การควบคุมและประเมินคุณภาพห้องปฏิบัติการงานเคมีคลินิกและงานโลหิตวิทยาด้วย Sigma metric

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อควบคุมคุณภาพและประเมินคุณภาพห้องปฏิบัติการงานเคมีคลินิกและงานโลหิตวิทยาโดยใช้ Sigma metric

วัสดุและวิธีการ : การวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงพรรณนา กลุ่มตัวอย่างคือผลการควบคุมคุณภาพทั้งภายในและภายนอกในงานเคมีคลินิกและงานโลหิตวิทยา เครื่องมือในการวิจัยคือการประเมินความไม่แม่นยำด้วยค่าสถิติ Coefficient of Variation (%CV ) จากการควบคุมคุณภาพภายใน และการประเมินความไม่ถูกต้องด้วยค่าสถิติ %Bias จากการควบคุมคุณภาพภายนอก จากนั้นประเมินความสามารถการตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการด้วย Sigma metric และเปรียบเทียบการเกิดการออกนอกการควบคุมคุณภาพระหว่าง Sigma metric และ Traditional 2SD quality control ด้วย Wilcoxon signed ranks test

ผล : ผลการศึกษาการควบคุมและประเมินคุณภาพห้องปฏิบัติการ งานเคมีคลินิกและงานโลหิตวิทยาด้วย Sigma metric ตั้งแต่เดือนกันยายน พ.ศ.2561 ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ.2562 ประเมินคุณภาพห้องปฏิบัติการงานเคมีคลินิก จำนวน 20 พารามิเตอร์ ด้วย Sigma metric พบการประเมินความสามารถของการตรวจวิเคราะห์อยู่ในระดับดีเลิศ ระดับดีเยี่ยม ระดับดี และระดับปานกลาง ร้อยละ 50.0 10.0 30.0 และ 10.0 ตามลำดับ งานโลหิตวิทยา จำนวน 6 พารามิเตอร์ ประเมินความสามารถอยู่ในระดับดีเลิศและดีเยี่ยม มากกว่าร้อยละ 80 ผลการประเมินที่อยู่ในระดับดีเลิศและดีเยี่ยมสามารถใช้กฎการควบคุมคุณภาพอย่างง่ายได้ ซึ่งเป็นกฎที่มีความเหมาะสม ยืดหยุ่น ตรวจจับความผิดพลาดได้สูง ผลเตือนลวงต่ำ สามารถควบคุมคุณภาพ 1 รอบต่อวันได้ แต่ผลการประเมินที่อยู่ในระดับที่ต่ำลงมา ต้องใช้กฎหลายกฎเพื่อควบคุมคุณภาพ ควรเพิ่มความถี่การควบคุมคุณภาพภายในและทบทวนแผนการควบคุมคุณภาพเป็นระยะผลการเปรียบเทียบ out of control ระหว่างการใช้ Sigma metric กับ Traditional 2SD quality control พบว่าแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ

สรุป : การนำ Sigma metric มาใช้ควบคุมและประเมินคุณภาพห้องปฏิบัติการ เป็นการประยุกต์ใช้สถิติร่วมกับ Westgard rules ในการควบคุมคุณภาพอย่างเหมาะสม ลดความผิดพลาดในขั้นตอนตรวจวิเคราะห์ เพื่อให้แพทย์และผู้ป่วยได้รับผลตรวจวิเคราะห์ที่ถูกต้อง ปลอดภัยสูงสุดแก่ผู้ป่วย และช่วยลดค่าใช้จ่ายของการใช้สารควบคุมคุณภาพได้ ทั้งนี้การควบคุมคุณภาพการตรวจวิเคราะห์ด้วยระบบ Sigma metric ส่งผลดีต่อการดูแลผู้ป่วยจิตเวชในด้านการควบคุมผลการตรวจวิเคราะห์ระดับยาที่ใช้ในการรักษาผู้ป่วยจิตเวช เช่น ระดับยาลิเทียม ระดับยาโซเดียมวาโปเอท ซึ่งเป็นยาที่มีความเสี่ยงสูงต้องเฝ้าระวังในการใช้ การได้ผลตรวจวิเคราะห์ที่ถูกต้องจะส่งผลให้แพทย์ใช้ผลการตรวจ เพื่อการดูแลรักษาผู้ป่วยได้ถูกต้อง เหมาะสม