การพัฒนาและออกแบบไพรเมอร์และโพรบเพื่อใช้ในการตรวจ วินิจฉัยไวรัสไข้เลือดออกเดงกี่ด้วยวิธี One-Step Multiplex Fluorogenic TaqMan Real-Time RT-PCR

บทคัดย่อ

โรคไข้เลือดออกเดงกี่เป็นโรคติดต่อที่เกิดจากเชื้อไวรัสเดงกี่โดยมียุงลายบ้าน (Aedes aegypti) เป็นพาหะสู่คน เชื้อไวรัสดังกล่าวสามารถแยกได้ 4 ซีโรไทป์ คือ ซีโรไทป์ 1-4 ตามลักษณะ ของแอนติเจนที่แตกต่างกัน งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาการทดสอบหาไวรัสเดงกี่และจำาแนก ซีโรไทป์โดยอาศัยหลักการ one-step multiplex real-time RT-PCR โดยใช้ไพรเมอร์ (primer) และ โพรบ (probe) ที่ได้ออกแบบให้จำาเพาะต่อไวรัสเดงกี่แต่ละซีโรไทป์ และทุกซีโรไทป์ โดยได้ทดสอบ ความจำาเพาะของไพรเมอร์ต่อไวรัสเดงกี่ด้วยวิธี RT-PCR ผลการทดลองพบว่าไพรเมอร์ที่ออกแบบสามารถเพมปริมาณสารพันธุกรรมของไวรัสเดงกซีีโรไทป์ 1-4 ได้ แล้วได้นาำ ไพรเมอร์ทออกแบบทงหมดมาทดสอบกับ multiplex real-time RT-PCR ผลการทดลองแสดงให้เห็นว่าการทดสอบ multiplex real-time RT-PCR ร่วมกับโพรบที่จำาเพาะสามารถตรวจและจำาแนกซีโรไทป์ของไวรัสเดงกี่ได้ เมื่อ เปรียบเทียบผลการทดสอบของ in-house real-time RT-PCR กับผลการทดสอบจาก AmpliSens® Dengue virus type-FRT PCR kit พบว่าผลที่ได้จากการทดสอบทั้งสองมีความสอดคล้องกัน ดังนั้น สามารถสรุปเบื้องต้นได้ว่า การทดสอบ in-house real-time RT-PCR ร่วมกับไพรเมอร์และโพรบที่ ออกแบบขึ้นอย่างจำาเพาะ สามารถนำาไปใช้ตรวจวิเคราะห์หาและจำาแนกซีโรไทป์ของไวรัสเดงกี่ได้ อย่างไรก็ตามควรมีการศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับขีดจำากัดของปริมาณสารพันธุกรรมที่ใช้ในการตรวจ วิเคราะห์ด้วยวิธี in-house real-time RT-PCR ที่ได้พัฒนาขึ้นรวมทั้งการเกิดปฏิกิริยาข้ามสายพันธุ์ เมื่อทดสอบกับไวรัสชนิดอื่นๆ