Microcytic Anemia Factor (MAF) ในหญิงตั้งครรภ์ที่มียีน ธาลัสซีเมีย: การศึกษาเบื้องต้นที่โรงพยาบาลแม่สอด จังหวัดตาก

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาเบื้องต้นเพื่อหาค่า microcytic  anemia factor (MAF)   ในคนปกติและ

หญิงตั้งครรภ์ที่มารับบริการฝากครรภ์ในโรงพยาบาลแม่สอดระหว่างเดือนมกราคม    พ.ศ.  2550  ถึงเดือน

ธันวาคม  พ.ศ. 2559 จำานวน 2,056 ราย โดยวิเคราะห์ผลตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด และค่า MAF

[Hb*MCV/100] ตรวจคัดกรองและวินิจฉัยธาลัสซีเมียในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ด้วยการทดสอบ  DCIP และ

ตรวจวิเคราะห์ชนิดและปริมาณฮีโมโกลบินด้วยเครื่องวิเคราะห์อัตโนมัติ  ผลการศึกษาพบว่า  ในกลุ่มคน

ปกติมีค่า MAF  เฉลี่ยเท่ากับ 12.5 ±  1.2 และแตกต่างอย่างมีนัยสำาคัญทางสถิติ (p  < 0.05) เมื่อเทียบ

กับกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ที่ไม่เป็นธาลัสซีเมีย   เมื่อวิเคราะห์ในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์พบว่า กลุ่มที่เป็นธาลัสซีเมีย

มีค่า MAF   ต่ำากว่ากลุ่มที่ไม่เป็นธาลัสซีเมีย คือมีค่า  MAF   เฉลี่ยอยู่ในช่วง  5.6-9.1 โดยในกลุ่มพาหะ

ฮีโมโกลบินอีที่มีค่า Hb E  ≥ 25%  มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 9.1  ±  1.1  ซึ่งสูงกว่ากลุ่มพาหะฮีโมโกลบินอีที่มีค่า

Hb E  < 25%  ส่วนกลุ่มโฮโมไซกัสฮีโมโกลบินอี  โรคฮีโมโกลบินเอช  และโรคบีตา-ธาลัสซีเมียร่วมกับ

ฮีโมโกลบินอี  มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ  6.7  ±  1.1,  5.6   ±  0.7  และ  5.9  ±  2.3  ตามลำาดับ  ผลการศึกษาแสดงว่า

ค่า  MAF  มีความแตกต่างกันในกลุ่มคนปกติและหญิงตั้งครรภ์  และมีค่าต่ำาลงในผู้ที่เป็นธาลัสซีเมีย

โดย MAF  จะมีค่าต่ำาลงมากขึ้นเมื่อมีความผิดปกติของโกลบินยีนมากขึ้น ดังนั้นอาจนำาค่า MAF ไปใช้

ประโยชน์ในการคาดการณ์ว่ามีพาหะ α-thal 1 ร่วม หลังจากตรวจด้วย CBC  และ DCIP  ก่อนที่จะตรวจ

Hb typing ได้ รวมถึงการนำาไปใช้ในการพิจารณาส่งตรวจยีน  α-thal 1 เพิ่มเติมโดยวิธี PCR