ความรอบรู้ด้านพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรังในชุมชน

ผู้แต่ง

  • มัณทนา สุพรรณไพบูลย์ อาจารย์,วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สวรรค์ประชารักษ์ นครสวรรค์
  • นภาพร ตูมน้อย อาจารย์,วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สวรรค์ประชารักษ์ นครสวรรค์
  • ปริทรรศน์ วันจันทร์ อาจารย์,วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สวรรค์ประชารักษ์ นครสวรรค์

บทคัดย่อ

           การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรังและเพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยการรับรู้ภาวะสุขภาพ กับความรอบรู้พฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรัง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่เจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีโรคเรื้อรังมาอย่างน้อย 6 เดือนในเขตตำบลหนองปลิง อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์ จำนวน 231 คน ด้วยการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิตามสัดส่วน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์ปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยการรับรู้ภาวะสุขภาพ ความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน และความรอบรู้ด้านพฤติกรรมสุขภาพมีค่าดัชนีความสอดคล้องรายข้ออยู่ในช่วง 0.67-1.00 ค่าความเชื่อมั่นด้วยค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาคเท่ากับ 0.92 และค่าอำนาจจำแนกรายข้ออยู่ในช่วง 0.25-0.44 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าสถิติพื้นฐาน การวิเคราะห์ค่าทีแบบเป็นอิสระต่อกัน การวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบทางเดียว

         ผลการวิจัย พบว่า ผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรังมีความรอบรู้พฤติกรรมสุขภาพโดยรวมในระดับมาก ส่วนใหญ่มีระยะเวลาการเจ็บป่วยโรคเรื้อรัง 1-5 ปี การรับรู้ภาวะสุขภาพอยู่ในภาวะปกติ ความสามารถปฏิบัติกิจวัตรประจำวันอยู่ในกลุ่มติดสังคม และผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรังที่มีอายุ ระดับการศึกษา ระยะเวลาการเจ็บป่วยโรคเรื้อรัง การรับรู้ภาวะสุขภาพและความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันต่างกันมีความรอบรู้พฤติกรรมสุขภาพต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05  ยกเว้นเพศ สถานภาพสมรส การรับรู้ภาวะสุขภาพในการมองเห็น กระดูกพรุน การนอนและรายได้เฉลี่ยต่อเดือน

         ข้อเสนอแนะ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการพยาบาลและสาธารณสุข ผู้นำชุมชน รวมถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียสามารถวางแผนและจัดทำกิจกรรมในการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยจัดกลุ่มตามอายุ ระดับการศึกษา ระยะเวลาการเจ็บป่วยโรคเรื้อรัง การรับรู้ภาวะสุขภาพและความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันและเพิ่มความรอบรู้ด้านสุขภาพให้ครอบคลุมทุกด้านต่อไป 

 

References

Aungkasith, K., Traisaeng, A., Panyadee, C., & Keawtip, S. (2022). Health Literacy and Factors Related to Health Literacy of the Elderly in San Sai District, Chiang Mai Province. Journal of MCU Peace Studies, 11(1), 267-279. (in Thai)

Becker, M. H. (1974). The Health Belief Model and personal health behavior. Health Education Monographs, 2(4), 324-508.

Boonkhayai, S. (2019). The study of factors that correlate with Health literacy of Thai age 15 years old and above case study in Health Area 4. https://hpc4.anamai.moph.go.th/th/cms-of-36/download

Boonsatean, W., & Reantippayasakul, O. (2020). Health Literacy: Situation and Impacts on Health Status of the Older Adults. APHEIT Journal of Nursing and Health, 2(1), 1-19. (in Thai).

Boonyaratkalin, P. (2020). Community Health Nurses’ Role in Promoting Health Literacy among Older Adults. Thai Red Cross Nursing Journal, 13(1), 63-75. (in Thai).

Cohen, J. (1992). Quantitative methods in psychology: A power primer. Psychol Bull, 112(1),155-159.

Department of Medical services Ministry of Public Health. (2021). Elderly Screening Manual 2564 Ministry of Public Health.Bangkok: Najanta Creation Co. (in Thai).

Inthakamhaeng, A. (2017). Creating and Developing of Thailand Health Literacy Scales : Behavioral Science Research Institute, Division of Health Education, Department of Health Service Support Ministry of Public Health. (in Thai) http://bsris.swu.ac.th/upload/268335.pdf.

Jitapunkul, S. (1998). Principles of geriatric medicine. Bangkok: CUPRINT. (in Thai)

Katanyutanon, T., Timtong, P., Sukyanudit, W., Khammi, S., Lumlong, N., Wamae, N. & Suksakha, P. (2020). Association between protectionmotivation and oral health care behaviors amongthe elderly in Bangsaothong Sub-District,Bangsaothong District, Samutprakarn. HCUJournal of Health Science, 24(2), 161-171. (in Thai).

Longsang, R., Yingwanna, S., & Intanin, T. W. (2017). The Development of Health Behavior Literacy Assessment Tools for Elderly in Songkhla Province. Journal of Faculty of Education Pibulsongkram Rajabhat University, 4(2), 93-111. (in Thai).

National Health Security Office. (2016). Long Term Care. Bangkok: NHSO. (in Thai).

Noppakraw, J., Chintanawat, R., & Khampolsiri, T. (2020). Health Literacy and Self-Management in Older Persons with Type 2 Diabetes Mellitus. Nursing Journal volume, 47(2), 251-261. (in Thai).

Nutbeam, D. (2008). The evolving concept of health literacy.Social Science& Medicine, 67(12), 2072-2078.

Rattanachankorn, K., Thanapatthiwakul, P. & Rattanachankorn. K., (2023). Development of Health Literacy among the Older Adults for Good Quality of Life. Journal of Nursing Science Christian University of Thailand, 10(1), 85-97. (in Thai).

Samruayruen, K., & Kitreerawutiwong, N. (2018). Understanding on Assessing Health Literacy. EAU Heritage Journal Science and Technology, 12(3), 1-13. (in Thai).

Sanitlou, N., Sartphet, W., & Naphaarrak, Y. (2019). Sample Size Calculation Using G*Power Program. Journal of Suvarnabhumi Institute of Technology (Humanities and Social Sciences, 5(1), 496-507. (in Thai).

Singnoy, C., Julamet, P., & Tungthonchai., O. (2015). The Development of Apply Elastic Tube Exercise Program for Chronically Ill Older Adults. Research Report. Burpha Univetsity:

Chonburi. (in Thai).Sukcharoen, P., Rakhab, A., & Thongied, K. (2019). The Concerns of Seniors in Suratthani: Lessons Learned from an Elderly School. Journal of Humanities and Social Sciences, 11(1), 61-81. (in Thai).

Thanahirankijthong, P., Chintanawat, R., & Chintanawat, P. (2023). Health Literacy and Self-Management Among Older Persons with Congestive Heart Failure. Nursing Journal CMU, 50(2), 112-128. (in Thai).

Thummakul, D., & Pumtha-it, T. (2021). Relationship between health literacy and health behavior of the elderly in Bang Phlat district, Bangkok. Journal of Health Science Research, 15(1), 106-118. (in Thai).

Tiparat, W., Wauters, Y., & Songsug., N. (2020). Health Literacy of Older Adults with Chronic Disease in Muang District, Trang. EAU Heritage Journal Science and Technology, 14(1), 128-143. (in Thai).

Wiratchai, N. (2012). Determination of sample size in research hypothesis testing. National Research Council of Thailand. Lecture. (in Thai).World health Organization. (2017). Determinant of Health. https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/determinants-of-health.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-03-28