การพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพตามหลักพฤติกรรม 3อ 2ส ของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน ในอำเภอเกาะคาจังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

          การวิจัยเชิงพัฒนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาความต้องการความรอบรู้ด้านสุขภาพพฤติกรรมตามหลัก 3อ 2ส และเพื่อพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพตามหลักพฤติกรรม 3อ 2ส ของผู้สูงอายุอำเภอเกาะคาจังหวัดลำปาง กลุ่มตัวอย่างใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม ตามเกณฑ์การคัดเข้า 30 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ 1) การศึกษาปัญหาและความต้องการความรอบรู้ด้านสุขภาพ  และพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3อ 2ส เพื่อพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพตามหลักพฤติกรรม 3อ 2ส ของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน และ 2) แบบสอบถามเกี่ยวกับการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพตามหลักพฤติกรรม 3อ 2ส ของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ร่วมกับการแจกแจงความถี่และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานทดสอบสมมุติฐานทางสถิติ ใช้สถิติเชิงอนุมาน วิเคราะห์คะแนน เฉลี่ยระหว่างก่อนและหลังการทดลอง โดยสถิติ paired t-test

          ผลวิจัยพบว่า 1) สภาพปัญหาและความต้องการ การเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพตามหลักพฤติกรรม 3อ 2ส ของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวาน มีการดำเนินการไม่ครอบคลุม ผลความรอบรู้ด้านสุขภาพตามหลัก 3อ 2ส และพฤติกรรมด้านสุขภาพตามหลัก 3อ 2ส ของผู้สูงอายุโรคเบาหวานก่อนเข้าโปรแกรม อยู่ในระดับปานกลาง 2) การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพตามหลักพฤติกรรม 3อ 2ส ของผู้สูงอายุอำเภอเกาะคาจังหวัดลำปาง ที่ได้พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย 1) กิจกรรม 3 ฐาน คือฐานอาหาร ฐานออกกำลังกาย และฐานผ่อนคลายความเครียด 2) กิจกรรมการเฝ้าระวังพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3อ 2ส 3) กิจกรรมค้นหาอุปสรรคและปัจจัยในการควบคุมพฤติกรรมสุขภาพตามหลัก 3อ 2ส 4) กิจกรรมทบทวนปัญหาต่าง ๆ เพื่อพัฒนาแผนและ 5) กิจกรรมการรับรู้ประโยชน์การขจัดอุปสรรคโดยการให้แรงสนับสนุนทางสังคม การเสริมแรงจูงใจและเสริมศักยภาพของผู้ป่วยในการควบคุมพฤติกรรมสุขภาพตาม 3อ 2ส ผลการเปรียบเทียบความรอบรู้ก่อนและหลังเข้าโปรแกรม พบว่าความรอบรู้ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมด้านสุขภาพตามหลััก 3อ 2ส ของผู้สูงอายุโรคเบาหวานอยู่ในระดับดี อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (p < 0.05) ซึ่งผลการพัฒนารูปแบบ สามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อกลุ่มเป้าหมายโรคเรื้อรังอื่นต่อไป