ปัจจัยทำนายการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 วัยผู้ใหญ่
คำสำคัญ:
การนอนหลับ, เบาหวานชนิดที่ 2, ยาลดระดับน้ำตาลในเลือด, การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดบทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการศึกษาความสัมพันธ์เชิงทำนาย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสามารถในการทำนายการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดสะสม ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 วัยผู้ใหญ่ เก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงจำนวน 120 ราย ณ โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี จังหวัดนครราชสีมา เครื่องมือวิจัยได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามกิจกรรมการเคลื่อนไหวออกแรงและการออกกำลังกาย และแบบวัดความรู้สึกเครียด ตรวจสอบค่าค่าความเชื่อมั่นของเครื่องมือเท่ากับ 0.76 และ 0.80 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย สถิติไคสแคร์ และการทดสอบความถดถอยโลจิสติกแบบไบนารี
ผลการศึกษาพบว่าร้อยละ 30 ของผู้ร่วมวิจัยสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ และร้อยละ 20 ของผู้ร่วมวิจัยได้รับยาลดระดับน้ำตาลในเลือดชนิดยารับประทานร่วมกับยาฉีด ผู้ร่วมวิจัยมีระยะเวลาการนอนหลับต่อคืนเฉลี่ย 6.45 ชั่วโมง ค่าพลังงานทั้งหมดที่ใช้ในการปฏิบัติกิจกรรมทางกายเฉลี่ย 3,690 MET-minutes/week คะแนนระดับการรับรู้ความเครียดเฉลี่ย 13.48 คะแนน ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดสะสมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือระยะเวลาการนอนหลับต่อคืน และชนิดของยาลดระดับน้ำตาลในเลือด ผลการวิเคราะห์อำนาจการทำนายการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดสะสมพบว่า ผู้ร่วมวิจัยที่ได้รับยาลดระดับน้ำตาลในเลือดชนิดยารับประทานร่วมกับยาฉีดมีโอกาสควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดสะสมได้ลดลงเมื่อเทียบกับผู้ที่ได้รับยาลดระดับน้ำตาลในเลือดชนิดรับประทานอย่างเดียวร้อยละ 92 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยแบบจำลองการทดสอบความถดถอยสามารถอธิบายความแปรปรวนการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดสะสมจากปัจจัยที่นำมาวิเคราะห์ได้ร้อยละ 18 ดังนั้นบุคลากรที่เกี่ยวข้องในการดูแลผู้ป่วยเบาหวานควรกำกับติดตามการใช้ยาของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 รวมถึงการพัฒนารูปแบบการดูแลการใช้ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดเพื่อให้สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดีขึ้น
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Department of Disease Control. The incidence and mortality rate of 5 non-communicable diseases from 2017 - 2021. [internet]. 2024 [cited 2024 Sep 23], Available from: https://ddc.moph.go.th/dncd/. (in Thai)
Aekplakorn W, Puckcharern H, Satheabboppakao W. Report on the Thai people's health survey by physical examination No. 6, 2019-2020. [internet]. 2021 [cited 2022 Apr 05], Available from: http:// https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/5425 (in Thai)
The Royal College of Physicians of Thailand; Diabetes Association of Thailand; The Endocrine Society of Thailand; Department of Medical Services, Ministry of Public Health; National Health Security Office. Clinical practice guideline for diabetes 2023. Bangkok: srimuang printing; 2023. (in Thai)
Charoensri S, Pongchaiyakul C. Overview and classification of diabetes Mellitus. In: Pongchaiyakul C, editor. Diabetes mellitus and related Disorders. KhonKaen: Department of Medicine KhonKaen University; 2019. P. 1-17. (in Thai)
National Statistical Office. Statistical Data Warehouse System [Internet]. 2022 [cited 2024 Sep 15], Available from: https://nsodw.nso.go.th/dwportal/Item.aspx?p=hbRIFTlUQyd5b7gnrA3dnQ== (in Thai)
Boonlerdkrai W. Behavioral factors affecting hemoglobin A1c level in Type II mellitus. Burapha journal of medicine. 2024;11(2):1-12. (in Thai)
Tantrakul V. Circadian rhythm disorder. In: Panjapornpon K, Kittivoravitkul P, Chirakalwasan N, Veeravigrom M, Banhiran W, editors. Basic sleep medicine. 2nd eds. Bangkok: Beyond Enterprise Company Limited; 2020. P. 103-34. (in Thai)
Kopiyanun U, Preechawong S. Factors related to insomnia in persons with type 2 diabetes. Nursing Research and Innovation Journal. 2024;30(3):339-53 (in Thai)
Hongsprabhas P. Therapeutic lifestyle changes for Diabetes Mellitus. In: Pongchaiyakul C, editor. Diabetes mellitus and related disorders. KhonKaen: department of Medicine KhonKaen University; 2019. P. 363-82. (in Thai)
Rattanachaiwong S. Exercise in diabetes patients. In: Pongchaiyakul C, editor. Diabetes mellitus and related Disorders. KhonKaen: Department of Medicine KhonKaen University; 2019. P. 383-414. (in Thai)
Kocatepe V, Kizilci S. Physical activity level and related factors of diabetic adults according to gender. Int J Caring Sci. 2017;10(3):1478-89.
Haenjohn J. Brain and emotions: a miracle connection. Ratchaphruek Journal. 2015;13(3):9-19. (in Thai)
Chunyawongsak A, Soonthornpun S, ungthanakorn S. Shift work and its association with glycemic control among type 2 diabetes patients. Royal Thai Army Medical Journal. 2019;72(3):165-75. (in Thai)
Htut HN, Howteerakul N, Suwannapong N, Rawdaree P. Sleep quality among type 2 diabetes mellitus patients in a private hospital setting in Yangon, Myanmar. J Health Res. 2021;35(2):186-98.
Anothaisintawee T, Reutrakul S, Cauter EV, Thakkinstian A. Sleep disturbances compared to traditional risk factors for diabetes development: systematic review and meta-analysis. Sleep Med Rev. 2016;30:11-24.
Huey Lee SW, Khuen YN, Chin WK. The impact of sleep amount and sleep quality on glycemic control in type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. Sleep Med Rev. 2017;31:91-101.
Anothaisintawee T, Lertrattananon D, Thamakaison S, Reutrakul S, Thakkinstian A. Progression rate to diabetes mellitus and association between sleep factors, serum uric level, and HbA1C level in prediabetic people. [internet]. 2017. [cited 2018 May 23], Available from: https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/4640?show=full (in Thai)
Sikaow O, Namjuntra R, Trakulsithichok S. Factors associated with glycemic control in type 2 diabetic patients at Hua-Chiew Hospital. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2013;14(3):39-49. (In Thai)
World Health Organization. Global physical activity questionnaire (GPAQ). [internet]. 2021 [cited 2022 June 09], Available from: http://www.who.int/publications/m/item/global-physical-activity-questionnaire
Visuthipanich V. Psychometric testing of GPAQ among the Thai Population. Thai Pharmaceutical and Health Science Journal. 2016;11(4):144-52. (in Thai)
Cohen S, Williamson G. Perceived stress in a probability Sample of the United States. In Spacapan S, Oskamp S, editors. The social psychology of health: claremont symposium on applied Social psychology. CA Sage: Newbury Park; 1988. P. 31-67.
Wongpakaran N, Wongpakaran T. The Thai version of the PSS-10: an investigation of its psychometric properties. BioPsychoSocial Med. 2010;4:6.
Sothornwit J, Pongchaiyakul C. Screening and management for diabetes mellitus. In: Pongchaiyakul C, editor. Diabetes mellitus and related disorders. KhonKaen: Department of Medicine KhonKaen University; 2019. P. 19-55. (in Thai)
Banhiran W. Physiology of human sleep. In: Panjapornpon K, Kittivoravitkul P, Chirakalwasan N, Veeravigrom M, Banhiran W, editors. Basic Sleep Medicine. 2nd eds. Bangkok: Eeyond Enterprise Company Limited; 2020. P. 12-7. (in Thai)
So-ngern A. Diabetes mellitus and obstructive sleep apnea. In: Pongchaiyakul C, editor. Diabetes mellitus and related disorders. KhonKaen: Department of Medicine KhonKaen University; 2019. P. 337-50. (in Thai)
Phaitrakoon J, Rassameepong S, Phansawat K, Pimtakrong S, Norapan B, Siriviriyapat P, et al. Factors correlated with stress of patient with diabetes mellitus type 2 in Princes Maha Chakri Sirindhorn Medical Center, Ongkaharak, Nakhonnayok Province. Nursing Journal of the Ministry of Public Health. 2019;29(1):21-31 (in Thai)
Balducci S, D’Errico V, Haxhi J, Sacchetti M, Orlando G, Cardelli P, et al. Level and correlates of physical activity and sedentary behavior in patients with type 2 diabetes: A cross-sectional analysis of the Italian Diabetes and Exercise Study_2. PLOS ONE. 2017;12(3):e0173337.
Pongwecharak J. An overview of insulin and its clinical application. [internet]. Date unknown [cited 2025 Apr 27], Available from: http://pharm.tu.ac.th/uploads/pharm/pdf/articles/pocketbook%20edit2.pdf (in Thai)
Pramvichai P. Factors associated with blood sugar levels (HbA1C) in type 2 diabetic in Somdej Prayannasungworn Hospital, Chiang Rai province. Journal of Nakornping Hospital. 2023;14(1):2-21. (in Thai)
Boonrat W. Health belief model influencing glycated hemoglobin control in diabetes patients in Moklan Subdistrict, Tha sala District, Nakhon Si Thammarat Province. Academic Journal for Primary Care and Public Health Department. 2025;3(1):107-24. (in Thai)
Daengbua P, Koshakri R, Rerkluenrit J. Relationship of service care-receiving quality and A1C level of Patients with type 2 diabetes mellitus in Bangkok Metropolitan. Journal of the Royal Thai Army Nurse. 2022;23(3):89-98. (in Thai)
Kaewsuk S. Proportion and association factors of poor glycemic control among type 2 diabetes mellitus patients in primary care cluster, Nakorn-Nont 1. Journal of Primary Care and Family Medicine. 2020;3(3):59-72. (in Thai)
Kaiyawan Y. Principal and using logistic regression analysis for research. Rajamangala University of Technology Srivijaya Research Journal. 2012;4(1):1-12. (in Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
