การพัฒนารูปแบบการขับเคลื่อนสังคมเพื่อรองรับสังคมสูงวัยด้วยภาคีเครือข่ายชุมชน
คำสำคัญ:
รองรับสังคมสูงวัย, ภาคีเครือข่ายชุมชน, รูปแบบการขับเคลื่อนสังคมบทคัดย่อ
การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุส่งผลกระทบต่อสังคมอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้การเตรียมความพร้อมเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุจึงมีความสำคัญมาก การวิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การขับเคลื่อนระบบและกลไกสังคมเพื่อรองรับสังคม สูงวัยในพื้นที่ และเพื่อพัฒนารูปแบบการขับเคลื่อนสังคมเพื่อรองรับสังคมสูงวัยด้วยภาคีเครือข่ายชุมชนด้านผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ภาคเครือข่ายหลักและเครือข่ายสนับสนุนในพื้นที่ต้นแบบในการขับเคลื่อนระบบและกลไกที่สนับสนุนสังคมผู้สูงอายุใน 8 จังหวัด ในเขตสุขภาพที่ 1 จำนวน 16 คน และผู้ให้ข้อมูลเพื่อพัฒนารูปแบบการขับเคลื่อนสังคม พื้นที่ละ 14 คนต่อจังหวัด รวม 112 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาประกอบด้วยแนวทางการถอดบทเรียนการดำเนินการในพื้นที่ และแนวคำถามสนทนากลุ่ม ซึ่งได้ผ่านการตรวจสอบคุณภาพจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 6 ท่าน วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการถอดบทเรียน และการสนทนากลุ่มโดยการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการศึกษา พบว่า สถานการณ์การขับเคลื่อนเพื่อเตรียมการเพื่อรองรับสังคมสูงวัยที่ผ่านมาเน้นการทำงานร่วมกับผู้สูงอายุมากกว่าการเตรียมแผนการรองรับการเปลี่ยนแปลง ดำเนินการผ่านข้อมูลชุมชน นำมาสู่การออกแบบกิจกรรม แต่ยังขาดกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย และการใช้เครื่องมือสื่อสารในกระบวนการทำงาน สำหรับการพัฒนารูปแบบการขับเคลื่อนสังคมเพื่อรองรับสังคมผู้สูงวัยด้วยภาคีเครือข่ายชุมชนนั้นมีข้อเสนอแนะเกี่ยวกับใช้ข้อมูลชุมชนและทุนทางสังคม การสร้างการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย การอาศัยระบบกลไกในพื้นที่ในการทำงาน และการดำเนินการให้ครอบคลุมทั้ง 4 มิติคือ มิติสุขภาพ มิติสังคม มิติสิ่งแวดล้อม และมิติเศรษฐกิจ อีกทั้ง ควรมีการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยในการพัฒนารูปแบบการทำงานเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด ซึ่งรูปแบบการขับเคลื่อนสังคมในที่นี่ คือ ต้นแบบของการขับเคลื่อนระบบและกลไกสังคมเพื่อรองรับสังคมสูงวัยที่พัฒนาขึ้นจากบริบททางสังคมวัฒนธรรมและอยู่บนพื้นฐานทุนทางสังคมของชุมชน ดังนั้นการพัฒนารูปแบบการเตรียมการรองรับสังคมผู้สูงอายุจะต้องอาศัยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในการออกแบบแผนกิจกรรม ผ่านการเรียนรู้ร่วมกันของภาคีเครือข่ายทำให้เกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของร่วมกันเพื่อมุ่งสู่การพัฒนาอย่างต่อเนื่องต่อไป
เอกสารอ้างอิง
College of Population Studies, Chulalongkorn University. (2017). National Elderly Plan Monitoring and Evaluation Project No. 2 (2002 - 2021) Phase 3 (2012 - 2016). Bangkok: College of Population Studies, Chulalongkorn University. (in Thai)
Department of Mental Health. (2020). Thailand's steps towards a complete 'aging society'. https://www.dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=30476 (in Thai)
Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute (TGRI). (2018). Situation of the Thai Older Persons 2017. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University. (in Thai)
Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute (TGRI). (2020). Situation of the Thai Older Persons 2019. Nakhon Pathom: Institute for Population and Social Research, Mahidol University. (in Thai)
Ginggeaw, S., & Prasertsri, N. (2015). The Relationship between Health Literacy and Health Behaviors among Older Adults who have multi-morbidity. Nursing Journal of the Ministry of Public Health, 25(3),43-45. (in Thai)
Institute for Population and Social Research, Mahidol University. (2022). Research Brief: Access to social services for pre-elderly and elderly households with different living patterns to guide appropriate service support. https://ipsr.mahidol.ac.th/wpcontent/uploads/2022/07/Research-brief-EAP-updated_compressed.pdf (in Thai)
Klinsuwan, P. (2018). Correlation between social capitals, cultural capitals, and healthy aging promotion. Liberal Arts Review 13(25): 1-12. (in Thai)
Kolb D.A. (1984). Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development. Prentice-Hall.
National Health Security Office (NHSO). (2016). A guide to support the management of long-term public health care services for dependent elderly people in the national health security system. National Health Security Office. (in Thai)
National Health Security Office (NHSO). (2016). Strategic plan for the implementation of the long-term care system for the dependent elderly. https://www.nhso.go.th/storage/downloads/boardresolution/718/130271400129375000_Board%205%E0%B8%AA%E0%B8%8456_2.pdf (in Thai)
National Statistical Office. (2014). The 2014 Survey of the Older Persons in Thailand. https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2023/20230501001318_58039.pdf (in Thai)
Meetip, N., Tamdee, D., Bhuddhirakku. P. (2016). Effects of Experiential Learning on Knowledge and Screening Practice and Advice for Hypertension Among Village Health Volunteers. Nursing Journal, 43(Suppl): 104-115.
Office of the National Economic and Social Development Board. (2019). Population projections for Thailand 2010-2040. Bangkok: Office of the National Economic and Social Development Board. (in Thai)
Tamdee, D., Tamdee, P., Senaratana, W., & Singkaew, J. (2020). The Study of System and Mechanism in Responding to Ageing Society in Health Region 1: Situation and Implementation. (Research report). Faculty of Nursing, Chiang Mai University. (in Thai).
United Nations. (2016). World population aging report. United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WPA2015_Report.pdf
United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2022). World Population Prospects 2022: Summary of Results. United Nations Publishing section.
World Health Organization. (2002). Active aging: A policy framework. The Aging Male, 5(1), 1–37.
World Health Organization. (2015). Aging and health. http://www.who.int/mediacentre/ factsheets/fs404/en/
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครลำปาง
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวารสารวิชาการสุขภาพภาคเหนือ ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวารสารวิชาการสุขภาพภาคเหนือ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสารวารสารวิชาการสุขภาพภาคเหนือก่อนเท่านั้น
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารวิชาการสุขภาพภาคเหนือถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
อนึ่ง ข้อความและข้อคิดเห็นต่างๆ เป็นของผู้เขียนบทความนั้นๆ ไม่ถือเป็นความเห็นของวารสารฯ และวารสารฯ ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับข้อความและข้อคิดเห็นใดๆ ของผู้เขียน วารสารฯ ขอสงวนสิทธิ์ในการพิจารณาตีพิมพ์ตามความเหมาะสม รวมทั้งการตรวจทานแก้ไขหรือขัดเกลาภาษาให้ถูกต้องตามเกณฑ์ที่กำหนด
