การพัฒนารูปแบบเสริมสร้างการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุโดยใช้กิจกรรมเป็นฐาน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research & Development) มีวัตถุประสงค์เพือพัฒนารูปแบบและศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบเสริมสร้างการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุโดยใช้กิจกรรมเป็นฐาน โดยมีการพัฒนา 3 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน โดยการวิเคราะห์ทฤษฎีเกี่ยวกับผู้สูงอายุ ทฤษฎีความต้องการการศึกษาของผู้สูงอายุ การเรียนรู้ของผู้สูงอายุ ทฤษฎีกิจกรรม และแนวคิดจิตตปัญญา รวมถึงสัมภาษณ์เชิงลึกเกี่ยวกับปัจจัยสำาคัญและปัจจัยเกื้อหนุนกับผู้สูงอายุ กระบวนการจัดกิจกรรมให้ผู้สูงอายุ และศึกษาบริบทในพื้นที่ เพือใช้เป็นฐานข้อมูลสำาหรับการยกร่างรูปแบบ ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนารูปแบบเสริมสร้างการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุโดยใช้กิจกรรมเป็นฐาน (ฉบับร่าง) โดยกำาหนดองค์ประกอบหลัก คือ หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการ และการประเมินผล ตรวจสอบคุณภาพของรูปแบบด้วยแบบประเมินความเหมาะสม ความสอดคล้องและความเป็นไปได้ โดยใช้ผู้เชี่ยวชาญพิจารณา จำานวน 5 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เครืองมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 1) แบบประเมินการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุ และ 2) แบบสังเกตพฤติกรรมการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุ ให้ผู้ทรงคุณวุฒิจำานวน 5 ท่าน พิจารณาความเหมาะสม และความสอดคล้องวิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และตรวจสอบความเที่ยง (Reliability) ด้วยวิธีแอลฟาของครอนบาค ได้เท่ากับ 0.92 ขั้นตอนที่ 3 การประเมินประสิทธิผลของรูปแบบเสริมสร้างการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุโดยใช้กิจกรรมเป็นฐาน โดยทดลองกับกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 - 69 ปี จำานวน 30 คน โดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย (Simple random sampling) ใช้เวลาทดลอง 12 สัปดาห์วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติทดสอบที (Pair t-test) และสถิติทดสอบความแปรปรวนแบบทางเดียวเมือวัดซ้ำ (One-way repeated measures ANOVA)
ผลการวิจัย พบว่า 1) รูปแบบเสริมสร้างการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุโดยใช้กิจกรรมเป็นฐานมีความสอดคล้องและมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก 2) การประเมินประสิทธิผลของรูปแบบเสริมสร้างการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุโดยใช้กิจกรรมเป็นฐาน พบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนการเห็นคุณค่าในตนเองภายหลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และความแตกต่างของความแปรปรวนของค่าเฉลี่ยคะแนนการเห็นคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุในช่วงเวลา (Period) ที่ต่างกัน มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 อย่างน้อย 1 คู่
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Maslow AH. A theory of human motivation. Psychological Review 1943;50(4):370-94
California State Department of Education. Toward a state of esteem: the final report of the California task force to promote self-esteem and personal and social responsibility. California: California office of State Printing; 1990
Ranzijn R, Keeves J, Luszcz M, Feather NT. The role of self-perceived usefulness and competence in the self-esteem of elderly adults: confirmatory factor analyses of the bachman revision of Rosenberg’s Self-Esteem Scale. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci 1998;53(2):96-104
Veenhoven R. Quality of life in individualistic society: a comparison of 43 nations in the early 1990’s. Social Indicators Research 1999;48(1):157-86
Diener E, Biswas Diener R. Happiness: unlocking the mysteries of psychological. Oxford: Wealth Blackwell; 2008
Deaton A. The great escape: health, wealth, and the origins of inequality. Princeton, NJ: Princeton University Press; 2013
Sivapuchpong N. Internal and external factors correlated to quality of life of the elders in Bangkok and provincial areas. [Master’s Thesis, Faculty of Education]. Srinakharinwirot University; 2011. (in Thai)
Kulprasutidilok A, Jirawongnusorn S, Chitmanasak N, Supawantanakul D. Path analysis of factors affecting quality of life in the elderly in Bang Khen district, Bangkok. Journal of Health Science Research 2014;8(2):35-46. (in Thai)
Sajjasophon R. Educational concepts for developing active aging in the elderly. Kasetsart J (Soc. Sci) 2013;34(3):471-90. (in Thai)
Havinghurst RJ, Neugarten BL, Tobin SS. Disengagement and patterns of aging. In Neugarten BL, editor. Middle age and aging: a reader in social psychology. Chicago: The University of Chicago Press; 1968
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2559. นครปฐม: พริ้นทอรี่; 2560
Charoensuk D. Contemporary aging and community health promotion. JOPN 2015;7(2):280-95. (in Thai)
Orth U, Robins RW, Widaman KF. Life-span development of self-esteem and its effects on important life outcomes. J Pers Soc Psychol 2012;102(6):1271-88
Chung JM, Robins RW, Trzesniewski KH, Noftle EE, Roberts BW, Widaman KF. Continuity and change in self-esteem during emerging adulthood. J Pers Soc Psychol 2014;106(3):469-83
Amatyakul K. Development of a Lifelong learning model based on neo-humanist concepts for sustainable human and society development. Journal of Education Studies 2012;40(1):202-17. (in Thai)
McClusky HY. The community of generations: a goal and a context for the education of persons in the later years. In Sherron RH, Lumsden DB, editors. Introduction to educational gerontology. 3rd edition. New York: CRC Press; 1975. p. 59-84
Ratna-Ubol A, Pathumcharoenwattana W, Pathumcharoenwattana W, Kimpee P, Sajjasophon R. Education and lifelong learning of Thai senior citizens. [Complete Research Report, Faculty of Eucation]. Chulalongkorn University; 2011. (in Thai)
Onsri P. Contemplative education: education for human development in 21st century. Journal of The Royal Thai Army Nurses 2014;15(1):7-11. (in Thai)
Polit DF, Beck CT. Nursing research: principle and methods. 7th editions. Philadelphia: Wolters Klower/Lippincott Williams & Wilkins; 2004.
วิชัย วงษ์ใหญ่. หลักสูตรการศึกษากับการพัฒนาประเทศ. สารานุกรม 60 ปี 60 คำ ศรีนครินทรวิโรฒ. กรุงเทพมหานคร: คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2554. หน้า 415-20
วิจารณ์ พานิช. เรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง. กรุงเทพมหานคร: เอส. อาร์.พริ้นติ้ง แมสโปรดักส์; 2558
Palmer PJ. Let your life speak: listening for the voice of vacation. San Francisco: John Willey & Sons; 2000
McMillan DW, Chavis DM. Sense of community: a definition and theory. American Journal of Community Psychology 1986;14(1):6-23
Prochaska JO, Velicer WF, Rossi JS, Goldstein MG, Marcus BH, Rakowski W, et al. Stage of change and decision balance for 12 problem behaviors. Health Psychol 1994;13(1):39-46