สถานการณ์และความรู้เกี่ยวกับพิษจากการรับประทานแมงดาทะเล

บทคัดย่อ

            แมงดาทะเลเป็นสัตว์ทะเลที่ได้รับความนิยมนำมาบริโภคเป็นอาหาร โดยที่คนส่วนใหญ่ไม่ทราบว่ามีพิษ แมงดาทะเลในประเทศไทยมีอยู่ 2 ชนิด คือ แมงดาหางกลมและแมงดาหางเหลี่ยม อาศัยอยู่บริเวณชายฝั่งทะเลหรือตามลำคลองที่เป็นป่าชายเลน อาหารส่วนใหญ่เป็นพวกหอยและไส้เดือนทะเล จะขึ้นมาวางไข่บนบกตามแนวชายหาดประมาณเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนกันยายนของทุกปี สารพิษในแมงดาทะเล คือ เทโทรโดท็อกซิน เป็นสารพิษที่ไม่สามารถทำลายได้โดยความร้อนหรือความเย็น และมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของการส่งสัญญาณประสาท ผู้ที่ได้รับพิษส่วนใหญ่มีอาการภายใน 6 ชั่วโมง แต่อาจล่าช้าเป็นเวลา 12 - 24 ชั่วโมงได้ การรักษาในปัจจุบันให้การรักษาตามอาการและช่วยการหายใจในผู้ที่ได้รับพิษรุนแรง จากการสืบค้นข้อมูลการรายงานข่าวในสถาบันต่างๆ พบว่า มีการรายงานผู้ได้รับพิษจากแมงดาทะเลตั้งแต่ปี พ.ศ. 2509 จากการเก็บข้อมูลระหว่างเดือนมกราคม พ.ศ. 2538 ถึง กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 มีผู้ได้รับพิษจากการรับประทานแมงดาทะเล 189 ราย เสียชีวิต 8 ราย จากการทบทวนวรรณกรรม พบว่า มีการรวบรวมความรู้ด้านพิษวิทยาแต่ยังไม่มีการรวบรวมสถานการณ์การเกิดพิษจากแมงดาทะเลไว้อย่างเป็นระบบ ดังนั้นความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับแมงดาทะเลจะนำไปสู่การรับประทานแมงดาทะเลที่ไม่ก่อให้เกิดพิษ มีแนวทางในการป้องกันและบรรเทาอาการจากการได้รับพิษจากการรับประทานเมงดาทะเลต่อไป