คุณค่าของระดับ adenosine deaminase activity ในน้ำาไขสันหลังต่อการวินิจฉัยผู้ป่วยวัณโรค เยื่อหุ้มสมองอักเสบอย่างรวดเร็วในโรงพยาบาลราชบุรี

บทคัดย่อ

วัณโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตได้สูงและก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่

รุนแรง  เนื่องจากความล่าช้าในการวินิจฉัยโรค การศึกษานี้เป็นการประเมินคุณค่าของระดับ  adenosine

deaminase activity (ADA)   ในน้ำาไขสันหลัง  เพื่อการคัดกรองวินิจฉัยวัณโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบแบบ

รวดเร็ว  โดยใช้ตัวอย่างผู้ป่วยที่มีอาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบทั้งหมด   121 ราย แบ่งเป็นวัณโรคเยื่อหุ้ม

สมองอักเสบ  55 ราย และที่ไม่ใช่วัณโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ   66 ราย ใช้ชุดทดสอบ Diazyme ADA

ที่มีผลการทำา performance verification ที่ดี ในการวัดระดับ   ADA  พบว่าที่ค่า   cut off = 4.35  U/L   ใช้

แยกวัณโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากผู้ป่วยที่ไม่ใช่วัณโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้   โดยมีความไวร้อยละ

89.1 ความจำาเพาะร้อยละ 80.3 ค่าพยากรณ์ผลบวกร้อยละ  79.0 และ  ค่าพยากรณ์ผลลบร้อยละ  89.8

ค่าเฉลี่ยของระดับ ADA  ในกลุ่มผู้ป่วยวัณโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ  (9.65 ± 8.37 U/L; mean  ± SD)

สูงกว่าค่าเฉลี่ยในกลุ่มที่ไม่ใช่วัณโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ   (4.08  ± 8.13 U/L;  mean ± SD)  อย่างมี

นัยสำาคัญที่ค่า p  < 0.05  เมื่อใช้สองการทดสอบร่วมกันทั้ง  ADA  และ   การตรวจน้ำาไขสันหลัง พบว่า

ความไวของการวินิจฉัยโรคสูงขึ้นร้อยละ  96.3 และมีค่าความจำาเพาะร้อยละ 73.5 โดยสรุปการตรวจหา

ADA ในน้ำาไขสันหลังสามารถนำามาใช้คัดกรองเพื่อการวินิจฉัยวัณโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบแบบรวดเร็ว

ได้ เพราะเป็นวิธีที่ทำาได้ง่าย ราคาไม่แพง และมีความน่าเชื่อถือ