คุณภาพชีวิตและปัจจัยภาวะสุขภาพที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิต ของผู้สูงอายุ จังหวัดชัยภูมิ

ผู้แต่ง

  • ปัญญ์กรินทร์ หอยรัตน์ อาจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ
  • สุวารี ทวนวิเศษกุล อาจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ
  • พรภัทรา แสนเหลา ผู้ช่วยศาสตราจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ
  • ธรณินทร์ คุณแขวน อาจารย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ

คำสำคัญ:

ภาวะสุขภาพ, คุณภาพชีวิต, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตและปัจจัยภาวะสุขภาพที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ จังหวัดชัยภูมิ กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในพื้นที่จังหวัดชัยภูมิ จำนวน 795 คน ใช้วิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เก็บข้อมูลโดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านใช้โมบายแอปพลิเคชันที่พัฒนาขึ้นในการเก็บข้อมูลผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นข้อคำถามเกี่ยวกับภาวะสุขภาพ และคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ มีค่าความเที่ยงเท่ากับ 0.82 ประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกเชิงพหุ

ผลการวิจัย พบว่า ภาพรวมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุอยู่ในระดับปานกลางมากที่สุด ร้อยละ 69.56 และปัจจัยภาวะสุขภาพที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ ได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง (Adj OR = 1.78, 95% CI = 1.17 - 2.70, p-value <0.01) การได้ยินไม่ชัดเจน (เมื่อไม่ใส่เครื่องช่วยฟัง) (Adj OR = 3.33, 95% CI = 1.84 - 6.00, p-value <0.001) การปวดเข่า (Adj OR = 1.51, 95%CI = 1.05 - 2.16, p-value <0.05) ความสามารถในกิจวัตรประจำวันที่ช่วยเหลือตัวเองได้บางส่วน (Adj OR = 1.51, 95%CI = 1.02 - 2.22, p-value <0.05) และความสามารถในกิจวัตรประจำวันที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ (Adj OR = 5.10, 95% CI = 1.14 - 22.77, p-value <0.05) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

ดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีการจัดกิจกรรมเพื่อช่วยดูแลส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุเกี่ยวกับโรค ความดันโลหิตสูง การได้ยินไม่ชัดเจน การปวดเข่า และความสามารถในกิจวัตรประจำวันในการช่วยเหลือตนเองตามท้องถิ่นต่าง ๆ เพื่อการยกระดับคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุต่อไป

เอกสารอ้างอิง

ไทยโพสต์. ปี 64 ผู้สูงอายุไทยพุ่งสูง 5.6 ล้านคน กรมอนามัยเตรียมแผนงานส่งเสริมสุขภาพสู้รับมือสังคมสูงวัยระยะยาว [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: บริษัท สารสู่อนาคต จำกัด; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 17 ธ.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaipost.net/main/detail/21887

ศิราณี ศรีหาภาค, วัชรี อมรโรจน์วรวุฒิ, ณรงค์ คําอ่อน, พัฒนี ศรีโอษฐ์, พลอยลดา ศรีหานู, ทิพวรรณ ทับซ้าย. สถานการณ์ปัญหา และความต้องการ การดูแลผู้สูงอายุระยะยาวในชุมชนภายใต้กองทุนระบบการดูแลระยะยาว จังหวัดขอนแก่น. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9. 2564; 15(36): 44-62.

พัชราภรณ์ พัฒนะ. คุณภาพชีวิต ของผู้สูงอายุที่เข้าโรงเรียนผู้สูงอายุ จังหวัดสระบุรี [การค้นคว้าอิสระสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต วิชาเอกการจัดการการสร้างเสริมสุขภาพ]. ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; 2560.

กลุ่มพัฒนาการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ. การดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุเขตสุขภาพที่ 9 ประจำปีงบประมาณ 2563-2565 [อินเทอร์เน็ต]. นครราชสีมา: ศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา; 2565. [เข้าถึงเมื่อ 20 ธ.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://datahpc9.anamai.moph.go.th/group_sr/allfile/1670689859.pdf

กรมกิจการผู้สูงอายุ. สถิติผู้สูงอายุ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 20 ธ.ค. 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dop.go.th/th/know/side/1/1/1099

ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ เขตสุขภาพที่ 9. การป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อที่สำคัญ [อินเทอร์เน็ต]. ชัยภูมิ: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดชัยภูมิ; 2565 [เข้าถึงเมื่อ 24 เม.ย. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://hdc.moph.go.th/cpm/public/standard - subcatalog/6a1fdf282fd28180eed7d1cfe0155e11

ธัญรัศม์ ภุชงค์ชัย, ภัควรินทร์ ภัทรศิริสมบูรณ์, ณัฐปภัสญ์ นวลสีทอง, บังอร ปรอยโคกสูง. การศึกษาระดับสุขภาวะแบบองค์รวมและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9. 2567; 18(1): 296-310.

Wayne WD. Biostatistics: A Foundation of Analysis in the Health Sciences. 6th ed. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc. 1995.

มนฑิญา กงลา. ปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในชนบท เขตเทศบาลอำเภอศรีธาตุ จังหวัดอุดรธานี. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม. 2564; 18(3): 75-85.

คณะกรรมการพัฒนาเครื่องมือคัดกรองและประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการ คัดกรองและประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ พ.ศ.2564. กรุงเทพฯ: ณจันตา ครีเอชั่น จำกัด; 2564.

มุทิตา วรรณชาติ, สุธรรม นันทมงคลชัย, โชคชัย หมั่นแสวงทรัพย์, พิมพ์สุรางค์ เตชะบุญเสริมศักดิ์. คุณภาพชีวิต ของผู้สูงอายุที่มีโรคเรื้อรังในจังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสาธารณสุขศาสตร์. 2558; 45(ฉบับพิเศษ): 18-29.

สุธรรม นันทมงคลชัย. ครอบครัวกับการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: อิโมชั่น อาร์ต จำกัด; 2564.

Bursac Z, Gauss CH, Williams DK, Hosmer DW. Purposeful selection of variables in logistic regression. Source Code Biol Med. 2008; 3: 17.

วุฒิฌาน ห้วยทราย, ศรายุทธ ชูสุทน. ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุ ตำบลบางนกแขวก อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2566; 32(1): 63-72.

พรชัย จูลเมตต์. การพยาบาลผู้สูงอายุโรคหลอดเลือดสมอง. ชลบุรี: คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา; 2566.

Sun W, Matsuoka T, Imai A, Oya N, Narumoto J. Effects of Hearing Impairment, Quality of Life and Pain on Depressive Symptoms in Elderly People: A Cross-Sectional Study. Int J Environ Res Public Health. 2021; 18(22): 12265.

สภาภรณ์ สุดหนองบัว. การดูแลผู้สูงอายุ : สถานการณ์และคุณภาพชีวิต. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2564.

ยุภาวดี ทาสะโก, สุพัฒนา ศักดิษฐานนท์, พูลสุข ศิริพูล. ความสัมพันธระหว่างอาการปวดกับคุณภาพชีวิตของวัยรุ่นโรคเอสแอลอี. การประชุมวิชาการเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษาแห่งชาติ ครั้งที่ 21; วันที่ 27 มีนาคม 2563; ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2563.

วาสนา หลวงพิทักษ์, กิตติมา ดวงแก้ว, อุมากร ใจยั่งยืน, เพ็ญรุ่ง วรรณดี. ปัจจัยทำนายคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตจังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม. 2562; 20(38): 67-81.

Ahmadi M, Kazemi-Arpanahi H, Nopour R, Shanbehzadeh M. Factors influencing quality of life among the elderly: An approach using logistic regression. J Educ Health Promot. 2023; 12: 215.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

30-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

หอยรัตน์ ป., ทวนวิเศษกุล ส. ., แสนเหลา พ. ., & คุณแขวน ธ. (2025). คุณภาพชีวิตและปัจจัยภาวะสุขภาพที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิต ของผู้สูงอายุ จังหวัดชัยภูมิ. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน, 8(2), 79–93. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jhscph/article/view/272818

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย