การเพิ่มประสิทธิภาพการรายงานผล nucleated red blood cell จากเครื่องวิเคราะห์เม็ดเลือดอัตโนมัติ Beckman Coulter Unicel®DxH

บทคัดย่อ

การตรวจสเมียร์เลือดเป็นวิธีมาตรฐานสำาหรับการนับจำานวน nucleated  red  blood  cell (NRBC)  แต่เป็นวิธีที่ใช้เวลา ใช้แรงงาน และสิ้นเปลืองค่าใช้จ่าย ปัจจุบันเครื่องตรวจวิเคราะห์เซลล์เม็ดเลือดอัตโนมัติหลายรุ่นสามารถตรวจนับจำนวน NRBC  พร้อมกับการตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด   (complete blood count; CBC)  ได้ ซึ่งสะดวกและรวดเร็ว  อย่างไรก็ตามยังมีข้อจำกัดและปัจจัยรบกวนหลายอย่างที่อาจทำาให้ผลตรวจโดยเครื่องอัตโนมัติผิดพลาด งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงคในการประเมินประสิทธิภาพของเครื่องอัตโนมัติที่ใช้ในห้องปฏิบัติการโรงพยาบาลรามาธิบดี เพื่อจัดทำแนวทางการรายงานผล NRBC  ให้ถูกต้องและมีประสิทธิภาพสูงที่สุด การศึกษาใช้เลือด 241 ตัวอย่าง นับจำนวน NRBC   โดยเครื่อง  Beckman Coulter Unicel^®DxH800  เปรียบเทียบกับผลที่ได้จากการตรวจสเมียร์เลือด   จากนั้นได้ออกแบบแนวทางการรายงานผลโดยใช้การวิเคราะห์ receiver operatingcharacteristic (ROC) และแผนภูมิทางเลือกตัดสินใจ (decision tree) ประเมินประสิทธิภาพของแต่ละแนวทางโดยใช้สถิติ  ความไว ความจำเพาะ  ค่าทำนายผลบวก (PPV)  ค่าทำนายผลลบ (NPV) และอัตราการตรวจสเมียร์เลือด โดยให้ความสำคัญกับค่าทำนายผลลบและอัตราผลลบลวงเป็นอันดับแรกเพื่อความถูกต้องของผลที่จะนำไปใช้วินิจฉัยผู้ป่วย และอัตราการตรวจสเมียร์เลือดที่จะบ่งบอกถึงประสิทธิภาพ ผลการศึกษาพบความสัมพันธ์ของค่าที่ได้จากทั้งสองวิธีอยู่ในระดับที่ดี (r = 0.98; p < 0.0001,   bias -0.7) และเมื่อศึกษาประสิทธิภาพของแนวทางการรายงานผล  พบว่า แผนภูมิทางเลือกตัดสินใจที่สร้างขึ้นโดยใช้ค่า NRBC  และ  flag จากเครื่องตรวจวิเคราะห์ร่วมกันให้ค่าทำนายผลลบที่สูงคือร้อยละ 100 ไม่มีผลลบลวง  และให้อัตราการตรวจสเมียร์เลือดต่ำากว่าการใช้เกณฑ์ตามขีดจำากัดของการระบุปริมาณ (limit of quantification; LOQ) ของเครองตรวจวิเคราะห์เพียงอย่างเดียว สรุปว่าเครื่องตรวจวิเคราะห์อัตโนมัตสามารถใช้รายงานผล NRBC  ได้ แต่ต้องหาเกณฑ์ หรือแนวทางการรายงานผลทเหมาะสมสำหรับแต่ละห้องปฏิบัติการ