การรับรู้และพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของผู้ปฏิบัติการฉุกเฉิน ในจังหวัดสงขลา

ผู้แต่ง

  • ปาริฉัตร หีตเอี้ยว นักวิชาการสาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขอำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี
  • ขจรศักดิ์ ไชยนาพงศ์ อาจารย์ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดยะลา คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ธนกร สิริกุล อาจารย์ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดยะลา คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • จามรี สอนบุตร อาจารย์ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดยะลา คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • อิบตีซาน เจ๊ะอุบง อาจารย์ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดยะลา คณะสาธารณสุขศาสตร์และสหเวชศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

การรับรู้, พฤติกรรมการป้องกันโรค, โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019

บทคัดย่อ

การแพร่กระจายของโรค เป็นวิกฤติการณ์ระดับโลก ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตและเจ็บป่วยจำนวนมาก ผู้ปฏิบัติการฉุกเฉินเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการปฏิบัติงานช่วยเหลือผู้ป่วย ณ จุดเกิดเหตุ มีโอกาสสัมผัสกับปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคเป็นอันตรายต่อสุขภาพ การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางนี้ วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับการรับรู้และพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา และศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาของผู้ปฏิบัติการฉุกเฉินในจังหวัดสงขลา กลุ่มตัวอย่าง คือผู้ปฏิบัติการฉุกเฉินในระดับอาสาสมัครฉุกเฉินการแพทย์ (EMR) และพนักงานฉุกเฉินการแพทย์ (EMT) ในจังหวัดสงขลา จำนวน 152 คน ใช้การสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติเชิงพรรณนา และการทดสอบไคสแควร์

ผลการวิจัย พบว่า ผู้ปฏิบัติการฉุกเฉินส่วนใหญ่เป็นเพศชาย ร้อยละ 51.32 การรับรู้ความรุนแรงของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาอยู่ในระดับสูง (x̄ = 4.54, S.D. = 0.40) การรับรู้ของหน่วยงานต่อการดำเนินงานควบคุมโรคอยู่ในระดับสูง (x̄ = 4.41, S.D. = 0.66) และพฤติกรรมการป้องกันโรคในระดับสูง (x̄ = 66.47, S.D. = 5.53) ส่วนปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรค พบว่า เพศ การรับรู้ความรุนแรงของโรค และการรับรู้ของหน่วยงานต่อการดำเนินงานควบคุมโรคมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคของผู้ปฏิบัติการฉุกเฉิน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <0.05) ดังนั้น สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถนำมาใช้เป็นแนวทางวางแผน กำหนดนโยบาย สิ่งสนับสนุนในการป้องกันโรคอุบัติใหม่หรืออุบัติซ้ำที่จะเกิดขึ้นได้เพื่อไม่ผู้ปฏิบัติการมีสุขภาพดีและไม่เจ็บป่วยได้

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงสาธารณสุข. โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด 19) รายงานสถานการณ์โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ประเทศไทย - 17 เมษายน 2563 [อินเทอร์เน็ต]. 2563. [เข้าถึงเมื่อ 2 กุมภาพันธ์ 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.who.int

World Health Organization. Considerations for quarantine of individuals in the context of containment for coronavirus disease (COVID-19) 19 March 2020 [Internet]. 2020 [cited 2020 January 4]. Available from: https://www.who.int/publications-detail/considerations-for-quarantine-of-individuals-in-thecontext-of-containment-for-coronavirus-disease-(covid-19).

Worldometer. COVID-19 CORONAVIRUS PANDEMIC [Internet]. 2021 [cited 2021 January 26]. Available from: https://www.worldometers.info/coronavirus

ประทีป รักษาสกุลวงศ์. ส่องสังคมไทยหลังโควิด19 ตอกย้ำความสำคัญการกระจายอำนาจปูทางสู่การปฏิรูปประเทศ[อินเทอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อ 5 ก.พ. 2564]. เข้าถึงได้จาก:https://www.nationalhealth.or.th/en/node/2242

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสงขลา. สถานการณ์โควิด19 ประจำวันที่ 7 ก.พ. 65 [อินเทอร์เน็ต]. 2565. [เข้าถึงเมื่อ 15 มี.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.skho.moph.go.th/

กระทรวงสาธารณสุข. สถานการณ์ โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 [อินเทอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อ 28 เมษายน 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://media.thaigov.go.th/uploads/public_img/source/311264.pdf

กรมการปกครอง. ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่างๆตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2557 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กระทรวงมหาดไทย; 2558 [เข้าถึงเมื่อ 5 ก.พ. 2564]. เข้าถึงได้จาก:http://stat.bora.dopa.go.th/stat/pk/pk_57.pdf

ธีระ วรธนารัตน์. กางสถิติ ม.ค. เดือนเดียว บุคลากรทางการแพทย์ติดโควิด 2,025 คน [อินเทอร์เน็ต]. 2565. [เข้าถึงเมื่อ 8 ก.พ. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.naewna.com/local/632212

จิตอารีย์ จอดสันเทียะ, นิภา มหารัชพงศ์, ยุวดี รอดจากภัย. พฤติกรรมความปลอดภัยในการทำงานของอาสาสมัครกู้ชีพ จังหวัดชลบุรี. วารสารกรมการแพทย์. 2563; 45(2): 120-26.

กิตติพร เนาว์สุวรรณ, นภชา สิงห์วีรธรรม, นวพร ดำแสงสวัสดิ์. ความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้ความรุนแรงของ โรคต่อบทบาทการดำเนินงานควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในประเทศไทย. วารสารสถาบันบำราศนราดูร. 2563; 14(2): 92-103.

ภัคณัฐ วีรขจร, โชคชัย ขวัญพิชิต, กิตติพร เนาว์สุวรรณ, นภชา สิงห์วีรธรรม. การรับรู้และพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ของกำลังพลที่ปฏิบัติงานสายแพทย์ ศูนย์อำนวยการแพทย์ จังหวัดชายแดนภาคใต้. วารสารสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 2563; 3(3): 106-17.

ฮูดา แวหะยี. การรับรู้ความรุนแรงและพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 (โควิด-19) ของวัยรุ่นในเขตตำบลสะเตงนอก อำเภอเมืองจังหวัดยะลา. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน. 2563; 6(4): 158-68.

นภชา สิงห์วีรธรรม, วัชรพล วิวรรศน์ เถาว์พันธ์, กิตติพร เนาว์สุวรรณ, เฉลิมชัย เพาะบุญ, สุทธิศักดิ์ สุริรักษ์. การรับรู้และพฤติกรรมการป้องกัน โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ของทันตาภิบาล สังกัดกระทรวงสาธารณสุข. วารสารสถาบันบำราศนราดูร. 2563; 14(2): 104-115.

Singkun A. Factors associated with social responsibility among university students in Yala, Thailand during the COVID-19 pandemic. Journal of Health Research. 2020. DOI: 10.1108/JHR-05-2020-0142.

สถาบันการแพทย์ฉุกเฉิน. มาตรการ 'Universal Prevention การป้องกันการติดเชื้อแบบครอบจักรวาล[อินเทอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อ 4 พ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.niems.go.th/1/News/Detail/8232?group=21

Cohen J. Statistical power for the behavioral sciences. (2nd ed). New York: Academic Press; 1997.

Bloom BS. Handbook on formative and summative evaluation of student learning. New York: McGraw-Hill; 1986.

ลลิตา อุดรชัยนิตย์. อิทธิพลของการรับรู้ถึงประโยชน์และความพึงพอใจที่มีต่อความน่าเชื่อถือ ของระบบ Mobile Banking ในเขตกรุงเทพมหานคร [อินเทอร์เน็ต]. 2562. [เข้าถึงเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://dspace.rmutk.ac.th/

บุญชรัสมิ์ ธันย์ธิติธนากุล, สุมาพร ดุภะสกุล. แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพหลังจากติดไวรัส Covid-19 ในช่วงการเปลี่ยนแปลงสู่สังคมดิจิทัล. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์. 2565; 7(3): 487-502.

อภิวดี อินทเจริญ, คันธมาทน์ กาญจนภูมิ, กัลยา ตันสกุล, สุวรรณา ปัตตะพัฒน์. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรม การป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองคอหงส์ จังหวัดสงขลา. วารสารการสาธารณสุขชุมชน. 2564; 3(2): 19-30.

จุฑาวรรณ ใจแสน. พฤติกรรมการป้องกันโรค COVID-19 ของพนักงานสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 4 พ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก:https://mmm.ru.ac.th/MMM/ IS/sat16/6114060102.pdf

ปิยะนันท์ เรือนคำ, สุคนธา คงศีล, สุขุม เจียมตน, ยุวนุช สัตยสมบูรณ์, เพ็ญพักตร์ อุทิศ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของประชากรผู้ใหญ่: กรณีศึกษา เขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2565; 31(ฉบับเพิ่มเติม 2): S247-S259

วิชาญ ปาวัน, กรัณฑรัตน์ บุญช่วยธนาสิทธิ์, จักรกฤษณ์ พลราชม, มาสริน ศุกลปักษ์. การรับรู้ข้อมูลข่าวสาร ความรู้ และพฤติกรรมการป้องกันโรคและภัยสุขภาพของประชาชนชาวไทย ประจำปี 2559. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 2560; 11(1): 70-79.

สุพาพร เทพยสุวรรณ. บทเรียนที่ผู้ชายเรียนรู้จากผู้หญิง [อินเทอร์เน็ต]. 2560. [เข้าถึง เมื่อ 20 เม.ย. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://mgronline.com/qol/detail/9600000040902

Becker MH. The Health Belief Model and Sick Role Behavior. Health Education Monographs. 1974; 2(4): 409-19.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

30-04-2025

รูปแบบการอ้างอิง

หีตเอี้ยว ป., ไชยนาพงศ์ ข., สิริกุล ธ., สอนบุตร จ., & เจ๊ะอุบง อ. (2025). การรับรู้และพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของผู้ปฏิบัติการฉุกเฉิน ในจังหวัดสงขลา. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน, 8(1), 90–102. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jhscph/article/view/274971

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย