ผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุเขตเทศบาลนครพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก

บทคัดย่อ

           การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบวัดซ้ำ เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาครั้งนี้ คือ กลุ่มผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 64 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 32 คน โดยการจับคู่ด้วยตัวแปร อายุ เพศ และระดับการศึกษา โดยกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพซึ่งประยุกต์ทฤษฎีการส่งเสริมสุขภาพของ Pender โดยแต่ละสัปดาห์ในการทำกิจกรรมสร้างให้เกิดการรับรู้ประโยชน์ การรับรู้อุปสรรค และการรับรู้ความสามารถของตนในการปฏิบัติพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะสมองเสื่อม มุ่งเน้นให้กิจกรรมมีความหลากหลายส่งเสริมให้เกิดพฤติกรรมทั้ง 4 ด้าน คือ 1) การบริโภคอาหาร 2) กิจกรรมทางกาย 3) กิจกรรมทางปัญญา 4) กิจกรรมทางสังคม ซึ่งใช้ระยะเวลาในการทำกิจกรรมเป็นเวลา 6 สัปดาห์ ระยะเวลาดำเนินการ 12 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติที่ใช้ทดสอบ คือ สถิติทีอิสระและสถิติความแปรปรวนแบบวัดซ้ำ

            ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยด้านการรับรู้ประโยชน์ ด้านการรับรู้ความสามารถของตน และพฤติกรรมสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะสมองเสื่อม สูงกว่ากลุ่มควบคุม และสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนคะแนนเฉลี่ยด้านการรับรู้อุปสรรคของกลุ่มทดลองต่ำกว่ากลุ่มควบคุม และต่ำกว่าก่อนการทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05

            สรุปได้ว่าโปรแกรมที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นสามารถส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะสมองเสื่อมได้ผลตามวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้ ดังนั้นจึงเสนอแนะให้บุคลากรทางด้านสาธารณสุขนำโปรแกรมนี้ไปประยุกต์ใช้กับกลุ่มผู้สูงอายุหรือกลุ่มที่มีปัญหาคล้ายคล้ายคลึงกัน และประยุกต์ใช้กับพื้นที่อื่นๆ โดยปรับให้เข้ากับบริบทของแต่ละพื้นที่นั้นได้