ความชุกของกลุ่มอาการสูงอายุและลักษณะของผู้ป่วยสูงอายุที่เข้ารับการรักษา ในคลินิกผู้สูงอายุ โรงพยาบาลศิริราช Prevalence of geriatric syndromes and characteristics of elderly patients in geriatric clinic, Siriraj hospital

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วย จำนวน 1,171 ราย คิดเป็น ร้อยละ 95 ของผู้ป่วยที่มารับการตรวจรักษาในคลินิกสูงอายุ รพ.ศิริราชในช่วงเดือนมกราคม ถึง กรกฎาคม พ.ศ.2560 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ป่วย และแบบประเมินภาวะสุขภาพ/กลุ่มอาการสูงอายุ เพื่อประเมินอาการในช่วงเวลา 3 เดือนก่อนพบแพทย์  วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการทดสอบไค-สแควร์  

                ผลการวิจัย ผู้ป่วยเป็นเพศหญิง ร้อยละ 67.5 อายุเฉลี่ย 79.3 ปี (SD=7.8) กลุ่มอาการสูงอายุที่พบมากที่สุด 5 อันดับแรก คือ อาการหลงลืม ร้อยละ 40.6 ภาวะกลั้นปัสสาวะหรืออุจจาระไม่อยู่ ร้อยละ 38.0 ปัญหาเรื่องการนอน ร้อยละ 26.4 ภาวะหกล้ม(fall) ภายในระยะ 3 เดือน ร้อยละ 12.0 ภาวะเบื่ออาหาร ร้อยละ 11.6 กลุ่มตัวอย่างที่มีอาการหลงลืมจะมีกลุ่มอาการสูงอายุอื่น ๆ ร่วมด้วยตั้งแต่ 2 อาการ และมากกว่าขึ้นไป จากการหาความสัมพันธ์ด้วยสถิตการทดสอบไค-สแควร์ พบว่า ปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ อายุ (p < .05) เพศ (p < .05) และความสามารถในการช่วยเหลือตนเองลดลง (p < .001) มีความสัมพันธ์กับอาการหลงลืมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ กลุ่มอาการสูงอายุที่มีความสัมพันธ์กับอาการหลงลืมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ภาวะหกล้ม (p < .05) ภาวะกลั้นปัสสาวะหรืออุจจาระไม่อยู่ (p < .001) และภาวะซึม สับสนเฉียบพลัน (p < .001)

กลุ่มอาการผู้สูงอายุ เป็นกลุ่มอาการที่ต้องอาศัยความละเอียดรอบคอบในการประเมินผู้ป่วย ถึงแม้ว่ากลุ่มอาการสูงอายุเหล่านี้บางอาการไม่สามารถป้องกันไม่ให้เกิดขึ้นได้ แต่เมื่อมีวางแผนในการดูแลและการเฝ้าระวังแล้ว จะสามารถป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงจากกลุ่มอาการดังกล่าวได้ โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีอาการหลงลืมมักจะมีกลุ่มอาการสูงอายุอื่นร่วมด้วย จึงมีความเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายหรือปัญหาแทรกซ้อนได้มากกว่าผู้สูงอายุที่ไม่มีอาการหลงลืม