ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความร่วมมือในการใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูดในผู้ป่วยโรคหืด
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบตัดขวาง เพื่อศึกษาอิทธิพลของ อายุ เพศ เทคนิคการใช้ยาสูด ความรู้ในการใช้ยา การสูบบุหรี่ ภาวะซึมเศร้า และการควบคุมโรค ต่อความร่วมมือในการใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูดในผู้ป่วยโรคหืด กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคหืด จำนวน 164 ราย ได้รับการวินิจฉัยโดยการตรวจสมรรถภาพปอด อายุ 18 ปี ขึ้นไป ทั้งเพศชายและเพศหญิง มีการรู้คิดปกติโดยมีคะแนนรวมจีพีค็อก 9 คะแนน ในผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปี สามารถสื่อสารภาษาไทยได้ ไม่มีโรคปอดอื่นๆ ไม่มีโรคทางจิตเวช ไม่มีโรคร่วมที่มีอาการรุนแรง เก็บข้อมูล ณ คลินิกโรคปอด โรงพยาบาลตติยภูมิขั้นสูงแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินความร่วมมือในการใช้ยาสูด แบบประเมินเทคนิคการใช้ยาสูด แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูด แบบสอบถามภาวะซึมเศร้า และแบบประเมินระดับการควบคุมโรคหืดตามเกณฑ์ GINA หาความเที่ยงของเครื่องมือโดยการหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค ความร่วมมือในการใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูดได้เท่ากับ 0.89 ความรู้เกี่ยวกับยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูดเท่ากับ 0.73 ภาวะซึมเศร้าเท่ากับ 0.78 สำหรับการควบคุมโรคหืดหาความเที่ยงของเครื่องมือโดยใช้วิธีการของคูเดอร์ ริชาร์ดสัน 20 ได้เท่ากับ 0.74 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกแบบเข้าพร้อมกัน
กลุ่มตัวอย่างเป็นเพศหญิง ร้อยละ 69.51 อายุเฉลี่ย 63.82 ปี (SD = 12.82) มีความร่วมมือในการใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูดร้อยละ 61.7 อายุ เพศ เทคนิคการใช้ยาสูด ความรู้ในการใช้ยา การสูบบุหรี่ ภาวะซึมเศร้า และการควบคุมโรค ไม่มีความสัมพันธ์ และไม่สามารถทำนายความร่วมมือในการใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูด โดยภาวะซึมเศร้า และการควบคุมโรค สามารถทำนายความร่วมมือในการใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูดได้ อย่างมีนัยสำคัญ (OR = 2.30, 95% CI: 1.02 - 5.18, p = .04 และ OR = 3.00, 95% CI: 1.44 - 6.21, p = .01 ตามลำดับ) การจัดการภาวะซึมเศร้า และการสนับสนุนให้ผู้ป่วยควบคุมโรคหืดได้ จะช่วยให้ผู้ป่วยโรคหืดมีความร่วมมือในการใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดสูด พยาบาลจึงควรประเมินภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยทุกราย ให้ข้อมูลปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้เกิดโรคกำเริบ และการจัดการความเสี่ยงที่ทำให้โรคกำเริบ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Asthma [Internet]. [cited 2024 Jan 19]. Available from: https://www.who.int/
news-room/questions-and-answers/item/chronic-respiratory-diseases-asthma.
Centers for Disease Control and Prevention. Asthma surveillance in the United States, 2001-2021 [Internet]. [cited 2024 Jan 31]. Available from: https://www.cdc.gov/asthma/
Asthma-Prevalence-US-2023-508.pdf.
World Health Rankings. Thailand: asthma. [Internet]. [cited 2024 Jan 31]. Available from: https://www.worldlifeexpectancy.com/thailand-asthma.
Global Initiative for Asthma. Global strategy for asthma management and prevention [Internet]. [cited 2023 Dec 5]. Available from: https://ginasthma.org/gina-reports/.
Shayo GA, Omary A, Mugusi F. Inhaler non-adherence, associated factors and asthma control among asthma patients in a tertiary level hospital in Tanzania. East Afr Health Res J 2022;6(1):78-85.
Bassam M, Behbehani N, Farouk H, Alsayed M, Montestruc F, Al-Jahdali H, et al. Adherence to medication among adult asthma patients in the Middle East and North Africa: results from the ESMAA study. Respir Med 2021;176:106244.
Kebede B, Mamo G. Determinants of non-adherence to inhaled steroids in adult asthmatic patients on follow up in referral hospital, Ethiopia: cross-sectional study. Asthma Res Pract 2019;5:5.
Dong R, Sun S, Sun Y, Wang Y, Zhang X. The association of depressive symptoms and medication adherence in asthma patients: the mediation effect of medication beliefs. Res Social Adm Pharm 2024;20(3):335-44.
Alqarni AA, Aldhahir AM, Siraj RA, Alqahtani JS, Alghamdi DA, Alghamdi SK, et al. Asthma medication adherence, control, and psychological symptoms: a cross-sectional study. BMC Pulm Med 2024;24(1):189.
World Health Organization. Adherence to long-term therapies: evidence for action [Internet]. Geneva: WHO; 2003 [cited 2023 Aug 19]. Available from: https://www.who.int/chp/knowledge/
publications/adherence_full_report.pdf.
Murphy J, McSharry J, Hynes L, Matthews S, Van Rhoon L, Molloy GJ. Prevalence and predictors of adherence to inhaled corticosteroids in young adults (15-30 years) with asthma: a systematic review and meta-analysis. J Asthma 2021;58(5):683-705.
Masaki K, Miyata J, Kamatani T, Tanosaki T, Mochimaru T, Kabata H, et al. Risk factors for poor adherence to inhaled corticosteroid therapy in patients with moderate to severe asthma. Asian Pac J Allergy Immunol 2023;41(2):113-20.
Wattanakitkrileart D, Khongton W, Sumonviwat T, Dejsomritrutai W. The Influence of inhaler technique, exacerbation, age, and barrier to receiving care on adherence to inhaled medications in patients with COPD. Nurs Sci J Thail 2020;38(2):74-87. (in Thai).
Sánchez-Nieto JM, Bernabeu-Mora R, Fernández-Muñoz I. Carrillo-Alcaraz A, Alcántara-Fructuoso J, Fernández-Alvarez J, et al. Effectiveness of individualized inhaler technique training on low adherence (LowAd) in ambulatory patients with COPD and asthma. NPJ Prim Care Respir Med 2022;32(1):1.
Elander A, Gustafsson M. Inhaler technique and self-reported adherence to medications among hospitalised people with asthma and COPD. Drugs Real World Outcomes 2020;7(4):317-23.
Almomania BA, Altawalbeha SM, Alnajjarb MS, Momanyc SM. Assessment of medication knowledge among patients with asthma. JPHSR 2020;11:349-54.
Zhang X, Ding R, Zhang Z, Chen M, Yin Y, Quint JK. Medication adherence in people with asthma: a qualitative systematic review of patient and health professional perspectives. J Asthma Allergy 2023;16:515-27.
Hayes-Watson C, Nuss H, Tseng TS, Parada N, Yu Q, Celestin M, et al. Self-management practices of smokers with asthma and/or chronic obstructive pulmonary disease: a cross-sectional survey. COPD Res Pract 2017;3(1):3.
Ali AHK, Ameen E, Atta K, Carrillo-Alcaraz A, Alcántara-Fructuoso J, Fernández-Alvarezet J, et al. Drug-related factors affecting medication adherence among Egyptian asthma patients. Egypt J Bronchol 2020;14(1):35.
Zhang HQ, Lin JY, Guo Y, Pang S, Jiang R, Cheng QJ. Medication adherence among patients with chronic obstructive pulmonary disease treated in a primary general hospital during the COVID-19 pandemic. Ann Transl Med 2020;8(18):1179.
Brite J, Friedman S, de la Hoz RE, Reibman J, Cone J. Mental health, long-term medication adherence, and the control of asthma symptoms among persons exposed to the WTC 9/11 disaster. J Asthma 2020;57(11):1253-62.
Jaiin P, Wattanakitkrilert D, Charoenkitkarn V, Chuchottaworn J. Factors predicting corticosteroid inhaled adherence in patients with asthma. Nurs Sci J Thail 2017;35(4):61-73. (in Thai).
Brodaty H, Pond D, Kemp NM, Luscombe G, Harding L, Berman K, et al. The GPCOG: a new screening test for dementia designed for general practice. J Am Geriatr Soc 2002;50(3):530-4.
Ngahane BHM, Pefura-Yone EW, Mama M, Tengang B, Nganda MM, Wandji A, et al. Evaluation of factors affecting adherence to asthma controller therapy in chest clinics in a sub-Saharan African setting: a cross-sectional study. Afri Health Sci 2016;16(1):194-200.
Griffiths J, Putthioi S, Pongsuksri M. The General Practitioner Assessment of Cognition; GP-COG (Thai version): validity and reliability. In: 9th Pan-Pacific Conference on Rehabilitation cum 21st Annual Congress of Gerontology; 2014 November 29-30; Hong Kong. Kowloon: The Hong Kong Polytechnic University; 2014. p. B65.
Horne R, Hankins M. The medication adherence report scale (MARS). Brighton, UK: University of Brighton; 2004.
Wiriyachot A, Wattanakitkrileart D, Charoenkitkarn V, Dejsomritrutai W. Influences of perceived medication necessity, medication concern, satisfaction with information received, and experience of exacerbation on adherence of inhaled combined bronchodilator and corticosteroid therapy in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Journal of The Royal Thai Army Nurses 2016;17(3):187-96. (in Thai).
NHS Liverpool Clinical Commissioning Group. Inhaler technique checklist. [Internet]. London: Pharmaceutical Services Negotiating Committee; 2016 [cited 2024 Jan 31]. Available from: http://psnc.org.uk/liverpool-lpc/wp-content/uploads/sites/117/2016/06/Inhaler_Technique_Checklist.pdf.
Apter AJ, Reisine ST, Affleck G, Barrows E, ZuWallack RL. Adherence with twice-daily dosing of inhaled steroids. Socioeconomic and health-belief differences. Am J Respir Crit Care Med 1998;157:1810-7.
Radloff LS. The CES-D scale: a self-report depression scale for research in the general population. Appl Psychol Meas 1977;1(3):385-401.
Kuptniratsaikul V, Katumarn P. The study of the Center for Epidemiologic Studies- Depression scale (CES-D) in Thai people. Siriraj Med J 1997;49(5):442-8. (in Thai).
Thai Asthma Council, Thoracic Society of Thailand under Royal Patronage, The Allergy, Asthma, and Immunology Association of Thailand, The Royal College of Family Physicians of Thailand. Thai asthma guideline for adults. [Internet]. Bangkok: Thai Asthma Council; 2017 [cited 2024 May 20]. Available from: http://tac.or.th/wp-content/uploads/2017/05/Asthma-Guideline_2560.pdf. (in Thai).
Mohd Isa NA, Cheng CL, Nasir NH, Naidu, V, Gopal VR, Alexander AK. Asthma control and asthma treatment adherence in primary care: results from the prospective, multicentre, non-interventional, observational cohort ASCOPE study in Malaysia. Med J Malaysia 2020;75(4):331-7.
