ปัจจัยทํานายความพร้อมในการดูแลผู้มีภาวะสมองเสื่อมในกลุ่มสมาชิกของสมาคมผู้ดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อม

ผู้แต่ง

  • กรกานต์ พึ่งน้ำ, พย.ม. สำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
  • จิรากร กันทับทิม, พย.ม. สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย
  • พิชยนันท์ วัฒนวิทูกูร, วท.ม. คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ความพร้อมในการดูแล, ผู้ดูแลในครอบครัว, ผู้มีภาวะสมองเสื่อม, สุขภาพจิต

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความพร้อมในการดูแลของผู้ดูแลในครอบครัวของผู้มีภาวะสมองเสื่อม

วิธีการ : การสำรวจภาคตัดขวางออนไลน์ในสมาชิกสมาคมผู้ดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไปและให้การดูแลผู้มีภาวะสมองเสื่อมอย่างน้อย 6 เดือน ใช้แบบสอบถามข้อมูลผู้ดูแลและผู้มีภาวะสมองเสื่อม แบบประเมินความพร้อมในการเตรียมตัวของผู้ดูแล แบบวัดความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันของผู้มีภาวะสมองเสื่อม แบบประเมินความสุขใจ ความเหนื่อยหน่าย และความเหนื่อยล้าในการดูแล และแบบประเมินภาวะซึมเศร้า Beck depression inventory-II ใช้สถิติ chi-square และการวิเคราะห์สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของสเปียร์แมนเพื่อทดสอบความสัมพันธ์ และระบุปัจจัยทำนายความพร้อมในการดูแลด้วยการวิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ

ผล : กลุ่มตัวอย่าง 104 คน ร้อยละ 88.5 มีความพร้อมในการดูแลไม่เพียงพอ ความพร้อมในการดูแลมีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับช่วงอายุของผู้ดูแล เพศของผู้มีภาวะสมองเสื่อม การสืบค้นข้อมูลการดูแลจากแหล่งข้อมูลออนไลน์ ความสุขใจของผู้ดูแล และความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันของผู้มีภาวะสมองเสื่อม การวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นพหุคูณพบว่าปัจจัยทำนายความพร้อมในการดูแลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ความสุขใจของผู้ดูแล (β = 0.509, p < .001) และความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันของผู้มีภาวะสมองเสื่อม (β = -0.181, p = .022) โดยมีความสัมพันธ์กันทางบวกและลบ ตามลำดับ

สรุป : ผู้ดูแลผู้มีภาวะสมองเสื่อมส่วนใหญ่ไม่มีความพร้อมในการดูแล ความพร้อมในการดูแลมีความสัมพันธ์กับความสุขใจของผู้ดูแลและความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันของผู้มีภาวะสมองเสื่อม ควรมีการสร้างเสริมความสุขใจและสมรรถนะการดูแลของผู้ดูแลและความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันของผู้มีภาวะสมองเสื่อมตามความรุนแรงของภาวะสมองเสื่อม

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

จิรากร กันทับทิม, พย.ม., สถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทย

อาจารย์พยาบาล

References

Bieber A, Nguyen N, Meyer G, Stephan A. Influences on the access to and use of formal community care by people with dementia and their informal caregivers: a scoping review. BMC Health Serv Res. 2019;19(1):88. doi:10.1186/s12913-018-3825-z.

Department of Older Persons. Older statistics. [Internet]. Bangkok: Department of Older Persons; 2020 [cited 2022 May 10]. Available from: https://www.dop.go.th/th/know/side/1/1/335

Alzheimer's Disease International. World Alzheimer report 2019: attitudes to dementia. [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2019 [cited 2022 May 10]. Available from: https://www.alz.co.uk/research/world-report-2019

Marx KA, Marx KA, Parker LJ, Huang J, Scerpella D, Rose K, et al. Family caregiver readiness: racial differences and reliability of the caregiver readiness scale. Innov Aging. 2019;3(Suppl 1):S182. doi:10.1093/geroni/igz038.649.

Sutthilak C, Wirojratana V, Puwarawuttipanit W, Cheewakriengkrai L. Factors predicting health status on caregivers of elderly people with dementia. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2018;19(1):191-200.

Hiransaroj B, Wirojratana V, Vongsirimas N, Senanarong V. Factors influencing depressive symptoms in caregivers of older adults with dementia. Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council. 2020;35(2):85-98.

Ying J, Yap P, Gandhi M, Liew TM. Validity and utility of the center for epidemiological studies depression scale for detecting depression in family caregivers of persons with dementia. Dement Geriatr Cogn Disord. 2019;47(4-6):323-34. doi:10.1159/000500940.

Day JR, Anderson RA. Compassion fatigue: an application of the concept to informal caregivers of family members with dementia. Nurs Res Pract. 2011;2011:408024. doi:10.1155/2011/408024.

Hiyoshi-Taniguchi K, Becker CB, Kinoshita A. What behavioral and psychological symptoms of dementia affect caregiver burnout? Clin Gerontol. 2018;41(3):249-54. doi:10.1080/07317115.2017.1398797.

Norton MC, Clark C, Fauth EB, Piercy KW, Pfister R, Green RC, et al. Caregiver personality predicts rate of cognitive decline in a community sample of persons with Alzheimer's disease. The cache county dementia progression study. Int Psychogeriatr. 2013;25(10):1629-37. doi:10.1017/S1041610213001105.

Yu DSF, Cheng ST, Wang J. Unravelling positive aspects of caregiving in dementia: an integrative review of research literature. Int J Nurs Stud. 2018;79:1-26. doi:10.1016/j.ijnurstu.2017.10.008.

Tassanatanachai A, Poonnotok P, Lawang W, Suksawat S, Sunsern R. Predictors of care readiness for persons with psychiatric illness in family caregivers, chonburi province. The Journal of Faculty of Nursing Burapha University. 2020:28(2):106-21.

Mangmee S, Monkong S, Sutti N. Relationships between mutuality, preparedness, and predictability to care, and caregiver role strain from caregiving activities for older people with dementia. The Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council. 2021;36(3):151-64.

Ris I, Volken T, Schnepp W, Mahrer-Imhof R. Exploring factors associated with family caregivers’ preparedness to care for an older family member together with home care nurses: an analysis in a Swiss urban area. J Prim Care Community Health. 2022;13:21501319221103961. doi:10.1177/21501319221103961.

Archbold PJ, Stewart BJ. Family caregiving inventory [unpublished manuscript]. Portland: Oregon Health Sciences University; 1986.

Lueboonthavatchai O. Health counseling. 2nd ed. Bangkok: Chulalongkorn University Press; 2010.

Stamm BH. The concise ProQOL manual. 2nd ed. Pocatello: ProQOL.org; 2010.

Pekalee A, Vatanasomboon P. The limited activities of daily living (ADLs) among Thai older adults: evidence from the 2017 national survey of older persons in Thailand. Thai Journal of Health Education. 2021;44(1):49-59.

Kijpredarborisuthi B. Social sciences research methodology. Bangkok: Chamchuree products co.,ltd.; 2008.

Wirojratana V, Amnatsatsue K, Sasa S, Malathum P, Narongsak J. Improvement of healthcare services for dependent elders. The Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council. 2014;29(3):104-15.

Neurological Institute of Thailand. Clinical practice guidelines for stroke rehabilitation. Bangkok: Department of Medical Services; 2007.

Nakayama G, Masumoto S, Haruta J, Maeno T. Association between family caregivers' primary care experience when they report as patients and their stress related to caregiving: a pilot cross-sectional study. J Gen Fam Med. 2023;24(4):231-9. doi:10.1002/jgf2.631.

Stamm BH. Measuring compassion satisfaction as well as fatigue: developmental history of the compassion satisfaction and fatigue test. In Figley CR, editor. Treating compassion fatigue. Hove: Brunner-Routledge; 2002.

Thavichachart N, Tangwongchai S, Worakul P, Kanchanatawan B, Suppapitiporn S, Pattalung AS, et al. Posttraumatic mental health establishment of the Tsunami survivors in Thailand. Clin Pract Epidemiol Ment Health. 2009;5:11. doi:10.1186/1745-0179-5-11.

Siritipakorn P, Muangpaisan W. Associated factors of caregiver burden among family caregivers of dementia patients in a geriatric clinic, Siriraj hospital. Journal of Nursing Science & Health. 2015;38(2):54-64.

Hox JJ, De Leeuw ED. A comparison of nonresponse in mail, telephone, and face-to-face surveys-Applying multilevel modeling to meta-analysis. Quality & Quantity. 1994;28:329-34. doi:10.1007/BF01097014.

Daikeler J, Bošnjak M, Manfreda KL. Web versus other survey modes: an updated and extended meta-analysis comparing response rates. J Surv Stat Methodol. 2020;8(3):513-39. doi:10.1093/jssam/smz008.

Wu MJ, Zhao K, Fils-Aime F. Response rates of online surveys in published research: a meta-analysis. Comput Hum Behav Rep. 2022;7:100206.

Wright KB. Researching Internet-Based Populations: Advantages and Disadvantages of Online Survey Research, Online Questionnaire Authoring Software Packages, and Web Survey Services. Journal of Computer-Mediated Communication. 2005;10(3): 1034. doi: 10.1111/j.1083-6101.2005.tb00259.

Sammut R, Griscti O, Norman I. Strategies to improve response rates to web surveys: A literature review. International Journal of Nursing Studies. 2021;123(1):104058. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2021.104058.

Piriyajaratchai N, Sasat S. Factors predicting caregiver’s readiness for dependent older persons in transition period on hospital to home. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2018;19(Supplement Issue):231-40.

Yangyoo P, Jankhum S, Muangpaisan W, Siritipakorn P, Pisalsarakij D, Pengsorn N, et al. Problems in care of people with dementia and caregivers' needs. Journal of Gerontology and Geriatric Medicine. 2017;16(2-3).57-69.

Intaput P, Lawang W, Tassanatanachai A, Suksawat S, Sunsern R. The needs of Thai family caregivers and their readiness to provide care for people with psychosis: a qualitative approach. Journal of Health Research. 2023;37(5):326-32.

Septianingrum Y, Yusuf A, Widyawati IY, Sari RY, Wardani EM, Musfirah NR, et al. Factors associated with family caregiver readiness to care for post‑stroke patients after hospital discharge. Discov Soc Sci Health. 2024;4(4). doi:10.1007/s44155-024-00064-6.

Koumoutzis A, Cichy KE, Dellmann-Jenkins M, Blankemeyer M. Age differences and similarities in associated stressors and outcomes among young, midlife, and older adult family caregivers. Int J Aging Hum Dev. 2021;92(4):431-49. doi:10.1177/0091415020905265.

Wiegelmann H, Speller S, Verhaert L, Schirra-Weirich L, Wolf-Ostermann. Psychosocial interventions to support the mental health of informal caregivers of persons living with dementia - a systematic literature review. BMC Geriatrics. 2021;21:94. doi:10.1186/s12877-021-02020-4.

Qui L, Tachaudomdach C, Srirat C. Correlation Between Burden and Preparedness for Caregiving Among Caregivers of Patients Undergoing Hemodialysis in the First Affiliated Hospital of Guangzhou University of Chinese Medicine, Guangdong Province, the People’s Republic of China. Journal of Nursing and Health Science Research. 2022;14(2):284-294.

Petruzzo A, Paturzo M, Buck HG, Barbaranelli C, D’Agostino F, Ausili D, Alvaro R, Vellone E. Psychometric evaluation of the Caregiver Preparedness Scale in caregivers of adults with heart failure. Research in Nursing & Health. 2017;40(5):470-478. doi:10.1002/nur.21811.

Petry SE, Lara L, Boucher NA. Older Caregivers: Who They Are and How to Support Them. Journal of Aging & Social Policy. 2022:1-14. doi:10.1080/08959420.2022.2051683.

Podcasy JL, Epperson CN. Considering sex and gender in Alzheimer disease and other dementias. Dialogues Clin Neurosci. 2016;18(4):437-46. doi:10.31887/DCNS.2016.18.4/cepperson.

Savva GM, Zaccai J, Matthews FE, Davidson JE, McKeith I, Brayne C. Prevalence, correlates and course of behavioural and psychological symptoms of dementia in the population. BJ Psych. 2009;194:212-219. doi:10.1192/bjp.bp.108.049619.

Beam CR, Kaneshiro C, Jang JY, Reynolds CA, Pedersen NL, Gatz M. Differences between women and men in incidence rates of dementia and Alzheimer's disease. J Alzheimers Dis. 2018;64(4):1077-83. doi:10.3233/JAD-180141.

Sourial N, Arsenault-Lapierre G, Margo-Dermer E, Henein M, Vedel I. Sex differences in the management of persons with dementia following a subnational primary care policy intervention. Int J Equity Health. 2020;19(1):175. doi:10.1186/s12939-020-01285-2.

Pillemer S, Davis J, Tremont G. Gender effects on components of burden and depression among dementia caregivers. Aging Ment Health. 2018;22(9):1156-61. doi:10.1080/13607863.2017.1337718.

Gilmore-Bykovskyi A, Johnson R, Walljasper L, Block L, Werner N. Underreporting of gender and race/ethnicity differences in NIH-funded dementia caregiver support interventions. Am J Alzheimers Dis Other Demen. 2018;33(3):145-52. doi:10.1177/1533317517749465.

Baker KL, Robertson N, Connelly D. Men caring for wives or partners with dementia: masculinity, strain and gain. Aging Ment Health. 2010;14(3):319-27. doi:10.1080/13607860903228788.

Baker KL, Robertson N. Coping with caring for someone with dementia: reviewing the literature about men. Aging Ment Health. 2008;12(4):413-22. doi:10.1080/13607860802224250.

Tang AY, Kwak J, Xiao L, Xie B, Lahiri S, Flynn OA, Murugadass A. Online Health Information Wants of Caregivers for Persons With Dementia in Social Media. Sage Open. 2023;13(4):1-12. doi:10.1177/21582440231205367.

Pleasant M, Molinari V, Dobbs D, Meng H, Hyer K. Effectiveness of online dementia caregivers training programs: a systematic review. Geriatric Nursing. 2020;41(6):921-935. doi:10.1016/j.gerinurse.2020.07.004.

Pulsford D, Duxbury J, Carter B. Personal qualities necessary to care for people with dementia. Nurs Stand. 2016;30(37):38-44. doi:10.7748/ns.30.37.38.s40.

Liao X, Wang J, Zhang F, Luo Z, Zeng Y, Wang G. The levels and related factors of compassion fatigue and compassion satisfaction among family caregivers: a systematic review and meta-analysis of observational studies. Geriatr Nurs. 2022;45:1-8. doi:10.1016/j.gerinurse.2022.02.016.

Phoodaangau B. Transition theory: its application to family nursing care. The Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council. 2013;28(4):107-20.

Lee JH. Exploring family caregivers’ subjective experience of positive aspects in home-based elder caregiving: from Korean family caregivers’ experience. Int J Soc Sci Stud. 2020;8(4):176. doi:10.11114/ijsss.v8i4.4876.

Jia J, Xu J, Liu J, Wang Y, Wang Y, Cao Y, et al. Comprehensive management of daily living activities, behavioral and psychological symptoms, and cognitive function in patients with Alzheimer’s disease: a Chinese consensus on the comprehensive management of Alzheimer’s disease. Neurosci Bull. 2021;37(7):1025-38. doi:10.1007/s12264-021-00701-z.

Altomari N, Bruno F, Laganà V, Smirne N, Colao R, Curcio S, et al. A comparison of behavioral and psychological symptoms of dementia (BPSD) and BPSD sub-syndromes in early-onset and late-onset Alzheimer’s disease. J Alzheimers Dis. 2022;85(2):691-9. doi:10.3233/JAD-215061.

Boonchuwong O, Saneha C, Pinyopasakul W, Nilanont Y. Factors influencing readiness of caregivers of patients with stroke before hospital discharge. Nursing Science Journal of Thailand. 2017;35(3):46-57.

Schoenmakers B, Buntinx F, Delepeleire J. Factors determining the impact of caregiving on caregivers of elderly patients with dementia. a systematic literature review. Maturitas. 2010;66(2):191-200. doi:10.1016/j.maturitas.2010.02.009.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-06-25