้งจุดตรวจคัดกรองเบื้องต้นใกล้บ้าน เมื่อพบอาการผิดปกติ มีช่องทางให้คำปรึกษาในระบบออนไลน์ เพื่อลดการไปพบแพทย์

2. รูปแบบการจัดระบบบริการโรคไม่ติดต่อเรื้อรังวิถีใหม่ คือ นัดผู้ป่วยทุก 4 เดือน บันทึกผลภาวะสุขภาพด้วยตนเองในเดือนที่ไม่ได้นัด พยาบาลจัดการรายกรณี หรือผู้ที่มีหน้าที่Triage ทุกครั้งที่นัดหมาย เพื่อรับยาตามปกติ ในกรณีที่ผลระดับน้ำตาลในเลือดปกติสามารถเข้าช่องทางเร่งด่วน (Fast tract) เพื่อพบแพทย์

3. ประสิทธิผลของการใช้รูปแบบการจัดระบบบริการโรคไม่ติดต่อเรื้อรังวิถีใหม่ พบว่า เพศ อายุ ระดับค่าน้ำตาลในเลือดไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) ด้านจำนวน visit พบว่ากลุ่มทดลองมาโรงพยาบาลจำนวน 2 ครั้ง กลุ่มควบคุม มาโรงพยาบาลทั้ง 4 ครั้ง มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05)