ความรู้ และการปฏิบัติตัวในการดูแลตัวเองของผู้ป่วยเบาหวาน ตำบลท่าพระ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ และการปฏิบัติใน การดูแลตัวเองของผู้ป่วยเบาหวาน ตำบลท่าพระ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วย เบาหวานที่ไม่พึ่งอินซูลิน จำนวน 367 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม ระหว่างเดือนมีนาคม – เมษายน 2560 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ คือเพศหญิง ร้อยละ 81.5 มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ร้อยละ 46.6 มีสถานภาพสมรส ร้อยละ 74.9 ระดับการศึกษาสูงสุดคือประถมศึกษา ร้อยละ 80.1 ประกอบ อาชีพเกษตรกรรม ร้อยละ 65.1 ระยะเวลาที่ป่วยด้วยโรคเบาหวานต่ำกว่า 5 ปี ร้อยละ 47.9 มีระดับ น้ำตาลในเลือด 101-150 mg% ร้อยละ 65.1 มีความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน ภาพรวมอยู่ในระดับสูง ร้อยละ 86.9 มีความรู้เรื่องโรคเบาหวานถูกต้อง ร้อยละ 100 คือ 1) อาการของโรคเบาหวานที่พบบ่อย คือ ปัสสาวะบ่อยและกระหายน้ำ 2) ผู้ป่วยเบาหวานมีโอกาสเกิดตามัวหรือตาบอดได้ 3) หากมีแผลที่ เท้าและไม่รีบรักษาอาจถูกตัดขา จนเกิดความพิการได้ 4) การรักษาเบาหวานจะได้ผลดี เมื่อมีการ ควบคุมอาหารร่วมกับการออกกำลังกาย และ 5) ประโยชน์ของการมาตรวจตามแพทย์นัด คือได้รับการ ตรวจร่างกายอย่างต่อเนื่องและควบคุมภาวะแทรก ซ้อนของโรค กลุ่มตัวอย่างมีการปฏิบัติตัวเป็น ประจำเพื่อดูแลตัวเองของผู้ป่วยเบาหวาน ในภาพรวม ร้อยละ 31.1 ข้อที่มีการปฏิบัติเป็นประจำมาก ที่สุด คือ 1) การนอนหลับพักผ่อนวันละ 6-8 ชั่วโมง ร้อยละ 97.0 2) การรักษาความสะอาดของร่างกาย ร้อยละ 96.9 และ 3) ไม่รับประทานเกินขนาด ร้อยละ 94.8 กิจกรรมที่ไม่ปฏิบัติมากที่สุดคือ 1) ถ้าลืม รับประทานยามื้อเช้า จะไม่รับประทานยามื้อเย็นรวม 2 เม็ด ร้อยละ 92.1 2) การสูบบุหรี่และดื่ม แอลกอฮอล์ ร้อยละ 89.9 และใส่รองเท้าหุ้มส้น ปลายเท้ามีลักษณะรูปป้าน มีเชือกผูก ร้อยละ 88.0 การควบคุมโรคเบาหวาน ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบหลายด้าน ความรู้เรื่องโรคและการปฏิบัติตัว เพื่อดูแลสุขภาพของตนเอง ในกลุ่มของผู้ป่วยเบาหวานมีความสำคัญมาก หากมีความรู้ถูกต้องและ ปฏิบัติตัวได้อย่างสม่ำเสมอ จะช่วยส่งเสริมให้การควบคุมโรคเบาหวานมีประสิทธิผล มากยิ่งขึ้น