ผลกระทบของปัจจัยภายในระบบการจัดการ CBC ในงานประจำาต่อจำานวนการตรวจซ้ำาและการเบี่ยงเบน ของผลการตรวจซ้ำาค่า CBC ด้วยเครื่องอัตโนมัติ

บทคัดย่อ

การตรวจ CBC ด้วยเครื่องอัตโนมัติในงานประจำา จำานวนตรวจซ้ำา และผลที่เบี่ยงเบนไปจาก การตรวจซ้ำาเป็นสิ่งหนึ่งที่แสดงถึงประสิทธิภาพของระบบ CBC ในหน่วยงาน ปัจจัยที่อาจมีผลกระทบ ได้แก่ ปัจจัยทางการจัดการ การเลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม และลักษณะตัวอย่างที่ได้จากผู้ป่วย การตรวจสอบผลกระทบจากปัจจัยเหล่านี้จะทำาให้สามารถตัดสินใจในการปรับปรุงระบบ CBC ได้อย่าง ถูกต้องเหมาะสม ผวู ิจัยได้ตรวจวัดปัจจัย ได้แก่ ภาระงานของผปฏิบัติการตรวจ การจัดคเครองอัตโนมัติที่ใชต้รวจซา้และกลมุ่ตวั อยางของผปู้ว่ ย โดยใชข้อมลูการทำาซา้ำCBC ตง้ แตป่ีพ.ศ. 2556-2558 จำานวน 894 รายของห้องปฏิบัติการโลหิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล โดยวัดอัตราการตรวจซ้ำาที่เกิดขึ้น และใช้ค่า error index วัดผลที่เบี่ยงเบนจากการตรวจซ้ำาด้วยเครื่องอัตโนมัติที่แตกต่างกัน พบว่า ในทุกผลตรวจ CBC พารามิเตอร์ที่แทนค่าไม่ได้มากที่สุดไปน้อยที่สุดคือ MCV (ร้อยละ 60.38), HCT (ร้อยละ 50.83), PLT (ร้อยละ14.18), WBC (ร้อยละ 5.69), RBC (ร้อยละ 4.76) และ Hb (ร้อยละ 3.09) ตามลำาดับ ภาระงานกับจำานวนการตรวจซ้ำามีความสัมพันธ์กันเชิงเส้นตรงเชิงผกผันอย่างมีนัยสำาคัญ p = 0.042, r = - 0.958 โดยที่จำานวนการตรวจซ้ำาและปริมาณภาระงานไม่มีความสัมพันธ์กับการ เบี่ยงเบนผลตรวจซ้ำา (p < 0.05) เมื่อตรวจสอบการจัดคู่ของเครื่องอัตโนมัติที่ใช้ตรวจซ้ำาในช่วงเวลา ทำางานทั้ง 4 ช่วงใน 1 วัน พบว่า มีการเบี่ยงเบนของผลตรวจไม่แตกต่างกัน      แม้จะมีปริมาณการใช้งานต่างกันมาก   การตรวจวัดในกลมผปู่วยเด็กอายุน้อยกว่า 2 ปี พบการแทนค่าไม่ได้ของผลตรวจซา้ำ มากกว่ากลุ่มอายุมากกว่า 2 ปี ในพารามิเตอร์ HCT และ MCV อย่างมีนัยสำาคัญ p = 0.001  การเบี่ยงเบนของ ข้อมูลที่ทำาซ้ำาในกลุ่มค่าต่ำา ค่าปกติ และค่าสูง พบว่า ค่าเลือดในทุกกลุ่มมีผลใกล้เคียงกัน   คือ   พบความแตกต่างในพารามิเตอร์เกยวกับเม็ดเลือดแดงเท่านนัส่วน WBC และ PLT ไม่พบความแตกต่างระหว่างผลการตรวจซ้ำา สรุปได้ว่า การจัดคู่เครื่องอัตโนมัติ และการจัดภาระงานสำาหรับการตรวจซ้ำาให้ ประสิทธิภาพไม่แตกต่างกัน ปริมาณตัวอย่างตรวจยิ่งมีมากทำาให้ผลการตรวจซ้ำาน้อยลง         พารามิเตอร์ทเป็นปัญหาเบยงเบนมากในระบบ คือ MCV และ HCT ซงปัจจัยดังกล่าวอาจเกิดจากคเครองอัตโนมัติ ที่ใช้ตรวจซา้ำ มีความแตกต่างกันของหลักการตรวจ และเลือดเด็กอายุน้อยกว่า 2 ปีควรให้ความระมัดระวัง        และปรับมาตรการการเก็บเลือดให้เหมาะสม