ปัจจัยสาเหตุของการฝากครรภ์ครั้งแรกล่าช้าของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นในชุมชนDeterminants of late start of antenatal care among pregnant teenagers in community
คำสำคัญ:
การฝากครรภ์ครั้งแรกล่าช้า หญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบย้อนหลัง case-control study มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยสาเหตุของการฝากครรภ์ครั้งแรกล่าช้าของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นในชุมชน การศึกษานี้ใช้ทฤษฎีอิทธิพลสามเป็นกรอบแนวคิดในการศึกษา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้คือ หญิงตั้งครรภ์ที่อายุน้อยกว่า 20 ปีที่มารับบริการฝากครรภ์ในพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพระดับตำบล ในจังหวัดนครปฐม จำนวน 220 ราย แบ่งเป็น 2 กลุ่มได้แก่ กลุ่มศึกษา (Case) คือ หญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นที่มารับบริการฝากครรภ์หลังอายุครรภ์ 12 สัปดาห์ จำนวน 110 ราย และกลุ่มเปรียบเทียบ (Control) คือ หญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นที่มารับบริการฝากครรภ์ภายในอายุครรภ์ 12 สัปดาห์ จำนวน 110 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบวัดความตั้งใจการตั้งครรภ์ แบบวัดการรับรู้ความสามารถในการมาฝากครรภ์ แบบวัดความรู้เกี่ยวกับการฝากครรภ์ แบบวัดเจตคติต่อการตั้งครรภ์และการฝากครรภ์ และแบบสอบถามการยอมรับการตั้งครรภ์ของคู่สมรส/คู่รัก ครอบครัว และชุมชน โดยมีค่าความเที่ยงครอนบาคอัลฟาอยู่ระหว่าง 0.70-0.97 และแบบวัดความรู้เกี่ยวกับการตั้งครรภ์ มีค่าคูเดอร์-ริชาร์ดสัน-20 เท่ากับ .81 วิเคราะห์ข้อมูลสถิติเชิงพรรณนาและ Binary Logistic Regression ที่ระดับความเชื่อมั่น 95%
ผลการวิจัยพบว่า ปัจจัยสาเหตุของการมาฝากครรภ์ครั้งแรกช้าของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น 95% ได้แก่ การรับรู้ความสามารถในการฝากครรภ์ (ORadj = 9.15, 95% CI = 3.02-27.72) ความรู้เกี่ยวกับการฝากครรภ์ (ORad = 11.81, 95% CI = 4.16–33.50) เจตคติต่อการตั้งครรภ์และการฝากครรภ์ (ORadj= 4.54, 95% CI =1.51–13.63) การยอมรับการตั้งครรภ์จากครอบครัว (ORadj= 15.37, 95% CI = 5.27-44.80) และการยอมรับการตั้งครรภ์จากชุมชน (ORadj= 18.00, 95%CI= 5.12-63.27) ดังนั้น ในการจูงใจให้หญิงตั้งครรภ์วัยรุ่นมาฝากครรภ์ภายใน 12 สัปดาห์แรกที่ตั้งครรภ์ พยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนควรมีการดำเนินงานเชิงรุก โดยเน้นการให้ความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องและสร้างความตระหนักถึงความสำคัญของการฝากครรภ์ทั้งแก่ตัวหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น ครอบครัว และชุมชน
