ปัจจัยที่ส่งผลต่อการปฏิบัติการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงของผู้ดูแลในชุมชน ตำบลสนามชัย อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี

เนติยา แจ่มทิม; จิรพรรณ โพธิ์ทอง; ขวัญฤทัย ธรรมกิจไพโรจน์

ผู้แต่ง

เนติยา แจ่มทิม วิทยาลัยพยาบาลบรมราชนนี สุพรรณบุรี คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
จิรพรรณ โพธิ์ทอง วิทยาลัยพยาบาลบรมราชนนี สุพรรณบุรี คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
ขวัญฤทัย ธรรมกิจไพโรจน์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชนนี สุพรรณบุรี คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข

คำสำคัญ:

ผู้ดูแล, ผู้สูงอายุ, ปัจจัยแรงจูงใจ , ปัจจัยสนับสนุนทางสังคม, การปฏิบัติการดูแล

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงพรรณนาหาความสัมพันธ์เชิงทำนาย มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปฏิบัติการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง จังหวัดสุพรรณบุรีและศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการปฏิบัติการดูแลของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง จังหวัดสุพรรณบุรี กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในชุมชน จำนวน 111 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างจากผู้ที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์โดยการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย แบบประเมินความรู้การดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง แบบประเมินทัศนคติการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง แบบประเมินแรงจูงใจการปฏิบัติการดูแลผู้สูงอายุ และแบบประเมินการสนับสนุนทางสังคมการสนับสนุนทางสังคม แบบประเมินการปฏิบัติการดูแล ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา ได้ค่า IOC เท่ากับ 0.66-1 หาค่าความเชื่อมั่นของแบบประเมินความรู้โดยใช้สูตรของคูเดอร์-ริชาร์ดสัน (KR-20) ได้ค่า 0.69 หาค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาคของแบบสอบถาม ได้ค่า 0.75, 0.77, 0.78 และ 0.80 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์สมการถดถอยพหุคูณ

ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีการปฏิบัติการดูแลตามบทบาทผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงโดยรวม อยู่ในระดับมาก (M = 4.04, SD = .39) และปัจจัยที่สามารถทำนายการปฏิบัติการดูแลของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในชุมชน ได้แก่ ความรู้ในการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง แรงจูงใจในการปฏิบัติการดูแลผู้สูงอายุ และการสนับสนุนทางสังคม สามารถร่วมกันทำนายการปฏิบัติการดูแลของผู้ดูแลแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในชุมชน ตำบลสนามชัย อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี ได้ร้อยละ 63.40 (R² =.634, F= 17.386, p< .05) สรุปได้ว่าควรส่งเสริมการปฏิบัติการดูแลตามบทบาทผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง โดยเน้นการสร้างแรงจูงใจในการดูแลผู้สูงอายุ ส่งเสริมการสนับสนุนทางสังคม และจัดอบรมฟื้นฟูความรู้การดูแลผู้สูงอายุสำหรับผู้ดูแลอย่างสม่ำเสมอ

เอกสารอ้างอิง

ณิชารีย์ ใจคำวัง, วรดา จักษุพรรณ, วลีพร น้อยเจือ, สกาวเดือน ชุ่มชุมภู, และอินธิรา ตระกูลฤกษ์. (2562). ศักยภาพของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง ตำบลคุ้งตะเภา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ วารสารวิชาการวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ประยุกต์, 3(5), 1-19

บุษบา แพงบุปผา, และชลทิศ อุไรฤกษ์กุล. (2560). การประเมินสถานการณ์สุขภาพผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงโดย software care pan. https://hpc.go.th/rcenter/_fulltext/20190828143821_656/20190828144009_4062.pdf

แพรวพรรณ ศิริเลิศ. (2567). ข้อมูลประชากรโลกปี 2567 ชี้อัตราการเจริญพันธุ์ลดลง ขณะที่ประชากรสูงอายุเพิ่มขึ้น-เร่งลงทุนสุขภาพพื้นฐาน. ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน. https://www.sdgmove.com/2025/01/14/prb-world-population-data-sheet

สมจิตร์ ขุนสุข. (2565). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติงานดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงของผู้ช่วยเหลือดูแล ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางจัก สำนักงานสาธารณสุขอำเภอวิเศษชัยชาญ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอ่างทอง.

ศิวพร ชุ่มเย็น. (2565). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการปฏิบัติตามบทบาทการทำงานของผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง จังหวัดอุตรดิตถ์. [วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.

สถาบันวิจัยประชากรและสังคม. (2566). การคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2553-2583. มหาวิทยาลัยมหิดล. https://ipsr.mahidol.ac.th/

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). สถิติประชากรศาสตร์ ประชากรและเคหะ. https://www.nso.go.th

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุพรรณบุรี. (2566). รายงานสถิติประชากรและเคหะจังหวัดสุพรรณบุรี.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. (2561, 5 เมษายน). การเปลี่ยนแปลงในผู้สูงอายุ. https://www.thaihealth.or.th/?p=229273

อัญชิษฐฐา ศิริคำเพ็ง, และภักดี โพธิ์สิงห์. (2560). การดูแลผู้สูงอายุระยะยาวที่มีภาวะพึ่งพิงในยุคประเทศไทย 4.0. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 17(3), 235-243.

House, J. S. (1981). The nature of social support. In M. A. Reading (Ed.), Work stress and social support (4th ed., pp. 13-23). Addison Wesley.

Pender, N. J. (1987). Health promotion in nursing practice (2nd ed.). Appleton & Lange.

Population Reference Bureau. (2024). 2024 world population data sheet. https://2024-wpds.prb.org/

Schermerhorn, J. R., Jr., Hunt, J. G., & Osborn, R. N. (1991). Managing organizational behavior (7th ed.). John Wiley and Sons.