น้ำมันหอมระเหยกับการทำงานของระบบประสาทและความรู้สึกทางอารมณ์: บทความฟื้นฟูวิชาการ

ผู้แต่ง

  • ดุษฎี อุดมอิทธิพงศ์ สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา
  • กฤตนัย แก้วยศ สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา
  • เกยูรมาศ อยู่ถิ่น สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา

คำสำคัญ:

น้ำมันหอมระเหย, ระบบประสาท, ความรู้สึกทางอารมณ์

บทคัดย่อ

วัสดุและวิธีการ : สืบค้นจากฐานข้อมูลอิเล็กโทรนิกส์ต่าง ๆ ได้เเก่ ตำรา หนังสือ วารสาร วิทยานิพนธ์ และบทความวิชาการผ่าน PubMed, Thailist, Web of Science ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ โดยใช้คำสำคัญในการค้นหา ได้เเก่ น้ำมันหอมระเหย การทำงานของระบบประสาท ความรู้สึกทางอารมณ์ นำมาจัดหมวดหมู่และเรียบเรียง จำนวน 35 เรื่อง

ผล : น้ำมันหอมระเหยคือสารอินทรีย์ที่พืชผลิตขึ้นตามธรรมชาติ สามารถพบได้ตามส่วนต่าง ๆ ของพืชแล้วนำมาสกัดให้ได้สารประกอบที่มีคุณสมบัติเพื่อเป็นประโยชน์ต่อการดูแลรักษา เช่น เพื่อการผ่อนคลายช่วยบำบัดรักษาความวิตกกังวล ซึมเศร้าและนอนไม่หลับ การอักเสบ และกระตุ้นภูมิคุ้มกันร่างกาย เป็นต้น ตามชนิดของสารประกอบน้ำมันหอมระเหยชนิดนั้น ๆ มีกลไกการออกฤทธิ์ต่อการทำงานของระบบประสาทและความรู้สึกทางอารมณ์ รวมทั้งมีหลักฐานการศึกษาทั้งในคนและสัตว์ที่ชี้ให้เห็นว่าน้ำมันหอมระเหยมีประสิทธิภาพในการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย จากการสร้างภาพสมอง การตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง  กระบวนการรู้คิด การนอนหลับ และการเปลี่ยนแปลงด้านอารมณ์

สรุป : น้ำมันหอมระเหยได้ถูกนำมาใช้ในการออกฤทธิ์ต่อการทำงานของระบบประสาทและอารมณ์ความรู้สึก ซึ่งขึ้นกับคุณภาพ ขนาดใช้ และผลของการใช้ที่แตกต่างกันตามแต่ละชนิด ถึงอย่างไรก็ตามการนำสรรพคุณของน้ำมันหอมระเหยมาใช้ในการบำบัด จึงมีความจำเป็นที่จะต้องศึกษาเพิ่มเติม ให้เป็นรูปธรรมที่ชัดเจนและตามความจำเพาะต่อฤทธิ์ของน้ำมันหอมระเหย

References

Krishna A, Tiwari R, Kumar S. Aromatherapy-an alternative health care through essential oils. J Med Aromat Plant Sci 2000; 22: 798-804.

สำนักการแพทย์ทางเลือก กรมพัฒนาการแพทย์ แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. ตำราวิชาการ สุคนธบำบัด. กรุงเทพ: สำนักกิจการโรงพิมพ์ องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก; 2550.

Ali B, AliAl-Wabel N, Shams S, Ahamad A, AlamKhan S, Anwar F. Essential oils used in aromatherapy, a systemic review. Asian Pac J Trop Med 2015; 5(8): 589-98.

เพ็ญประภา เทียบคุณ. ผลของโปรแกรมการจัดการกับอาการร่วมกับการใช้น้ำมันหอมระเหยต่ออาการเหนื่อยล้าในผู้สูงอายุโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 2559; 24(1): 76-88.

Djilani A, Dicko A. The therapeutic benefits of essential oils [online]. Available from: https://www.researchgate.net/publication/221925405 [2018 Apr 15].

อุทัย โสธนะพันธุ์. กลไกการออกฤทธิ์ของสุคนธบำบัดต่อระบบประสาทส่วนกลาง. บทความฟื้นฟูวิชาการสำหรับการศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์. นครปฐม: คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร; 2559.

Stevenson RJ, Attuquayefio T. Human olfactory consciousness and cognition: its unusual features may not result from unusual functions but from limited neocortical processing resources. Front Psychol 2013; 4: 819.

Silva Brum LF, Emanuelli T, Souza DO, Elisabetsky E. Effects of linalool on glutamate release and uptake in mouse cortical synaptosomes. Neurochem Res 2001; 26: 191-4.

Elizabetsky E, Marschner J, Souza DO. Effects of linalool on glutamatergic system in the rat cerebral cortex. Neurochem Res 1995; 20: 461-5.

Elisabetsky E, Silva Brum LF, Souza DO. Anticonvulsant properties of linalool in glutamate-related seizure models. Phytomedicine 1999; 6: 107-13.

Cho J, Kong JY, Jeong DY, Lee KD, Lee DU, Kang BS. NMDA recepter-mediated neuroprotection by essential oils from the rhizomes of Acorus gramineus. Life Sci 2001; 68: 1567-73.

Huang L, Abuhamdah S, Howes MJ, Dixon CL, Elliot MS, Ballard C, et al. Pharmacological profile of essential oils derived from Lavandula angustifolia and Melissa officinalis with anti-agitation properties: focus on ligand-gated channels. J Pharm Pharmacol 2008; 60: 15.

Jankowska M, Rogalska J, Wyszkowska J, Stankiewicz M. Molecular targets for components of essential oils in the insect nervous system-a review. Molecules 2017; 23(1).

Aoshima H, Hamamoto K. Potentiation of GABAA receptors expressed in Xenopus oocytes by perfume and phytoncid. Biosc Biotechnol Biochem 1999; 63: 743-8.

Chioca LR, Ferro MM, Baretta IP, Oliveira SM, Silva CR, Ferreira J, et al. Anxiolytic-like effect of lavender essential oil inhalation in mice: participation of serotonergic but not GABAA/benzodiazepine neurotransmission. J Ethnopharmacol 2013; 147: 412–8.

Komiya M, Takeuchi T, Harada E. Lemon oil vapor causes an anti-stress effect via modulating the 5-HT and DA activities in mice. Behavioural Brain Res 2006; 172: 240–9.

Koo BS, Park KS, Ha JH, Park JH, Lim JC, Lee DU. Inhibitory effects of the fragrance inhalation of essential oil from Acorus gramineus on central nervous system. Biol Pharm Bull 2003; 26: 978-82.

Kim Y, Kim M, Kim H, Kim K. Effect of lavender oil on motor function and dopamine receptor expression in the olfactory bulb of mice. J Ethnopharmacol 2009; 125: 31–5.

Hritcu L, Cioanca O, Hancianu M. Effects of lavender oil inhalation on improving scopolamine-induced spatial memory impairment in laboratory rats. Phytomedicine 2012; 19: 529–34.

วินัย สยอวรรณ. ผลของน้ำมันหอมระเหยบางชนิดที่ใช้มากในประเทศไทยต่อสรีรวิทยาและอารมณ์ความรู้สึก [วิทยานิพนธ์]. กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2554.

Baldinger P, Höflich AS, Mitterhauser M, Hahn A, Rami-Mark C, Spies M, et al. Effects of silexan on the serotonin-1A receptor and microstructure of the human brain: a randomized, placebo-controlled, double-blind, cross-over study with molecular and structural neuroimaging. Int J Neuropsychophar macol 2015; 18(4): pyu063.

Williams DM. Episode psychosis and lavender exposure: a case report. Ame Op Tox J 2014; 1(1): 1–4.

Ambrosch S, Duliban C, Heger H, Moser E, Laistler E , Windischberger C, et al. Effects of 1,8-cineole and (–)-linalool on functional brain activation in a working memory task. Flavour Fragr J 2018; 33(3): 235-44.

Sayorwan W, Siripornpanich V, Piriyapunyaporn T, Hongratanaworakit T, Kotchabhakdi N, Ruangrungsi N. The effects of lavender oil inhalation on emotional states, autonomic nervous system, and brain electrical activity. J Med Assoc Thai 2012; 95(4): 598-606.

Sayorwan W, Ruangrungsi N, Piriyapunyporn T, Hongratanaworakit T, Kotchabhakdi N, Siripornpanich V. Effects of inhaled rosemary oil on subjective feelings and activities of the nervous system. Sci Pharm 2013; 81(2): 531–42.

Mahachandra M, Garnaby YED. The effectiveness of in-vehicle peppermint fragrance to maintain car driver’s alertness. Procedia Manu 2015; 4: 471– 7.

Filiptsova OV, Gazzavi-RogozinaI LV, Timoshyna A, NabokaYe OI, Dyomina V, Ochkur AV. The effect of the essential oils of lavender and rosemary on the human short-term memory. Alexandria J Med 2018; 54(1): 41-4.

Catherine EJ. Effect of aromatherapy on cognitive test anxiety among nursing students. Altern Complement Ther 2014; 2(2).

Moss M, Hewitt S, Moss L, Wesnes K. Modulation of cognitive performance and mood by aromas of peppermint and ylang-ylang. Int J Neurosci 2008; 118(1): 59-77.

Chamine I, Oken BS. Aroma effects on physiologic and cognitive function following acute stress: a mechanism investigation. J Altern Complement Med 2016; 22(9): 713-21.

Lillehei AS, Halcón LL, Savik K, Reis R. Effect of inhaled lavender and sleep hygiene on self-reported sleep issues: a randomized controlled trial. J Altern Complement Med 2015; 21(7): 430–8.

Ozkaraman A, Dügüm Ö, Özen YH, Usta YÖ. Aromatherapy: the effect of lavender on anxiety and sleep quality in patients treated with chemotherapy. Clin J Oocol Nurs 2018; 22(2): 203-10.

Najafi Z, Tagharrobi Z, Shahriyari-Kale-Masihi M. Effect of aromatherapy with lavender on sleep quality among patients undergoing hemodialysis. Feyz 2014; 18(2): 145-50.

Hwang E, Shin S. The effects of aromatherapy on sleep improvement: a systematic literature review and meta-analysis. J Altern Complement Med 2015; 21(2): 61-8.

Gulluni N, Re T, Loiacono I, Lanzo G, Gori L, Macchi C, et al. Cannabis essential oil: a preliminary study for the evaluation of the brain effects. J Evid Based Complementary Altern Med 2018; 1-12.

Morgan RM. The effects of peppermint and orange aromas on mood and task performance: a research study and process narration [Thesis]. Monmouth: Graduate School Western Oregon University May; 2015.

Sánchez-Vidaña DI, Ngai SP, He W, Chow JK, Lau BW, Tsang HW. The effectiveness of aromatherapy for depressive symptoms: a systematic review. Evid Based Complement Alternat Med 2017; 5869315.

Lee M, Lim S, Song J, Kim M, Hur M. The effects of aromatherapy essential oil inhalation on stress, sleep quality and immunity in healthy adults: randomized controlled trial. Eur J Interg Med 2017; 12: 79-86.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2019-05-11

ฉบับ

บท

บทความฟื้นฟูวิชาการ