ภาวะพิษต่อไตจากลิเทียม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อทบทวนการเกิดพิษต่อไตจากการใช้ยาลิเทียม
วัสดุและวิธีการ : ทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเกิดพิษต่อไตจากลิเทียมทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษจากวารสารวิชาการ
ผล : ลิเทียมเป็นยาที่มีการใช้อย่างแพร่หลายในการรักษาโรคอารมณ์สองขั้วเนื่องจากมีประสิทธิภาพในการรักษาดี แต่ยามีช่วงในการรักษาแคบจึงมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากยาได้ง่าย ซึ่งมีโอกาสพบไดทั้งในการใช้ยาระยะสั้นและระยะยาว เช่น ผลข้างเคียงต่อระบบทางเดินอาหาร ทำให้เกิดคลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ผลข้างเคียงต่อระบบต่อมไร้ท่อทำให้เกิดความผิดปกติของฮอร์โมนไทรอยด์ นอกจากนี้ยังมีผลต่อระบบสาททำให้เกิดการสั่น นอกจากนี้การใช้ยาลิเทียม ยังทำให้เกิดพิษต่อไตได้ โดยรูปแบบที่พบมากที่สุดคือการเกิดภาวะเบาจืด ซึ่งทำให้เกิดการสูญ
เสียการควบคุมสมดุลของน้ำและเกลือโซเดียมได้ กลไกการเกิดในระดับโมเลกุลเกี่ยวข้องกับเซลล์ในท่อไตและการทำงานของ AQP2 ที่ผิดปกติ ซึ่งผู้ป่วยจะมีอาการแสดงคือมีปัสสาวะตอน
กลางคืน ซึ่งสามารถรักษาได้โดยการหยุดยาลิเทียมหรือให้ยาขับปัสสาวะกลุ่มกักเก็บโปแทสเซียม เช่น Amiloride นอกจากนี้การใช้ยาในระยะยาวยังอาจทำให้เกิดไตวายเรื้อรัง การเกิดภาวะ
พาราไทรอยด์ฮอร์โมนในเลือดสูงและภาวะแคลเซียมในเลือดสูงได้ ซึ่งสามารถรักษาได้โดยการหยุดใช้ยา การผ่าตัดหรือให้ยาในการรักษาผลข้างเคียงที่เกิดขึ้น
สรุป : การเกิดพิษต่อไตจากลิเทียมสามารถเกิดได้หลายรูปแบบ การเข้าใจกลไกการเกิด อาการแสดงและการรักษา จะทำให้บุคลการทางการแพทย์ที่ดูแลผู้ป่วยที่ได้รับยาลิเทียมสามารถที่จะป้องกันวินิจฉัยและจัดการปัญหาที่เกิดขึ้นได้ทันท่วงที เพื่อให้ผู้ป่วยใช้ยาอย่างมีประสิทธิภาพและความปลอดภัย