สตรองจิลอยดิส สเตอโคราลิส: การติดเชื้ออย่างหนักและแพร่กระจาย

บทคัดย่อ

พยาธิเส้นด้าย (Strongyloides stercoralis) เป็นปรสิตในกลุ่มหนอนตัวกลมที่ก่อโรค strongyloidiasis ซึ่งมีการกระจายอยู่ในทุกภูมิภาคของโลกและมีผู้ติดเชื้อมากกว่า 100 ล้านคน การติดเชื้อพยาธิชนิดนี้สามารถก่อให้เกิดพยาธิสภาพตั้งแต่ไม่รุนแรงไปจนถึงรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต การติดเชื้อที่รุนแรงมีสองลักษณะคือ การติดเชื้ออย่างหนัก (hyperinfection syndrome) และการติดเชื้อแบบแพร่กระจาย (disseminated strongyloidiasis) แม้ผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่จะไม่แสดงอาการที่รุนแรง แต่เมื่อร่างกายของผู้ป่วยอ่อนแอลง เช่น ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน ผู้ป่วยมะเร็งบางชนิด หรือผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสบางชนิด ก็อาจทำให้ผู้ป่วยมีอาการหนักขึ้นได้ ข้อจำกัดอีกอย่างหนึ่งคือการตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการที่ยังมีความไวต่ำ ซึ่งวิธีมาตรฐานของการตรวจหาพยาธิ คือการตรวจอุจจาระด้วยวิธีดูสด (direct wet smear) ส่วนการเพาะเลี้ยงในวุ้น (agar plate culture) ที่มีความไวสูงกว่ายังไม่ได้รับความนิยมเท่าที่ควรเนื่องจากต้องใช้อุปกรณ์ที่ยุ่งยากและใช้เวลานาน และการตรวจหาตัวอ่อนของพยาธิในเสมหะก็อาจทำได้เฉพาะในผู้ป่วยที่มีอาการในระบบทางเดินหายใจร่วมด้วย หรือในผู้ป่วยที่มีอาการวิกฤตเท่านั้น สำหรับยาที่ใช้ในการรักษาการติดเชื้อพยาธิชนิดนี้และให้ผลดีคือ ivermectin และยาในกลุ่ม azole แต่อัตราการหายจากการติดเชื้อไม่แน่นอน และอาจเกิดผลข้างเคียงได้ซึ่งขึ้นกับหลายปัจจัย ดังนั้นการป้องกันไม่ให้ติดเชื้อจึงน่าจะเป็นวิธีการที่ดีที่สุดเพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดภาวะต่าง ๆ ดังกล่าว