แคนนาบิสกับโรคจิตเวช : ปัจจัยเสี่ยงและประโยชน์ทางการแพทย์
คำสำคัญ:
กัญชา, แคนนาบิส, ปัจจัยเสี่ยง, โรคจิต, โรคจิตเวชบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อสังเคราะห์องค์ความรู้เรื่องปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคจิตเวชที่สัมพันธ์กับการใช้แคนนาบิสและประโยชน์ทางการแพทย์
วิธีการ: คัดเลือกเอกสารทางวิชาการย้อนหลังไป 30 ปี ตั้งแต่ ค.ศ. 1991 ที่เกี่ยวกับผลจากกัญชาต่อโรคจิตเวช โดยใช้คำสืบค้น คือ cannabis, marijuana, psychosis, psychiatric disorders, risk factors และ protective factors จากฐานข้อมูล PubMed, ScienceDirect และ SpringerLink คัดเลือกบทความที่เกี่ยวข้องกับกัญชาและโรคจิตเวชที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกันและมีความหลากหลายทางบริบท จากชื่อบทความ บทคัดย่อ และเนื้อความ รวมทั้งเนื้อหาทางชีววิทยา ชีวเคมี ระบาดวิทยา การแพทย์ และกฎหมาย
ผล: สืบค้นได้ 1,940 บทความ คัดเลือกมาวิเคราะห์ข้อมูลจำนวน 77 บทความ ผลพบว่าแคนนาบิสเป็นพืชที่มีสาร Δ-9-THC และสาร CBD เป็นสารหลัก โดยสาร Δ-9-THC เป็นสารที่ก่อให้เกิดความมึนเมา และสาร CBD อาจช่วยลดผลกระทบที่เกิดจากสาร Δ-9-THC ได้ ทั้งนี้การใช้กัญชาอย่างต่อเนื่อง การใช้ในปริมาณมาก การเริ่มใช้ตั้งแต่อายุยังน้อย และระดับความรุนแรงของการใช้กัญชา อาจสัมพันธ์กับความเสี่ยงในการเกิดโรควิตกกังวล โรคซึมเศร้า โรคไบโพล่าร์ และโรคจิตจากการใช้กัญชา ในทางกลับกัน สาร CBD อาจสามารถนำมาป้องกันและรักษาโรควิตกกังวลและโรคจิตได้ อย่างไรก็ตาม ยังจำเป็นต้องศึกษาถึงความคุ้มค่า และเทียบเคียงประสิทธิผลกับยารักษาที่มีอยู่
สรุป: ความสัมพันธ์ของกัญชากับโรคจิตเวชนั้น ยังต้องมีการศึกษาค้นคว้าวิจัยอีกมากในอนาคต ทั้งความเสี่ยงในการเกิดโรคจิตเวชและโอกาสการนำไปใช้สำหรับโรคจิตเวช
Downloads
References
United Nations Office on Drugs and Crime. World drug report 2018. Vienna: United Nations Office on Drugs and Crime; 2018.
World Health Organization. The health and social effects of nonmedical cannabis use. Geneva: World Health Organization; 2016.
Manthey J. Cannabis use in Europe: Current trends and public health concerns. International Journal of Drug Policy. 2019;68:93-6. doi:10.1016/j.drugpo.2019.03.006.
สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด. สังเคราะห์สถานการณ์สารเสพติด พ.ศ. 2545-2555. กรุงเทพฯ: สำนักงาน; 2555.
Montoya ID, Weiss SRB. Introduction to cannabis use disorders. In: Montoya I, Weiss S (eds) cannabis use disorders. Springer, Cham. 2019. doi:10.1007/978-3-319-90365-1_1.
Makary P, Parmar JR, Mims N, Khanfar NM, Freeman RA. Patient counseling guidelines for the use of cannabis for the treatment of chemotherapy-induced nausea/vomiting and chronic pain. J Pain Palliat Care Pharmacother. 2018;32(4):216-25. doi:10.1080/15360288.2019.1598531.
Chaillon A, Nakazawa M, Anderson C, Christensen-Quick A, Ellis RJ, Franklin D, et al. Effect of cannabis use on human immunodeficiency virus DNA during suppressive antiretroviral therapy. Clin Infect Dis. 2020;70(1):140-3. doi:10.1093/cid/ciz387.
Scherma M, Masia P, Deidda M, Fratta W, Tanda G, Fadda P. New perspectives on the use of cannabis in the treatment of psychiatric disorders. Medicines (Basel). 2018;5(4):107. doi:10.3390/medicines5040107.
Ksir C, Hart CL. Cannabis and psychosis: a critical overview of the relationship. Curr Psychiatry Rep. 2016;18(2):12. doi:10.1007/s11920-015-0657-y.
Kraan T, Velthorst E, Koenders L, Zwaart K, Ising HK, van den Berg D, et al. Cannabis use and transition to psychosis in individuals at ultra-high risk: review and meta-analysis. Psychol Med. 2016;46(4):673-81. doi:10.1017/S0033291715002329.
Gobbi G, Atkin T, Zytynski T, Wang S, Askari S, Boruff J, et al. Association of cannabis use in adolescence and risk of depression, anxiety, and suicidality in young adulthood: a systematic review and meta-analysis. JAMA Psychiatry. 2019;76(4):426-34. doi:10.1001/jamapsychiatry.2018.4500.
Van Ours JC, Williams J, Fergusson D, Horwood LJ. Cannabis use and suicidal ideation. Journal of Health Economics. 2013;32(3):524–37. doi:10.1016/j.jhealeco.2013.02.002.
Hosseini S, Oremus M. The effect of age of initiation of cannabis use on psychosis, depression, and anxiety among youth under 25 years. Can J Psychiatry. 2019;64(5):304-12. doi:10.1177/0706743718809339.
Ortiz-Medina MB, Perea M, Torales J, Ventriglio A, Vitrani G, Aguilar L, et al. Cannabis consumption and psychosis or schizophrenia development. Int J Soc Psychiatry. 2018;64(7):690-704. doi:10.1177/0020764018801690.
Soler J, Arias B, Moya J, Ibáñez MI, Ortet G, Fañanás L, et al. The interaction between the ZNF804A gene and cannabis use on the risk of psychosis in a non-clinical sample. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2019;89:174-80. doi:10.1016/j.pnpbp.2018.08.009.
Hermann D, Schneider M. Potential protective effects of cannabidiol on neuroanatomical alterations in cannabis users and psychosis: a critical review. Curr Pharm Des. 2012;18(32):4897-905. doi:10.2174/138161212802884825.
สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด. สังเคราะห์สถานการณ์สารเสพติด พ.ศ. 2545-2555. กรุงเทพฯ: จรัญสนิทวงศ์การพิมพ์; 2556.
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction. European drug report 2017: Trends and developments. Luxembourg: The European Union. 2017.
Simão M, Hill S, Forte G, Poovendran D, Zwart WD. Cannabis and cannabis resin. Geneva: World Health Organization; 2018.
Vallejo NE. Cannabis (Marijuana). MOJ Addict Med Ther. 2019;6(2):67-77. doi: 10.15406/mojamt.2019.06.00149.
Ashton CH. Pharmacology and effects of cannabis: a brief review. Br J Psychiatry. 2001;178:101-6. doi:10.1192/bjp.178.2.101.
Lorenzetti V, Solowij N, Yücel M. The role of cannabinoids in neuroanatomic alterations in cannabis users. Biol Psychiatry. 2016;79(7):e17-31. doi:10.1016/j.biopsych.2015.11.013.
Volkow ND, Gillespie H, Mullani N, Tancredi L, Grant C, Ivanovic M, et al. Cerebellar metabolic activation by delta-9- tetrahydrocannabinol in human brain: a study with positron emission tomography and 18F-2-fluoro-2-deoxyglucose. Psychiatry Res. 1991;40(1):69–78. doi:10.1016/0925-4927(91)90030-T.
Mathew RJ, Wilson WH, Humphreys DF, Lowe JV, Wiethe KE. Regional cerebral blood flow after marijuana smoking. J Cereb Blood Flow Metab. 1992;12(5):750-8. doi:10.1038/jcbfm.1992.106.
Block RI, O’Leary DS, Ehrhardt JC, Augustinack JC, Ghoneim MM, Arndt S, et al. Effects of frequent marijuana use on brain tissue volume and composition. Neuroreport. 2000;11(3):491-6. doi:10.1097/00001756-200002280-00013.
Matochik JA, Eldreth DA, Cadet JL, Bolla KI. Altered brain tissue composition in heavy marijuana users. Drug Alcohol Depend. 2005;77(1):23-30. doi:10.1016/j.drugalcdep.2004.06.011.
Dragogna F, Mauri MC, Marotta G, Armao FT, Brambilla P, Altamura AC. Brain metabolism in substance-induced psychosis and schizophrenia: a preliminary PET study. Neuropsychobiology. 2014;70(4):195-202. doi:10.1159/000366485.
Altamura AC, Delvecchio G, Marotta G, Oldani L, Pigoni A, Ciappolino V, et al. Structural and metabolic differentiation between bipolar disorder with psychosis and substance-induced psychosis: an integrated MRI/PET study. Eur Psychiatry. 2017;41:85-94. doi:10.1016/j.eurpsy.2016.09.009.
Sideli L, Quigley H, La Cascia C, Murray RM. Cannabis use and the risk for psychosis and affective disorders. J Dual Diagn. 2020;16(1):22-42. doi:10.1080/15504263.2019.1674991.
Hall W, Hoch E, Lorenzetti V. Cannabis use and mental health: risks and benefits. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci. 2019;269(1):1-3. doi:10.1007/s00406-019-00986-2.
Gorelick DA. Psychiatric comorbidity of cannabis use disorder. In: Montoya I., Weiss S. (eds) Cannabis use disorders. Springer, Cham. 2019. doi:10.1007/978-3-319-90365-1_13.
Shrivastava A, Johnston M, Terpstra K, Bureau Y. Cannabis and psychosis: neurobiology. Indian J Psychiatry. 2014;56(1):8-16. doi:10.4103/0019-5545.124708.
World Health Organization. Depression and other common mental disorders: global health estimates. Geneva: World Health Organization; 2017.
American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5thed. Arlington VA: American Psychiatric Association; 2013.
Crippa JA, Zuardi AW, Martín-Santos R, Bhattacharyya S, Atakan Z, McGuire P, et al. Cannabis and anxiety: a critical review of the evidence. Hum Psychopharmacol. 2009;24(7):515-23. doi:10.1002/hup.1048.
Kedzior KK, Laeber LT. A positive association between anxiety disorders and cannabis use or cannabis use disorders in the general population-a meta-analysis of 31 studies. BMC Psychiatry. 2014;14:136. doi:10.1186/1471-244X-14-136.
Hellemans KG, Wilcox J, Nino JN, Young M, McQuaid RJ. Cannabis use, anxiety, and perceptions of risk among Canadian undergraduates: the moderating role of gender. Canadian Journal of Addiction. 2019;10(3):22-9. doi: 10.1097/CXA.0000000000000059.
Shannon S, Lewis N, Lee H, Hughes S. Cannabidiol in anxiety and sleep: a large case series. Perm J. 2019;23:18-041. doi:10.7812/TPP/18-041.
Papagianni EP, Stevenson CW. Cannabinoid regulation of fear and anxiety: An update. Curr Psychiatry Rep. 2019;21(6):38. doi:10.1007/s11920-019-1026-z.
Masataka N. Anxiolytic effects of repeated cannabidiol treatment in teenagers with social anxiety disorders. Front Psychol. 2019;10:2466. doi:10.3389/fpsyg.2019.02466.
Karila L, Roux P, Rolland B, Benyamina A, Reynaud M, Aubin HJ, et al. Acute and long-term effects of cannabis use: a review. Curr Pharm Des. 2014;20(25):4112-8. doi:10.2174/13816128113199990620.
Hayatbakhsh MR, Najman JM, Jamrozik K, Mamun AA, Alati R, Bor W. Cannabis and anxiety and depression in young adults: a large prospective study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2007;46(3):408-17. doi:10.1097/chi.0b013e31802dc54d.
Hoch E, Bonnetn U, Thomasius R, Ganzer F, Havemann-Reinecke U, Preuss UW. Risks associated with the non-medicinal use of cannabis. Dtsch Arztebl Int. 2015;112(16):271-8. doi:10.3238/arztebl.2015.0271.
Cheung JTW, Mann RE, Ialomiteanu A, Stoduto G, Chan V, Ala-Leppilampi K, et al. Anxiety and mood disorders and cannabis use. Am J Drug Alcohol Abuse. 2010;36(2):118-22. doi:10.3109/00952991003713784.
Anglin DM, Corcoran CM, Brown AS, Chen H, Lighty Q, Brook JS, et al. Early cannabis use and schizotypal personality disorder symptoms from adolescence to middle adulthood. Schizophr Res. 2012;137(1-3):45-9. doi:10.1016/j.schres.2012.01.019.
Fergusson DM, Lynskey MT, Horwood LJ. The short-term consequences of early onset cannabis use. J Abnorm Child Psychol. 1996;24(4):499-512. doi:10.1007/BF01441571.
Copeland J, Rooke S, Swift W. Changes in cannabis use among young people: impact on mental health. Curr Opin Psychiatry. 2013;26(4):325-9. doi:10.1097/YCO.0b013e328361eae5.
Bergamaschi MM, Queiroz RHC, Chagas MHN, de Oliveira DCG, De Martinis BS, Kapczinski F, et al. Cannabidiol reduces the anxiety induced by simulated public speaking in treatment-naïve social phobia patients. Neuropsychopharmacology. 2011;36(6):1219-26. doi:10.1038/npp.2011.6.
Schoeler T, Theobald D, Pingault JB, Farrington DP, Coid JW, Bhattacharyya S. Developmental sensitivity to cannabis use patterns and risk for major depressive disorder in mid-life: findings from 40 years of follow-up. Psychol Med. 2018;48(13):2169-76. doi:10.1017/S0033291717003658.
Chen CY, Wagner FA, Anthony JC. Marijuana use and the risk of major depressive episode. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 2002;37(5):199-206. doi:10.1007/s00127-002-0541-z.
Gobbi G, Atkin T, Zytynski T, Wang S, Askari S, Boruff J, et al. Association of cannabis use in adolescence and risk of depression, anxiety, and suicidality in young adulthood: a systematic review and meta-analysis. JAMA Psychiatry. 2019;76(4):426-34. doi:10.1001/jamapsychiatry.2018.4500.
Halladay JE, Munn C, Boyle M, Jack SM, Georgiades K. Temporal changes in the cross-sectional associations between cannabis use, suicidal ideation, and depression in a nationally representative sample of Canadian adults in 2012 compared to 2002. Can J Psychiatry. 2020;65(2):115-23. doi:10.1177/0706743719854071.
Troup LJ, Andrzejewski JA, Braunwalder JT, Torrence RD. The relationship between cannabis use and measures of anxiety and depression in a sample of college campus cannabis users and non-users post state legalization in Colorado. PeerJ. 2016;4:e2782. doi:10.7717/peerj.2782.
van Laar M, van Dorsselaer S, Monshouwer K, de Graaf R. Does cannabis use predict the first incidence of mood and anxiety disorders in the adult population?. Addiction. 2007;102(8):1251-60. doi:10.1111/j.1360-0443.2007.01875.x.
Mars B, Heron J, Klonsky ED, Moran P, O’Connor RC, Tilling K, et al. Predictors of future suicide attempt among adolescents with suicidal thoughts or non-suicidal self-harm: a population-based birth cohort study. Lancet Psychiatry. 2019; 6:327-37. doi:10.1016/S2215-0366(19)30030-6.
Feingold D, Weiser M, Rehm J, Lev-Ran S. The association between cannabis use and mood disorders: a longitudinal study. J Affect Disord. 2015;172:211-8. doi:10.1016/j.jad.2014.10.006.
Gibbs M, Winsper C, Marwaha S, Gilbert E, Broome M, Singh SP. Cannabis use and mania symptoms: a systematic review and meta-analysis. J Affect Disord. 2015;171:39-47. doi:10.1016/j.jad.2014.09.016.
Myles H, Myles N, Large M. Cannabis use in first episode psychosis: Meta-analysis of prevalence, and the time course of initiation and continued use. Aust N Z J Psychiatry. 2016;50(3):208-19. doi:10.1177/0004867415599846.
Smit F, Bolier L, Cuijpers P. Cannabis use and the risk of later schizophrenia: a review. Addiction. 2004;99(4):425-30. doi:10.1111/j.1360-0443.2004.00683.x.
Marconi A, Di Forti M, Lewis CM, Murray RM, Vassos E. Meta-analysis of the association between the level of cannabis use and risk of psychosis. Schizophr Bull. 2016;42(5):1262-9. doi:10.1093/schbul/sbw003.
Semple DM, McIntosh AM, Lawrie SM. Cannabis as a risk factor for psychosis: systematic review. J Psychopharmacol. 2005;19(2):187-94. doi:10.1177/0269881105049040.
Rubino T, Zamberletti E, Parolaro D. Adolescent exposure to cannabis as a risk factor for psychiatric disorders. J Psychopharmacol. 2012;26(1):177-88. doi:10.1177/0269881111405362.
Rubino T, Parolaro D. Long lasting consequences of cannabis exposure in adolescence. Mol Cell Endocrinol. 2008;286(1-2 Suppl 1):S108-13. doi:10.1016/j.mce.2008.02.003.
Di Forti M, Quattrone D, Freeman TP, Tripoli G, Gayer- Anderson C, Quigley H. et al. The contribution of cannabis use to variation in the incidence of psychotic disorder across Europe (EU-GEI): A multicentre case–control study. Lancet Psychiatry. 2019;6:427–36. doi:10.1016/S2215-0366(19)30048-3.
Moore TH, Zammit S, Lingford-Hughes A, Barnes TR, Jones PB, Burke M, et al. Cannabis use and risk of psychotic or affective mental health outcomes: a systematic review. Lancet. 2007;370(9584):319-28. doi:10.1016/S0140-6736(07)61162-3.
Murray RM, Englund A, Abi-Dargham A, Lewis DA, Di Forti M, Davies C, et al. Cannabis-associated psychosis: neural substrate and clinical impact. Neuropharmacology. 2017;124:89-104. doi:10.1016/j.neuropharm.2017.06.018.
Fergusson DM, Horwood LJ, Swain-Campbell NR. Cannabis dependence and psychotic symptoms in young people. Psychol Med. 2003;33(1):15-21. doi:10.1017/s0033291702006402.
Kalayasiri R, Gelernter J, Farrer L, Weiss R, Brady K, Gueorguieva R, et al. Adolescent cannabis use increases risk for cocaine-induced paranoia. Drug Alcohol Depend. 2010;107(2-3):196-201. doi:10.1016/j.drugalcdep.2009.10.006.
Harley M, Kelleher I, Clarke M, Lynch F, Arseneault L, Connor D, et al. Cannabis use and childhood trauma interact additively to increase the risk of psychotic symptoms in adolescence. Psychol Med. 2010;40(10):1627-34. doi:10.1017/S0033291709991966.
Cheng Z, Phokaew C, Chou Y, Lai D, Meyers JL, Agrawal A, et al. A regulatory variant of CHRM3 is associated with cannabis-induced hallucinations in European Americans. Transl Psychiatry. 2019;9:309. doi:10.1038/s41398-019-0639-7.
Di Forti M, Iyegbe C, Sallis H, Kolliakou A, Falcone MA, Paparelli A, et al. Confirmation that the AKT1 (rs2494732) genotype influences the risk of psychosis in cannabis users. Biol Psychiatry. 2012;72(10):811-6. doi:10.1016/j.biopsych.2012.06.020.
Colizzi M, Iyegbe C, Powell J, Blasi G, Bertolino A, Murray RM, et al. Interaction between DRD2 and AKT1 genetic variations on risk of psychosis in cannabis users: a case-control study. NPJ Schizophr. 2015;1:15025. doi:10.1038/npjschz.2015.25.
Caspi A, Moffitt TE, Cannon M, McClay J, Murray R, Harrington H, et al. Moderation of the effect of adolescent-onset cannabis use on adult psychosis by a functional polymorphism in the catechol-O-methyltransferase gene: longitudinal evidence of a gene X environment interaction. Biol Psychiatry. 2005;57(10):1117-27. doi:10.1016/j.biopsych.2005.01.026.
Bhattacharyya S, Morrison PD, Fusar-Poli P, Martin-Santos R, Borgwardt S, Winton-Brown T, et al. Opposite effects of delta-9-tetrahydrocannabinol and cannabidiol on human brain function and psychopathology. Neuropsychopharmacology. 2010;35(3):764-74. doi:10.1038/npp.2009.184.
Vaucher J, Keating BJ, Lasserre AM, Gan W, Lyall DM, Ward J, et al. Cannabis use and risk of schizophrenia: a Mendelian randomization study. Mol Psychiatry. 2018;23(5):1287-92. doi:10.1038/mp.2016.252.
Hall KE, Monte AA, Chang T, Fox J, Brevik C, Vigil DI, et al. Mental health-related emergency department visits associated with cannabis in Colorado. Acad Emerg Med. 2018;25(5):526-37. doi:10.1111/acem.13393.
Leweke FM, Piomelli D, Pahlisch F, Muhl D, Gerth CW, Hoyer C, et al. Cannabidiol enhances anandamide signaling and alleviates psychotic symptoms of schizophrenia. Transl Psychiatry. 2012;2(3):e94. doi:10.1038/tp.2012.15.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
- ผู้อ่านสามารถนำข้อความ ข้อมูล จากวารสารไปใช้ไปใช้ประโยชน์ทางวิชาการได้ เช่น เพื่อการสอน เพื่อการอ้างอิง แต่การนำไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น เช่น เพื่อการค้า จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากกรมสุขภาพจิตก่อน
- ความคิดเห็น ข้อมูล และบทสรุปต่าง ๆ ที่ลงตีพิมพ์ในวารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทยเป็นของผู้เขียนบทความและมิได้แสดงว่ากองบรรณาธิการหรือกรมสุขภาพจิตเห็นพ้องด้วย
