การพัฒนาต้นแบบตัวอย่างเชื้อเอชไอวี-1 ในสภาพแห้งบนหลอด สำหรับสอบเทียบการตรวจหาปริมาณ เชื้อเอชไอวีในกระแสเลือด

บทคัดย่อ

การตรวจหาปริมาณเชื้อเอชไอวีในกระแสเลือดของผู้ติดเชื้อ (HIV viral load testing) มีความ สาำ    คัญมากในการประเมินติดตามผลการรักษาด้วยยาต้านไวรัส   การควบคุมคุณภาพการตรวจจึงเป็นสงสาำ คัญเพอให้ได้ผลทดสอบทถีูกต้อง   ปัจจุบันตัวอย่างสอบเทียบสาำ    หรับตรวจวัดปริมาณเชอเอชไอวีในกระแสเลือดมาจากพลาสมาผู้ติดเชื้อ ซึ่งมีข้อจำากัดในการปฏิบัติงาน เพราะต้องเก็บรักษาและขนส่งในสภาพแช่แข็งที่ อุณหภูมิ ≤ -20 องศาเซลเซียส ผู้วิจัยจึงได้พัฒนาต้นแบบตัวอย่างสอบเทียบเชื้อในสภาพแห้งบนหลอด (dried tube sample, DTS) เพื่อช่วยลดปัญหาขั้นตอนการปฏิบัติงาน ลดปัญหาการขนส่งตัวอย่างติดเชื้อ และการจัดเก็บโดยไม่ต้องพึ่งอุณหภูมิความเย็น (cold-chain) โดยการเพาะเลี้ยงเชื้อเอชไอวี-1 สายพันธุ์ ห้องปฏิบัติการ (HIV-1 NP1525) ด้วยเทคนิคเพาะเลี้ยงไวรัสร่วมกับเม็ดเลือดขาวชนิดนิวเคลียสเดี่ยว (co-cultivation technique) หลังจากแบ่งบรรจุแล้วปล่อยให้แห้งที่อุณหภูมิห้องนาน 18 - 24 ชั่วโมงผลทดสอบประสิทธิภาพตัวอย่างสอบเทียบเชอในสภาพแห้งบนหลอด (DTS) ทพีัฒนาขนเทียบกับตัวอย่างน้ำาเลี้ยงเชื้อ (culture fluid) ที่ความเข้มข้นเดียวกัน พบว่าปริมาณ HIV-1 RNA ไม่มีความแตกต่างกันและ มีความคงตัวที่อุณหภูมิ -70, 4 และ 45 องศาเซลเซียส เป็นเวลาอย่างน้อย 8 สัปดาห์ (P ≥ 0.05, t test) แสดงว่าตัวอย่างสอบเทียบที่พัฒนาขึ้น สามารถนำาไปใช้เป็นตัวอย่างควบคุมคุณภาพสำาหรับตรวจปริมาณ เชอเอชไอวีในกระแสเลือดได้ และยังอาจนาำ ไปสการพัฒนาเพอเป็นตัวอย่างสอบเทียบสาำ หรับแผนทดสอบ ความชำานาญห้องปฏิบัติการ และเป็นการสนับสนุนเป้าหมาย 95-95-95 เพื่อรักษาเอชไอวีและยุติปัญหา เอดส์ภายในปี พ.ศ. 2573