ผลของโปรแกรมอบรมการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน ต่อความรู้ ทัศนคติ และทักษะการช่วยฟื้นคืนชีพ สำหรับแกนนำอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอพรหมคีรี จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

บทนำ: ภาวะหัวใจหยุดเต้นฉับพลันเป็นสาเหตุหลักของการเสียชีวิตทั่วโลก การช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน (Basic Life Support: BLS) โดยบุคคลทั่วไปเพิ่มอัตราการรอดชีวิตได้อย่างมีนัยสำคัญ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) เป็นกำลังสำคัญในการช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉิน โดยเฉพาะในพื้นที่ชนบทที่มีข้อจำกัดด้านบริการการแพทย์ฉุกเฉิน การวิจัยนี้ประเมินประสิทธิภาพของโปรแกรมอบรม BLS สำหรับอสม. ในการเสริมสร้างความรู้ ทัศนคติ และทักษะการช่วยฟื้นคืนชีพ ดำเนินการในอำเภอพรหมคีรี จังหวัดนครศรีธรรมราช

วิธีการศึกษา: การวิจัยกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่มวัดก่อนและหลัง กลุ่มตัวอย่าง คือ อสม. จำนวน 114 คน ได้จากการสุ่มอย่างง่าย จัดเข้ากลุ่มด้วยวิธีการจับคู่ กลุ่มละ 57 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมอบรมที่พัฒนาตามแนวคิด Knowledge-Attitude-Practice (KAP) ประกอบด้วยการบรรยาย วิดีทัศน์ การฝึกปฏิบัติกับหุ่นจำลอง สถานการณ์จำลอง และการใช้แอปพลิเคชันมือถือทบทวนความรู้ กลุ่มควบคุมได้รับการสอนตามปกติ เก็บข้อมูลเดือนเมษายน–พฤษภาคม พ.ศ. 2568 เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามความรู้ แบบวัดทัศนคติ และแบบประเมินทักษะ BLS วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา Paired samples t-test และ Independent samples t-test

ผลการศึกษา: กลุ่มทดลองที่ได้รับโปรแกรมอบรมการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานมีคะแนนความรู้ ทัศนคติ และทักษะสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยด้านความรู้เพิ่มขึ้นจาก 12.39 เป็น 17.21 คะแนน และคะแนนทัศนคติจาก 4.14 เป็น 4.48 คะแนน ขณะที่กลุ่มควบคุมไม่มีการเปลี่ยนแปลงที่มีนัยสำคัญทางสถิติ

สรุปผล: โปรแกรมอบรมการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานที่พัฒนาขึ้นตามแนวคิด KAP มีประสิทธิภาพในการเพิ่มพูนความรู้ ทัศนคติ และทักษะการช่วยฟื้นคืนชีพของอสม.ควรขยายโปรแกรมไปยังพื้นที่อื่น พัฒนาสื่อเสริมเพื่อทบทวนอย่างต่อเนื่อง และติดตามประเมินผลระยะยาว