รูปแบบการจัดระเบียบชุมชนเพื่อการคุ้มครองและพิทักษ์สิทธิผู้ป่วยจิตเวชในชุมชนโดยองค์กรสงฆ์

บทคัดย่อ

          วัตถุประสงค์  นำเสนอรูปแบบการจัดระเบียบชุมชนเพื่อการคุ้มครองและพิทักษ์สิทธิผู้ป่วยจิตเวชในชุมชนโดยองค์กรสงฆ์ และปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จ

          วัสดุและวิธีการ  เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เกี่ยวข้องกับการจัดระเบียบชุมชนฯ ในตำบลอุดมทรัพย์ อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา คัดเลือกด้วยวิธีเจาะจงจำนวน 15 คน และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม ศึกษาระหว่างเดือนตุลาคม พ.ศ. 2560 – สิงหาคม พ.ศ. 2561 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

          ผล  รูปแบบการจัดระเบียบชุมชนฯ ประกอบด้วย ระบบสนับสนุนที่เป็นปัจจัยเอื้อต่อการผลักดันให้เกิดชมรมส่งเสริมดูแลผู้ป่วยจิตเวชในชุมชนและจัดกิจกรรมต่าง ๆ ในการดูแลช่วยเหลือผู้ป่วยจิตเวชโดยมีพระสงฆ์เป็นผู้นำ  ระบบหลักคือการจัดตั้งชมรมและดำเนินกิจกรรม เช่น คัดกรองผู้ป่วย สนับสนุนการรักษาต่อเนื่อง และฟื้นฟูสมรรถภาพด้วยวิถีชุมชน ผลลัพธ์คือผู้ป่วยฟื้นคืนสู่ความเป็นปกติสามารถใช้ชีวิตได้ในชุมชน ชมรมดำเนินการอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน และชุมชนมีการพัฒนาอัตลักษณ์ร่วมกัน โดยปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการจัดระเบียบชุมชนฯ ได้แก่ การจัดตั้งชมรมในชุมชนที่มีคุณสมบัติการเป็นหน่วยแห่งอัตลักษณ์ร่วม หน่วยแห่งการแก้ปัญหา และหน่วยแห่งการปฏิบัติการ มีพระสงฆ์เป็นผู้นำชมรมที่มีชุดทักษะการนำสู่การเปลี่ยนแปลงและการนำเพื่อประสานประโยชน์ มีการรวมกลุ่มคนที่มีเป้าหมายร่วมกัน และการทำงานในลักษณะประสานความร่วมมือทุกภาคส่วน  

          สรุป  รูปแบบการจัดระเบียบชุมชนฯ ใช้ชมรมโดยมีวัดเป็นฐานในการดำเนินงาน ช่วยให้ผู้ป่วยจิตเวชได้รับการบำบัดและฟื้นฟูสมรถภาพอย่างต่อเนื่อง ครอบคลุมการลดอคติและการพิทักษ์สิทธิของผู้ป่วย