ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพโดยใช้กระบวนกลุ่มต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคอ้วนและค่าดัชนีมวลกายของบุคลากรโรงพยาบาลสงขลา
คำสำคัญ:
โปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ , กระบวนกลุ่ม, ภาวะน้ำหนักตัวเกิน , พฤติกรรมป้องกันโรคอ้วนบทคัดย่อ
การวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้แบบกลุ่มเดียววัดผลซ้ำหลังทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพโดยใช้กระบวนการกลุ่มต่อพฤติกรรมป้องกันโรคอ้วนและค่าดัชนีมวลกายของบุคลากรในโรงพยาบาลสงขลา กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกด้วยวิธีการสุ่มแบบง่ายโดยการจับฉลากแบบไม่ใส่กลับ จากผู้ที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ที่กำหนด จำนวน 50 คน เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองคือโปรแกรมที่ประกอบด้วยการเสริมสร้างการรับรู้ตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพและการใช้กระบวนการกลุ่ม เครื่องมือที่ใช้กำกับการทดลองคือแบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับโรคอ้วน และแบบสอบถามการรับรู้เกี่ยวกับโรคอ้วนซึ่งมีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.80 และ 0.78 ตามลำดับ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถามพฤติกรรมป้องกันโรคอ้วน มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.78 และเครื่องชั่งน้ำหนักรุ่น Accuniq ที่มีระบบการสอบเทียบอัตโนมัติ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบความแตกต่างของคะแนน 4 ช่วงเวลาโดยใช้สถิติไม่อ้างอิงพารามิเตอร์
ผลการศึกษาพบว่า ค่าเฉลี่ยของคะแนนพฤติกรรมป้องกันโรคอ้วนหลังการทดลองทันที (M = 48.16, SD = 2.87) 1 เดือน (M = 47.9, SD = 3.03) และ 6 เดือน (M = 47.74, SD= 3.27) สูงกว่าก่อนทดลอง (M = 38.24, SD = 3.53) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.001 ค่าเฉลี่ยของดัชนีมวลกายหลังการทดลองทันที (M = 26.84, SD=2.09) 1 เดือน (M = 26.66, SD = 3.01) และ 6 เดือน (M = 26.70, SD = 3.03) น้อยกว่าก่อนการทดอง (M = 28.67, SD = 3.07) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.001 ดังนั้นบุคลากรทางสุขภาพสามารถนำโปรแกรมนี้ไปประยุกต์ใช้เพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมป้องกันโรคอ้วนและลดค่าดัชนีมวลกายได้
เอกสารอ้างอิง
จริยา ทรัพย์เรือง, บุบผา วิริยรัตนกุล, และพัชรินทร์ สังวาลย์. (2564). ปัจจัยทํานายพฤติกรรมสร้างเสริมสุขภาพของผู้รับบริการกลุ่มวัยทํางานที่มีภาวะเมตาบอลิกซินโดรม. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 6(8), 386-399.
ธนพันธุ์ ไชยชนะ, กุลชญา ลอยหา, และจำลอง วงษ์ประเสริฐ. (2563). ผลของโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพโดยการประยุกต์ใช้แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมเพื่อควบคุมน้ำหนักของเด็กที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์มาตรฐานในนักเรียน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 5(3), 303–314.
ณินญาภร ใจยอด, และอนุกูล มะโนทน. (2566). ประสิทธิผลการประยุกต์แนวคิดแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการลดภาวะโรคอ้วนของบุคลากรโรงพยาบาลสุโขทัย อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 9(1), 54–68.
นฤมล สุขศรี. (2558). ผลของกระบวนการกลุ่มต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพและสถานภาพสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงต่อโรคเบาหวานในตำบลดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี.
ปุรินทร์ ศรีศศลักษณ์, สุภาวดี นพรุจจินดา, ประทีป หมีทอง, และสุนิสา จันทร์แสง. (2567). ปัจจัยทำนายพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้ที่มีภาวะเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารวิจัยเพื่อการส่งเสริมสุขภาพและคุณภาพชีวิต, 4(2), 25–36.
พัทธ์ธิดา จินตนปัญญา. (2566). ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต่อพฤติกรรมสุขภาพ และภาวะโภชนาการของบุคลากรสาธารณสุขที่มีภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในโรงพยาบาลทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช. มหาราชนครศรีธรรมราชเวชสาร, 7(1), 28–41.
มูนา กิยะ, เมธาวี ณ อิ่น, และธนัช กนกเทศ. (2566). ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับดัชนีมวลกายของนิสิตระดับปริญญาตรี กลุ่มวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยนเรศวร. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนอร์ทเทิร์น, 4(2), 120–137.
วิไลรัตน์ บุญราศี. (2559). แบบแผนความเชื่อและพฤติกรรมสุขภาพของพนักงานโรงไฟฟ้าแม่เมาะที่มีภาวะอ้วนลงพุง [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สำราญ กาศสุวรรณ, ทัศนีย์ บุญอริยเทพ, และรุ่งกิจ ปิ่นใจ. (2565). ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพโดยใช้กระบวนการกลุ่มในกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ตำบลร้องเข็ม อำเภอร้องกวาง จังหวัดแพร่. วารสารโรงพยาบาลแพร่, 30(2), 27–42.
de Vos, B. C., Runhaar, J., van Middelkoop, M., Krul, M., & Bierma-Zeinstra, S. M. (2016). Long-term effects of a randomized, controlled, tailor-made weight-loss intervention in primary care on the health and lifestyle of overweight and obese women. The American Journal of Clinical Nutrition, 104(1), 33–40. doi:10.3945/ajcn.116.133512
Jones, C. L., Jensen, J. D., Scherr, C. L., Brown, N. R., Christy, K., & Weaver, J. (2015). The health belief model as an explanatory framework in communication research: Exploring parallel, serial, and moderated mediation. Health Communication, 30(6), 566–576. https://doi.org/10.1080/10410236.2013.873363
Twari, A. K. (2023). A study of Kurt Lewin’s leadership styles and group dynamics in developing responsibility and performance among engineering students. AIP Conference Proceedings, 3006(1), 040005. https://doi.org/10.1063/5.0187387
World Obesity Federation. (2024). World Obesity Atlas 2024 (7th ed.). https://data.worldobesity.org/publications/WOF-Obesity-Atlas-v7.pdf
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ราชาวดีสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุรินทร์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ตีพิมพ์ในราชาวดีสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุรินทร์ ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใดๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในราชาวดีสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุรินทร์ หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่หรือกระทำการใดๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากราชาวดีสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สุรินทร์ ก่อนเท่านั้น
