การศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะเลือดเป็นกรดจากยา Metformin ในผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ที่รักษาในโรงพยาบาลนางรอง ปี 2559-2564

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาอุบัติการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะเลือดเป็นกรดในผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ที่ได้รับยา Metformin

รูปแบบการวิจัย : การศึกษาย้อนหลังเชิงพรรณนา (Retrospective descriptive study)

วัสดุและวิธีการวิจัย : กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานประเภทที่ 2 ได้รับยา Metformin และมารับการรักษาในโรงพยาบาลนางรอง ระหว่างเดือนตุลาคม 2559 ถึง เดือนกันยายน 2564 จำนวน 93 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และสถิติอนุมาน ได้แก่ Chi-square test, Fisher^, s exact  

ผลการวิจัย : พบผู้ป่วยเบาหวานที่ได้รับยา Metformin มีภาวะเลือดเป็นกรด (52.69%) ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (53.06%) อายุมากกว่า 70 ปี (44.90%) ระยะเวลาในการได้รับยา Metformin น้อยกว่า 5 ปี (57.14%) ระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาล 5-9 วัน (42.86%) ขนาดยา Metformin ที่ผู้ป่วยได้รับต่อวัน 1,000 (42.86%)  สำหรับประสิทธิภาพการทำงานของไตพบว่าผู้ป่วยที่มีค่า eGFR 30-59 ml/min/1.73 m²  เกิดภาวะเลือดเป็นกรด (46.94%) รองลงมา eGFR 60-89 ml/min/1.73 m² (28.57%) ระดับน้ำตาลสะสมในเลือด HbA1c ≥ 7 mg% (71.43%) โรคร่วมส่วนมากคือ ไขมันในเลือดสูง(77.55%) และความดันโลหิตสูง (65.13%) ตามลำดับ และไม่พบปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะเลือดเป็นกรดในผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ที่ได้รับยา Metformin แต่มีแนวโน้มเกิดภาวะเลือดเป็นกรดมาก ในผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตบกพร่อง แม้จะได้รับยาขนาดไม่สูง หรือผู้ป่วยที่คุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดี

สรุปและข้อเสนอแนะ : ควรมีการติดตามค่าการทำงานของไต ค่า eGFR, Serum Creatinine ทุก 3 - 6 เดือน ในผู้ป่วยที่ได้รับยา Metformin เพื่อช่วยลดโอกาส ความรุนแรงและป้องกันการเกิดภาวะเลือดเป็นกรด