ความคาดหวังและการรับรู้ของผู้รับบริการต่อพฤติกรรมจริยธรรมในการปฏิบัติการพยาบาลของพยาบาลอนามัยชุมชนในหน่วยบริการปฐมภูมิ

บทคัดย่อ

            การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงบรรยาย (Descriptive research) เพื่อศึกษาระดับความคาดหวัง ระดับการรับรู้ และความแตกต่างระหว่างระดับความคาดหวังกับระดับการรับรู้ของผู้รับบริการต่อพฤติกรรมจริยธรรมในการปฏิบัติการพยาบาลของพยาบาลอนามัยชุมชนในหน่วยบริการปฐมภูมิ เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม พื้นที่ศึกษาทำการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage random sampling) ได้แก่ นนทบุรี สมุทรสาคร และนครปฐม กลุ่มตัวอย่างใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive sampling) ตามเกณฑ์ที่กำหนด จำนวน 444 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติทดสอบทีแบบจับคู่ (Paired t-test)
            ผลการศึกษา พบว่า ผู้รับบริการมีระดับความคาดหวังถึงพฤติกรรมจริยธรรมในการปฏิบัติการพยาบาลอยู่ในระดับมาก (M = 4.11, SD = 0.74) เมื่อจำแนกรายด้าน พบว่า คะแนนเฉลี่ยสูงสุด คือ ด้านการไม่ทำอันตราย (M = 4.27, SD = 0.81) สำหรับพฤติกรรมจริยธรรมที่ผู้รับบริการคาดหวังที่มีคะแนนเฉลี่ยสูงสุด คือ การได้รับซักถามถึงประวัติการแพ้ยาหรือสารอื่นใดก่อนรับยา (M = 4.30, SD = 0.88) รองลงมา คือ ได้รับการตรวจสอบชื่อ - นามสกุล ทุกครั้งก่อนรับยา (M = 4.29, SD = 0.87) และความคาดหวังที่มีคะแนนเฉลี่ยน้อยที่สุด คือ การมีส่วนร่วมในการวางแผนการรักษาพยาบาลของตนเอง (M = 3.78, SD = 0.98) ในด้านการรับรู้ พบว่า ผู้รับบริการมีระดับการรับรู้ถึงพฤติกรรมจริยธรรมในการปฏิบัติการพยาบาลอยู่ในระดับมากที่สุด (M = 4.26, SD = 0.63) เมื่อจำแนกรายด้าน พบว่า ด้านการไม่ทำอันตรายมีคะแนนเฉลี่ยสูงที่สุดเช่นกัน (M = 4.42, SD = 0.69) และพฤติกรรมจริยธรรมที่ผู้รับบริการรับรู้มีคะแนนเฉลี่ยสูงสุด คือ การได้รับการตรวจสอบชื่อ-นามสกุลทุกครั้งก่อนรับยาค่าเฉลี่ย (M = 4.45, SD = 0.75) รองลงมา คือ ได้รับการซักถามถึงประวัติการแพ้ยาหรือสารอื่นใดก่อนรับยา (M = 4.44, SD = 0.77) และการรับรู้ที่มีคะแนนเฉลี่ยน้อยที่สุด คือ การมีส่วนร่วมในการวางแผนการรักษาพยาบาลของตนเอง (M = 3.91, SD = 0.92) ซึ่งเป็นการแสดงถึงการเคารพเอกสิทธิ์ของผู้รับบริการ โดยค่าเฉลี่ยระดับการรับรู้ต่อพฤติกรรมจริยธรรมสูงกว่าระดับความคาดหวัง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 และค่าความแตกต่างในภาพรวม (P-E = 0.15) โดยช่องว่างของความแตกต่างระหว่างความคาดหวังกับการรับรู้ พบว่า พฤติกรรมจริยธรรมด้านการเคารพเอกสิทธิ์ มีความแตกต่างกันน้อยที่สุด (0.12) รองลงมา คือ ด้านการทำประโยชน์ (0.13) และด้านความยุติธรรม (0.17) ที่มีความแตกต่างของระดับความคาดหวังกับการรับรู้มากที่สุด
            ข้อเสนอแนะ พยาบาลอนามัยชุมชนพึงปฏิบัติการพยาบาลที่ไม่ทำอันตรายแก่ผู้รับบริการ ซึ่งเป็นสิ่งที่ผู้รับบริการต้องการมากที่สุด และควรพัฒนาด้านการเคารพเอกสิทธิ์ในการปฏิบัติงานให้มากยิ่งขึ้น เพื่อให้ผู้รับบริการได้รับข้อมูลเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล ซึ่งเป็นการตระหนักถึงความเป็นบุคคลของผู้ป่วย และสิทธิของผู้ป่วยด้วย