ประสิทธิภาพของวุ้นชุ่มปากในการบรรเทาอาการปากแห้งน้ำลายน้อยในผู้ป่วยจิตเวช
คำสำคัญ:
น้ำลายเทียม, วุ้นชุ่มปาก, ผู้ป่วยจิตเวช, ปากแห้งน้ำลายน้อยบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของน้ำลายเทียมชนิดเจล (วุ้นชุ่มปาก) ต่อการลดอาการปากแห้งน้ำลายน้อยและการเพิ่มอัตราการไหลของน้ำลายในผู้ป่วยจิตเวช
วัสดุและวิธีการ ผู้ป่วยจิตเวชที่เป็นผู้ป่วยในของสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยาในช่วงระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงสิงหาคม 2560 จำนวน 36 คน โดยแบ่งเป็นกลุ่มควบคุม 18 คน และกลุ่มทดลอง 18 คน กลุ่มควบคุมได้รับคำแนะนำมาตรฐานในการดูแลอาการปากแห้งน้ำลายน้อย กลุ่มทดลองได้กินวุ้นชุ่มปากเป็นเวลา 4 สัปดาห์ สัมภาษณ์อาการปากแห้งน้ำลายน้อยตรวจระดับภาวะปากแห้งน้ำลายน้อยทางคลินิก วัดอัตราการไหลของน้ำลายทั้งก่อนกระตุ้นและหลังกระตุ้นและความเป็นกรด-ด่างของน้ำลาย เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงในระยะก่อนทดลอง ระยะ 2 และ 4 สัปดาห์ในแต่ละกลุ่มด้วย Friedman test และเปรียบเทียบดัชนีอนามัยช่องปากทั้งสองกลุ่มเมื่อสิ้นสุดการวิจัยด้วย Mann-Whitney U test
ผล กลุ่มควบคุมมีอายุเฉลี่ย 35.61 ปี กลุ่มทดลอง 37.18 ปี ทั้งสองกลุ่มมีเพศชายและหญิงเป็นจำนวนเท่ากัน กลุ่มทดลองที่ได้กินวุ้นชุ่มปากมีอาการและระดับภาวะปากแห้งน้ำลายน้อยลดลงใน 2 สัปดาห์ อัตราการไหลของน้ำลายหลังกระตุ้นเพิ่มขึ้นใน 2 สัปดาห์ และอัตราการไหลของน้ำลายก่อนกระตุ้นเพิ่มขึ้นใน 4 สัปดาห์ ส่วนความเป็นกรด-ด่างของน้ำลายไม่เปลี่ยนแปลง และค่าดัชนีอนามัยช่องปากเปรียบเทียบในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมพบว่าไม่แตกต่างกัน
สรุป ผลิตภัณฑ์วุ้นชุ่มปากเมื่อนำมาใช้กับผู้ป่วยจิตเวช สามารถบรรเทาอาการปากแห้งน้ำลายน้อยและเพิ่มอัตราการไหลของน้ำลายได้
Downloads
Download data is not yet available.
References
1. Miranda-Rius J, Brunet-Llobet L, Lahor-Soler E, Farre M. Salivary secretory disorders, inducing drugs and clinical management. Int J Med Sci 2015;12:811-24.
2. Tanasiewicz M, Hildebrandt T, Obersztyn I. Xerostomia of various etiologies: A review of the literature. Adv Clin Exp Med 2016;25: 199-206.
3. Plemons JM, Al-Hashimi I, Marek CL. Managing xerostomia and salivary gland hypofunction: executive summary of a report from the American Dental Association Council on scientificaffairs. J Am Dent Assoc 2014; 145:867-73.
4. Navazesh M, Kumar SKS. Measuring salivary flow: Challenges and opportunities. J Am Dent Assoc 2008;139:35s-40s.
5. Villa A, Connell CL, Abati S. Diagnosis and management of xerostomia and hyposalivation. Ther Clin Risk Manag 2015;11:45-51.
6. Nederfors T. Xerostomia and hyposalivation. Adv Dent Res 2000;14:48-56.
7. Thomson WM, Lawrence HP, Broadbent JM, Poulton R. The impact of xerostomia on oral health related quality of life among younger adults. Health Qual Life Outcomes
2006;8:86. doi 10.1186/1477-7525-4-86.
8. Mese H, Matsuo R. Salivary secretion, taste and hyposalivation. J Oral Rehabil 2007;34:711-23.
9. Farsi NM. Sign of oral dryness in relation to salivary flow rate, pH, buffering capacity and dry mouth complaints. BMC Oral Health 2007;7:15. doi:10.1186/1472-6831-7-15.
10. Sreebny LM, Valdini A. Xerostomia. part I: relationship to other oral symptoms and salivary gland hyposalivation. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1998;66:451-8.
11. Frydrych AM. Dry mouth: Xerostomia and salivary gland hypofunction. Aust Fam Physician 2016;45:488-92.
12. Kaur M, Himadi E, Chi DL. Prevalence of xerostomia in an adolescent inpatient psychiatric clinic: a preliminary study. Spec Care Dentist 2016;36:60-5.
13. Guggenheimer J, Moore PA. Xerostomia: etiology, recognition and treatment. J Am Dent Assoc 2003;134:61-9.
14. Greenspan D. Oral complication of cancer therapies. management of salivary dysfunction. J Natl Cancer Inst Monogr 1996;9:159-61.
15. Scully C. Drug effects on salivary gland: dry mouth. Oral Dis 2003;304:452-60.
16. Remick RA, Blasberg B, Patterson BD, Carmichael RP, Miles JE. Clinical aspects of xerostomia. J Clin Psychiatry 1983;44:63-5.
17. Astor FC, Hanft KL, Cicon JO. Xerostomia: a prevalent condition in the elderly. Ear Nose Throat J 1999;78:476-9.
18. Krunic J, Stojanovic N, Ivkovic N, Stojic D. Salivary flow rate and decayed, missing, and filled teeth (DMFT) in female patients with schizophrenia on chlorpromazine therapy. Journal of dental sciences 2013;8:418-24.
19. Thatreenaranon S, Sarobol N, Toomthong S. The Impacts of oral health on daily life performance in schizophrenic patients. Journal of the Dental Association of Thailand 2006; 56:392-400. (in Thai).
20. Prohmpradith S, Kaewmongkol S. The effect of clozapine and factors related periodontal status in patients with schizophrenia. Journal of Mental Health of Thailand 2013;21:160-70. (in Thai).
21. Kuthasema P, Putwatana P, Junhavat D. Experience of xerostomia, management and outcomes in patients with head and neck cancer post radiation. Ramathibodi Nursing Journal 2010;16:40-52. (in Thai).
22. Gil-Montoya JA, Silestre FJ, Barrios R, Silvestre-Rangil J.Treatment of xerostomia and hyposalivation in the elderly: a systemstic review. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2016;21:e355-66.
23. Furumoto EK, Barker GJ, Carter-Hanson C, Barker BF. Subjective and clinical evaluation of oral lubricants in xerostomic patients. Spec Care Dentist 1998;18:113-8.
24. Pattamapun K. Concepts and uses: development of artificial saliva products for hypo- salivation patients. Dental News 2016;30:10-3. (in Thai).
25. Dental Innovation Foundation under Royal Patronage. Research and development of innovative product oral moisturizing jelly project. Annual report; 2016. p.57-64. (in Thai).
26. Dalodom S, Lam-ubol A, Jeanmaneechotechai S, Takamfoo L, Intachai W, Duangchada K, et al. Influence of oral moisturizing jelly as a saliva substitute for the relief of xerostomia in elderly patients with hypertension and diabetes mellitus. Geriatric Nursing 2016;37:101-9.
27. vander Putten GJ, Brand HS, Schols JMGA, de Baat C. The diagnostic suitability of a xerostomia questionnaire and the association between xerostomia, hyposalivation and medication use in a group of nursing home residents. Clin Oral Investig 2011;15:185-92.
28. Thomson WM, van der Putten GJ, de Baat C, Ikebe K, Matsuda K, Enoki K, et al. Shortening the Xerostomia Inventory. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral RadiolEndod 2011;112:322-7.
29. Osailan SM, Pramanik R, Shirodaria S, Challacombe SJ, Proctor GB. Investigating the relationship between hyposalivation and mucosal wetness. Oral Dis 2011;17:109-14.
30. Osailan SM, Pramanik R, Shirlaw P, Proctor GB, Challacombe SJ. Clinical assessment of oral dryness: development of a scoring system related to salivary flow and mucosal wetness. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral RadiolEndod 2012;114:597-603.
31. Chengappa RK, Narayanan VS, Khan AM, Rakaraddi MP, Puttaswamy KA, Puttabuddi JH. Utility of two methodologies in the clinical assessment of oral dryness in postmenopausal women. Journal of Mid-Life Health 2016;7:114-8. doi:10.4103/0976-7800.191014.
32. Ngamjarus C, Chongsuvivatwong V, McNeil E. N4Studies: Sample size calculation for an epidemiological study on a smart device. Siriraj Med J 2016;68:160-70.
33. Gomez-Moreno G, Aguilar-Salvatierra A, Guardia J, Uribe-Marioni A, Cabrera-Ayala M, Delgado-Ruiz RA, et al. The efficacy of a topical sialogogue spray containing 1% malic acid in patients with antidepressant-induced dry mouth: a double-blind, randomized clinical trial. Depress Anxiety 2013;30:137-42.
34. Greene JC, Vermillion JR. The simplified oral hygiene index. J Am Dent Assoc 1964;68:7-13.
35. Ohara Y, Yoshida N, Kono Y, Hirano H, Yoshida H, MatakiS, et al. Effectiveness of an oral health education program on community-dwelling older people with xerostomia. Geriatr Gerontol Int 2015;15:481-9.
36. Femiano F, Rullo R, di Spirito F, Lanza A, Festa VM, Cirillo N. A comparison of salivary substitutes versus a natural sialogogue (citric acid) in patients complaining of dry mouth as an adverse drug reaction: A clinical, randomized controlled study. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radio lEndod 2011;112: e15-e20.
37. Ship JA, McCutcheon JA, Spivakovsky S, Kerr AR. Safety and effectiveness of topical dry mouth products containing olive oil, betaine, and xylitol in reducing xerostomia for polypharmacy-induced dry mouth. J Oral Rehabil 2007;34:724-32.
2. Tanasiewicz M, Hildebrandt T, Obersztyn I. Xerostomia of various etiologies: A review of the literature. Adv Clin Exp Med 2016;25: 199-206.
3. Plemons JM, Al-Hashimi I, Marek CL. Managing xerostomia and salivary gland hypofunction: executive summary of a report from the American Dental Association Council on scientificaffairs. J Am Dent Assoc 2014; 145:867-73.
4. Navazesh M, Kumar SKS. Measuring salivary flow: Challenges and opportunities. J Am Dent Assoc 2008;139:35s-40s.
5. Villa A, Connell CL, Abati S. Diagnosis and management of xerostomia and hyposalivation. Ther Clin Risk Manag 2015;11:45-51.
6. Nederfors T. Xerostomia and hyposalivation. Adv Dent Res 2000;14:48-56.
7. Thomson WM, Lawrence HP, Broadbent JM, Poulton R. The impact of xerostomia on oral health related quality of life among younger adults. Health Qual Life Outcomes
2006;8:86. doi 10.1186/1477-7525-4-86.
8. Mese H, Matsuo R. Salivary secretion, taste and hyposalivation. J Oral Rehabil 2007;34:711-23.
9. Farsi NM. Sign of oral dryness in relation to salivary flow rate, pH, buffering capacity and dry mouth complaints. BMC Oral Health 2007;7:15. doi:10.1186/1472-6831-7-15.
10. Sreebny LM, Valdini A. Xerostomia. part I: relationship to other oral symptoms and salivary gland hyposalivation. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1998;66:451-8.
11. Frydrych AM. Dry mouth: Xerostomia and salivary gland hypofunction. Aust Fam Physician 2016;45:488-92.
12. Kaur M, Himadi E, Chi DL. Prevalence of xerostomia in an adolescent inpatient psychiatric clinic: a preliminary study. Spec Care Dentist 2016;36:60-5.
13. Guggenheimer J, Moore PA. Xerostomia: etiology, recognition and treatment. J Am Dent Assoc 2003;134:61-9.
14. Greenspan D. Oral complication of cancer therapies. management of salivary dysfunction. J Natl Cancer Inst Monogr 1996;9:159-61.
15. Scully C. Drug effects on salivary gland: dry mouth. Oral Dis 2003;304:452-60.
16. Remick RA, Blasberg B, Patterson BD, Carmichael RP, Miles JE. Clinical aspects of xerostomia. J Clin Psychiatry 1983;44:63-5.
17. Astor FC, Hanft KL, Cicon JO. Xerostomia: a prevalent condition in the elderly. Ear Nose Throat J 1999;78:476-9.
18. Krunic J, Stojanovic N, Ivkovic N, Stojic D. Salivary flow rate and decayed, missing, and filled teeth (DMFT) in female patients with schizophrenia on chlorpromazine therapy. Journal of dental sciences 2013;8:418-24.
19. Thatreenaranon S, Sarobol N, Toomthong S. The Impacts of oral health on daily life performance in schizophrenic patients. Journal of the Dental Association of Thailand 2006; 56:392-400. (in Thai).
20. Prohmpradith S, Kaewmongkol S. The effect of clozapine and factors related periodontal status in patients with schizophrenia. Journal of Mental Health of Thailand 2013;21:160-70. (in Thai).
21. Kuthasema P, Putwatana P, Junhavat D. Experience of xerostomia, management and outcomes in patients with head and neck cancer post radiation. Ramathibodi Nursing Journal 2010;16:40-52. (in Thai).
22. Gil-Montoya JA, Silestre FJ, Barrios R, Silvestre-Rangil J.Treatment of xerostomia and hyposalivation in the elderly: a systemstic review. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2016;21:e355-66.
23. Furumoto EK, Barker GJ, Carter-Hanson C, Barker BF. Subjective and clinical evaluation of oral lubricants in xerostomic patients. Spec Care Dentist 1998;18:113-8.
24. Pattamapun K. Concepts and uses: development of artificial saliva products for hypo- salivation patients. Dental News 2016;30:10-3. (in Thai).
25. Dental Innovation Foundation under Royal Patronage. Research and development of innovative product oral moisturizing jelly project. Annual report; 2016. p.57-64. (in Thai).
26. Dalodom S, Lam-ubol A, Jeanmaneechotechai S, Takamfoo L, Intachai W, Duangchada K, et al. Influence of oral moisturizing jelly as a saliva substitute for the relief of xerostomia in elderly patients with hypertension and diabetes mellitus. Geriatric Nursing 2016;37:101-9.
27. vander Putten GJ, Brand HS, Schols JMGA, de Baat C. The diagnostic suitability of a xerostomia questionnaire and the association between xerostomia, hyposalivation and medication use in a group of nursing home residents. Clin Oral Investig 2011;15:185-92.
28. Thomson WM, van der Putten GJ, de Baat C, Ikebe K, Matsuda K, Enoki K, et al. Shortening the Xerostomia Inventory. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral RadiolEndod 2011;112:322-7.
29. Osailan SM, Pramanik R, Shirodaria S, Challacombe SJ, Proctor GB. Investigating the relationship between hyposalivation and mucosal wetness. Oral Dis 2011;17:109-14.
30. Osailan SM, Pramanik R, Shirlaw P, Proctor GB, Challacombe SJ. Clinical assessment of oral dryness: development of a scoring system related to salivary flow and mucosal wetness. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral RadiolEndod 2012;114:597-603.
31. Chengappa RK, Narayanan VS, Khan AM, Rakaraddi MP, Puttaswamy KA, Puttabuddi JH. Utility of two methodologies in the clinical assessment of oral dryness in postmenopausal women. Journal of Mid-Life Health 2016;7:114-8. doi:10.4103/0976-7800.191014.
32. Ngamjarus C, Chongsuvivatwong V, McNeil E. N4Studies: Sample size calculation for an epidemiological study on a smart device. Siriraj Med J 2016;68:160-70.
33. Gomez-Moreno G, Aguilar-Salvatierra A, Guardia J, Uribe-Marioni A, Cabrera-Ayala M, Delgado-Ruiz RA, et al. The efficacy of a topical sialogogue spray containing 1% malic acid in patients with antidepressant-induced dry mouth: a double-blind, randomized clinical trial. Depress Anxiety 2013;30:137-42.
34. Greene JC, Vermillion JR. The simplified oral hygiene index. J Am Dent Assoc 1964;68:7-13.
35. Ohara Y, Yoshida N, Kono Y, Hirano H, Yoshida H, MatakiS, et al. Effectiveness of an oral health education program on community-dwelling older people with xerostomia. Geriatr Gerontol Int 2015;15:481-9.
36. Femiano F, Rullo R, di Spirito F, Lanza A, Festa VM, Cirillo N. A comparison of salivary substitutes versus a natural sialogogue (citric acid) in patients complaining of dry mouth as an adverse drug reaction: A clinical, randomized controlled study. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radio lEndod 2011;112: e15-e20.
37. Ship JA, McCutcheon JA, Spivakovsky S, Kerr AR. Safety and effectiveness of topical dry mouth products containing olive oil, betaine, and xylitol in reducing xerostomia for polypharmacy-induced dry mouth. J Oral Rehabil 2007;34:724-32.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
2018-05-31
How to Cite
1.
ฉบับ
บท
นิพนธ์ต้นฉบับ
License
- ผู้อ่านสามารถนำข้อความ ข้อมูล จากวารสารไปใช้ไปใช้ประโยชน์ทางวิชาการได้ เช่น เพื่อการสอน เพื่อการอ้างอิง แต่การนำไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น เช่น เพื่อการค้า จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากกรมสุขภาพจิตก่อน
- ความคิดเห็น ข้อมูล และบทสรุปต่าง ๆ ที่ลงตีพิมพ์ในวารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทยเป็นของผู้เขียนบทความและมิได้แสดงว่ากองบรรณาธิการหรือกรมสุขภาพจิตเห็นพ้องด้วย
