การศึกษาข้อมูลการตรวจวัดน้ำาตาลกลูโคสในเลือด: หลักการตรวจวัดและเทคโนโลยี

บทคัดย่อ

การตรวจวัดนา้ำ ตาลจากปลายนวด้วยเครองตรวจวัดนา้ำ ตาลชนิดพกพา หรือกลูโคสมิเตอร์เป็นการ

ตรวจเพื่อติดตามระดับน้ำาตาล ซึ่งจะช่วยลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยโรคเบาหวาน และเป็น

รายการตรวจ ณ จุดดูแลผู้ป่วย   ที่มีการใช้งานมากที่สุดในโรงพยาบาล และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ

ในประเทศไทย  เครื่องตรวจวัดน้ำาตาลชนิดพกพามีหลายหลักการ และในหลักการเดียวกันยังมีความ

แตกต่างของชนิดและหรือปริมาณของเอนไซม์ โคเอนไซม์ เมดิเอเตอร์  รวมทงเทคโนโลยีทแต่ละโรงงาน

ผู้ผลิตเลือกใช้ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลปัจจุบันของเครื่องตรวจวัดน้ำาตาลชนิดพกพา

ที่ใช้ในสถานพยาบาลในประเทศไทย และทปรากฏในงานวิจัยตีพิมพ์  โดยการรวบรวมข้อมูลเครองตรวจ

วัดน้ำาตาลชนิดพกพาทั้งหมด 106 รุ่น ตั้งแต่ปี  พ.ศ. 2554 ถึงพ.ศ. 2559 โดยนำาข้อมูล หลักการ ชนิด

ของเอนไซม์  คุณลักษณะสำาคัญของเครื่องตรวจวัดน้ำาตาลชนิดพกพา และแถบทดสอบน้ำาตาลที่ระบุ

ในใบแทรก  จำาแนกเป็นร้อยละ  ผลการศึกษา  พบว่า  1)  มีการใช้เครื่องตรวจวัดน้ำาตาลชนิดพกพา

หลักการ  amperometry ด้วยเอนไซม์   glucose dehydrogenase (GDH)   มากที่สุด  (ร้อยละ   54.7)

2)  มีการระบุแหล่งเลือดจากหลอดเลือดฝอยเป็นตัวอย่างที่สามารถใช้กับเครื่องตรวจวัดน้ำาตาลทุกรุ่น

และมีเพียงร้อยละ 20.4  ที่ใช้ได้เฉพาะกับตัวอย่างเลือดชนิดอื่นๆ   3)  มีการใช้โคเอนไซม์ 3  ชนิด

ในการตรวจวัดน้ำาตาลปลายนิ้วด้วยเครื่องตรวจวัดน้ำาตาลชนิดพกพา ได้แก่ NAD, PQQ  และ FAD

โดยชนิดที่พบมากที่สุดคือ   Pyrroloquinolinequinone (PQQ)  (ร้อยละ   41.4)  4)  ระยะเวลาแสดงผล

การวิเคราะห์พบมากที่สุด คือ 5 วินาที (ร้อยละ  74.7) 5) ช่วงอุณหภูมิที่เก็บแถบทดสอบน้ำาตาลในเลือด

พบมากที่สุด คือ ช่วง 4-30 องศาเซลเซียส (ร้อยละ 45.5) และ  6) ปริมาตรตัวอย่างเลือดที่ใช้ในการ

ตรวจวิเคราะห์น้ำาตาลในเลือดที่พบมากที่สุดคือช่วง 0.3-0.5 ไมโครลิตร (ร้อยละ 63.6)

การศึกษานี้สรุปได้ว่าเครื่องตรวจวัดน้ำาตาลชนิดพกพา  106 รุ่น ที่ศึกษาใช้ระบบตรวจวัดชนิด amperometry และ  photometry โดย amperometry มีการนำามาใช้มากกว่า และทั้ง  2 ระบบสามารถ ใช้กับเอนไซม์ทั้ง   2 ชนิด ได้แก่  glucose oxidase (GOx)   หรือ  glucose dehydrogenase (GDH) โดย GDH-PQQ-amperometry เป็นหลักการที่พบมากที่สุดในการตรวจวัดน้ำาตาลด้วยเครื่องตรวจวัดแบบ พกพาที่ใช้ในประเทศไทย และ/หรือที่ปรากฏในงานวิจัยตีพิมพ์   ในช่วง พ.ศ. 2554 ถึง พ.ศ. 2559