การประเมินความสามารถของห้องปฏิบัติการโลหิตวิทยาและ เคมีคลินิกของโรงพยาบาลตรังด้วย Six Sigma Metric
คำสำคัญ:
Six-sigma, การควบคุมคุณภาพ, Sigma metricบทคัดย่อ
การประเมินความสามารถของห้องปฏิบัติการโลหิตวิทยาและเคมีคลินิก โรงพยาบาลตรังด้วย
sigma metric ประยุกต์ใช้แนวคิด six sigma ในการประเมินประสิทธิภาพการตรวจวิเคราะห์และวางแผน
การควบคุมคุณภาพที่เหมาะสม โดยประเมินความไม่แม่นยำา (imprecision) ด้วยค่า %CV จากการ
ควบคุมคุณภาพภายใน (IQC) และประเมินความไม่ถูกต้อง (inaccuracy) ด้วยค่าอคติ (%bias) จาก
proficiency testing (PT) หรือ external quality assessment (EQAS) ประเมินความสามารถของรายการ
ทดสอบ ด้วยสูตร sigma metric = (%TEa - %bias)/ %CV และเลือกกฎที่เหมาะสมในการควบคุม
คุณภาพ จากข้อมูลย้อนหลัง 6 เดือน ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2559 ถึงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2560 ผล
ประเมินความสามารถด้วย sigma metric ของเครื่องตรวจวิเคราะห์เซลล์เม็ดเลือดอัตโนมัติ Beckman
Coulter รุ่น LH780 พบว่า รายการทดสอบ platelet count (PLT), red blood cell count (RBC),
hemoglobin concentration (HGB) และ mean cell volume (MCV) มีความสามารถอยู่ในระดับดีเลิศ
และดีเยี่ยม และผลประเมินความสามารถของเครื่องตรวจวิเคราะห์ทางชีวเคมี Beckman Coulter รุ่น
AU680 2 เครื่อง จำานวน 26 รายการ พบว่า มากกว่าร้อยละ 80 ของรายการทดสอบ มีความสามารถอยู่
ในระดับดีเลิศและดีเยี่ยม ในรายการทดสอบที่มีความสามารถดีเลิศและดีเยี่ยม สามารถใช้กฎ single
rule 13S, N=2, Pfr < 0.01และ Ped≥ 90 ในการควบคุมคุณภาพได้ เพราะเป็นกฎที่มีความเหมาะสมและ
ยืดหยนสูง ตรวจจับความผิดพลาดได้ดีเยยม และมีผลเตือนลวงตา่ำ
สามารถทาำ การควบคุมคุณภาพเพียง
1 รอบต่อวัน ทำาให้บุคลากรปฏิบัติงานสะดวกมากขึ้น มั่นใจในประสิทธิภาพของเครื่องมือ ลดภาระงาน
และค่าใช้จ่ายของสารควบคุมคุณภาพ สำาหรับรายการทดสอบที่มีความสามารถในระดับปานกลาง ได้แก่
white blood cell count (WBC), low-density lipoprotein (LDL), blood urea nitrogen (BUN) และ
total protein (TP) ห้องปฏิบัติการต้องแก้ไขและปรับปรุงคุณภาพการตรวจวิเคราะห์ โดยเพิ่มความถี่
ของการควบคุมคุณภาพ ทบทวนแผนการควบคุมคุณภาพและมีการประเมินซ้ำา เพื่อรักษาไว้ซึ่งคุณภาพ
ผลการตรวจวิเคราะห์