ปัจจัยทำนายการเกิดการอักเสบของเยื่อบุช่องท้องในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้อง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบ Retrospective cohort study มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตราการอักเสบของเยื่อบุช่องท้องและปัจจัยทำนายการเกิดการอักเสบของเยื่อบุช่องท้องในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่รับการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้อง เก็บรวมรวมข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วย และฐานข้อมูลผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง (PD Excel) ณ หน่วยไตเทียม โรงพยาบาลพุทธโสธร ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2557 - 2562 จำนวน 250 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงตามคุณสมบัติ เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลผู้ป่วยและผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติทีที่เป็นอิสระต่อกัน ค่าความเสี่ยงสัมพันธ์ และการวิเคราะห์โลจิสติกแบบทวิ
ผลการวิจัย พบว่า 1) อัตราการอักเสบของเยื่อบุช่องท้องครั้งแรกในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง ร้อยละ 20 2) ผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องที่มีประวัติการใช้ยาสเตียรอยด์มีโอกาสเกิดการอักเสบของเยื่อบุช่องท้องครั้งแรกมากกว่าผู้ที่ไม่มีประวัติการใช้ยาสเตียรอยด์ 1.9 เท่า (OR = 1.9, 95%CI = 1.0 - 3.6, p = .045) เมื่อระดับอัลบูมินเพิ่มขี้น 1 gm% ผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องมีโอกาสเกิดการอักเสบของเยื่อบุช่องท้องครั้งแรกลดลงเป็น 0.5 เท่า (OR = .5, 95%CI = .3 - .9, p = .022) และผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องที่มีประวัติการสูบบุหรี่มีโอกาสเกิดการอักเสบของเยื่อบุช่องท้องครั้งแรกมากกว่าผู้ไม่มีประวัติการสูบบุหรี่ 1.8 เท่า (OR = 1.8, 95%CI = 1.2 - 2.7, p = .008) และตัวแปรทั้งสามตัวสามารถร่วมกันทํานายการอักเสบของเยื่อบุช่องท้องครั้งแรกของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่รับการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้อง ได้ร้อยละ 14.2 (Nagelkerke R2 = .142)
ผลจากการวิจัยครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า การใช้ยาสเตียรอยด์ ระดับอัลบูมินในเลือด และการสูบบุหรี่สามารถทำนายการอักเสบของเยื่อบุช่องท้องในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง ดังนั้นบุคลากรทีมสุขภาพที่ดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้จึงควรวางแผนและวางมาตรการป้องกันการอักเสบของเยื่อบุช่องท้อง โดยเฉพาะการป้องกันภาวะทุพโภชนาการ การใช้ยาสเตียรอยด์อย่างไม่ถูกต้อง และโปรแกรมส่งเสริมการเลิกบุหรี่
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
2. National Health Security Office. National Health Security Office fund management manual, fiscal year 2019. Nonthaburi: Sahamit Printing Leasing & Leasing; 2018. (in Thai).
3. Andreoli MCC, Totoli C. Peritoneal dialysis. Rev Assoc Med Bras 2020;66(Suppl 1):S37-44.
4. Tiawilai T, Tantivichitvej R. The incidence and risk factors of first peritonitis episode in continuous ambulatory peritoneal dialysis patients of Photharam Hospital. Region 4-5 Medical Journal 2020;39(1):51-64. (in Thai).
5. Kaitwatcharachai S, Kaitwatcharachai C. Risk factor for developing first episode of peritonitis in patients undergoing CAPD. Journal of Medicine and Health Sciences 2012;19(3):29-35. (in Thai).
6. Somboon K, Kamsa-ard S. Epidemiology and treatment outcome of peritoneal dialysis (PD)-related peritonitis. Mahasarakham Hospital Journal 2019;16(1):13-21. (in Thai).
7. Tungkasereerak P. Peritoneal dialysis-related infection at Surin hospital. Srinagarind Med J 2559;31(4):167-72. (in Thai).
8. Wai-Ki Kwong V, Kam-Tao Li P. Peritoneal dialysis in Asia. Kidney Dis 2015;1:147-56.
9. Salzer WL. Peritoneal dialysis-related peritonitis: challenges and solutions. Int J Nephrol Renovasc Dis 2018;11:173-86.
10. Abdul Salim S, Fülöp T. Peritonitis in peritoneal dialysis: evolving strategies in peritoneal dialysis. [Internet]. London: Croatia; 2018. [cited 2020 Sep 25]; Available from: http://dx.doi.org/10.5772/intechopen.75592.
11. Ye H, Zhou Q, Fan L, Guo Q, Mao H, Huang F, et al. The impact of peritoneal dialysis-related peritonitis on mortality in peritoneal dialysis patients. BMC Nephrology 2017;18:186-94.
12. Tian Y, Xie X, Xiang S, Jinwen Lin XY, Zhang X, Shou Z, et al. Risk factors and outcomes of early-onset peritonitis in Chinese peritoneal dialysis patients. Kidney Blood Press Res 2017;42(6):1266-76.
13. Kam-Tao Li P, Szeto CC, Piraino B, de Arteaga J, Fan S, Figueiredo AE, et al. ISPD peritonitis recommendations: 2016 update on prevention and treatment. Perit Dial Int 2016;36:481-508.
14. The Nephrology Society of Thailand. Clinical practice guideline for peritoneal dialysis 2017. Bangkok: The Nephrology Society of Thailand; 2017. (in Thai).
15. The Nephrology Society of Thailand. Thailand PD KPI. Thailand PD Newsletter 2559;1(4):3. (in Thai).
16. International Society for Peritoneal Dialysis. Reaching standard of care in peritoneal dialysis. Asian Chapter Newsletter International Society for Peritoneal Dialysis (ISPD) 2010;8(2):2-3.
17. Liawnoraset W. Prevalence and factors affecting peritonitis in CAPD patients in Maharat Nakhon Ratchasima hospital under universal coverage scheme during 2008-2010: a three-year experience. J Med Assoc Thai 2011;94(Suppl 4):S19-24.
18. Fan X, Huang R, Wang J, Ye H, Guo O, Yi C, et al. Risk factors for the first episode of peritonitis in Southern Chinese continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. PLoS ONE 2014;9(9):e107485.
19. Salim SA, Fülöp T. Peritonitis in peritoneal dialysis. [Internet]. [cited 2020 December 25]. Available from: https://www.intechopen.com/books/evolving-strategies-in-peritoneal-dialysis/peritonitis-in-peritoneal-dialysis.
20. The Nephrology Society of Thailand. Thailand PD KPI. Thailand PD Newsletter 2559;1(4):3. (in Thai).
21. Kerschbaum J, K¨onig P, Rudnicki M. Risk factors associated with peritoneal-dialysis-related peritonitis. Int J Nephrol 2012;2012:483250. doi: 10.1155/2012/483250.
22. Tozawa M, Iseki K, Iseki C, Oshiro S, Ikemiya Y, Takishita S. Influence of smoking and obesity on the development of proteinuria. Kidney International 2002;62(3):956-62.
23. Chieochanthanakij J. Risk factor of peritonitis in CAPD patients in Sawanpracharak hospital, Nakhon Sawan province. Sawanpracharak Medical Journal 2010;7(1):1-12. (in Thai).
24. Tamayo Isla RA, Mapiye D, Swanepoel CR, Rozumyk N, Hubahib JE. Continuous ambulatory peritoneal dialysis in Limpopo province, South Africa: predictors of patient and technique survival. Perit Dial Int 2014;34(5):518-25.
25. Tian Y, Xie X, Xiang S, Yang X, Lin J, Zhang X, et al. Risk factors and outcomes of early-onset peritonitis in Chinese peritoneal dialysis patients. Kidney Blood Press Res 2017;42(6):1266-76.
26. Tian Y, Xie X, Xiang S, Yang X, Zhang X, Shou Z, et al. Risk factors and outcomes of high peritonitis rate in continuous ambulatory peritoneal dialysis patients: a retrospective study. Medicine 2016;95(49):e5569.
27. Petchai T, Mingkaeo S, Nonthapha Y, Kumthong W, Homrach P, Piyalungka A, et al. The effectiveness of self management on fluid overload management for chronic kidney disease patients with hemodialysis at Somdej Phranangchaosirikit Hospital. Royal Thai Navy Medical Journal 2018;45(1):106-20.
28. Vibulchai N, Sridech R. Development of a program to enhance the motivation for self-management in delaying the diabetic nephropathy progression of type 2 diabetic patients with hypertension. Royal Thai Navy Medical Journal 2020;47(2),373-93.
