ปัจจัยทำนายการปรับตัวของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์รายใหม่ ในเขตกรุงเทพมหานคร

พรชนก บุญชม; อาภาพร เผ่าวัฒนา; ลลิตา แก้ววิไล

ผู้แต่ง

พรชนก บุญชม คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
อาภาพร เผ่าวัฒนา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ลลิตา แก้ววิไล คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ประสบการณ์การปรับตัว, ผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์รายใหม่, ทฤษฎีการปรับตัวของรอย, การวินิจฉัยครั้งแรก

บทคัดย่อ

บทนำ: กรุงเทพมหานครมีความชุกของผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่มากที่สุดในประเทศไทย ซึ่งส่งผลกระทบต่อการปรับตัวของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์รายใหม่ การศึกษานี้ประยุกต์ใช้แนวคิดทฤษฎีการปรับตัวของรอย เป็นกรอบแนวคิดในการศึกษา
วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายการปรับตัวของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์รายใหม่ ในเขตกรุงเทพมหานคร

ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยเชิงพรรณนา กลุ่มตัวอย่างคือ กลุ่มผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์รายใหม่ที่ได้รับการวินิจฉัยภายใน 6 เดือน และอาศัยอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร จำนวน 242 คน สุ่มตัวอย่างตามสัดส่วนของประชากร เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติทดสอบไคสแควร์ สถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และสถิติวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน

ผลการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีการปรับตัวอยู่ในระดับสูง (M = 96.70, SD = 1.0) พบว่า มีการปรับตัวด้านบทบาทหน้าที่มากที่สุด ร้อยละ 83.10 และจากการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอนพบว่า แรงสนับสนุนทางสังคม การเข้าถึงบริการสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อเอชไอวี ความรู้เรื่องโรคของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ และภาวะซึมเศร้า สามารถร่วมกันทำนายการปรับตัวของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์รายใหม่ ได้ร้อยละ 49.40 (R²= .494)

สรุปผล: การได้รับแรงสนับสนุนทางสังคม การเข้าถึงบริการสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อเอชไอวี ความรู้เรื่องโรคของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ และภาวะซึมเศร้า สามารถร่วมทำนายการปรับตัวของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์รายใหม่ได้

ข้อเสนอแนะ: การวางแผนจัดระบบการบริการ และเป็นข้อมูลพื้นฐานให้แก่หน่วยงานผู้รับผิดชอบด้านการดูแลผู้ป่วยที่ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ ในการดูแลและส่งเสริมการปรับตัว เพื่อวางแผนปรับปรุงและพัฒนาการจัดบริการส่งเสริมสุขภาพระบบบริการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ต่อไป

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

Department Of Disease Control. HIV info hub [Internet]. [cited 2023 April 27]. Available from: https://hivhub.ddc.moph.go.th/officer/epidemic.php (in Thai)

National Health Security Office [Internet]. National AIDS Program (NAP) information system. [cited 2023 October 7]. Available from: https://webportal.bangkok.go.th/public/user_files_editor/150/Fact%20sheet%202567.pdf

Dalodom K. Social support, depression, mental health power and self-care behavior of HIV-infected people receiving services at a clinic [master’s thesis]. Pathum Thai: Thammasat University; 2018. (in Thai)

Sarasamak R. The relationship between factors and adaptation to illness in the elderly with chronic diseases in Amnat Charoen Province. Thai Red Cross Nursing Journal [Internet]. 2022 [cited 2023 April27];15(2):92-107. Available from: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/trcnj/article/view/249257 (in Thai)

Thai Red Cross AIDS and Infectious Disease Research Center. If you have HIV, how long do you have to treat it before you can return to normal [Internet]. 2024 [cited 2022 December 26]. Available from: https://th.trcarc.org/ (in Thai)

Flaskerud JH, Ungvarski PJ. HIV/AIDS: a guide to nursing care. 2nd ed. Philadelphia: W.B. Saunders; 1992.

Laisuwannachat P, Ueamnikun N, Paowattana A. Factors predicting HIV infection prevention behavior among gay male youth in Bangkok. Journal of Health and Nursing Research [Internet]. 2020 [cited 2023 April 27];36(2):177-89. Available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/ bcnbangkok/article/view/244645 (in Thai)

Midkhuntod J. Knowledge of disease among HIV/AIDS patients: a case study of Takhli Hospital, Nakhon Sawan. AIDS Journal [Internet]. 2019 [cited 2023 April 27];31(2):85-99. Available from: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ThaiAIDSJournal/article/view/253695 (in Thai)

Hongsrisawan N. Depression. Journal Of Hua Chiew Chalerm Prakiet University [Internet]. 2016 [cited 2023 April 27];19(38):105-18. Available from: https://lib-km.hcu.ac.th/?p=4863 (in Thai)

Chakrabat N. Factors predicting the behavior of pre-exposure prophylaxis (PrEP) among men who have sex with men in Bangkok. [master of nursing science thesis]. Bangkok: Mahidol University; 2020. (in Thai)

Corrigan P. How stigma interferes with mental health care. The American psychologist [Internet]. 2004 [cited 2023 April 27];59(7):614-25. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15491256/

Chanklin U. Factors influencing self-disclosure of hiv status among persons living with hiv and aids in a lower north province. [master of public health thesis]. Phitsanulok: Naresuan University; 2021. (in Thai)

Daniel, WW. Biostatistic: A foundations for analysis in the health sciences. New York: John Wiley; 2013.

Na Ranong S. Factors predicting the quality of life of HIV-infected and AIDS patients receiving services at Huai Yot Hospital, Trang Province. [master of science thesis]. Trang: Rajamangala University of Technology Srivijaya Trang Campus; 2019. (in Thai)

AIDS And Sexually Transmitted Disease Division, Department of Disease Control. Knowledge flip chart on treatment to promote continuous medication and good health for HIV-infected people. Nonthaburi; AIDS And Sexually Transmitted Disease Division, Department of Disease Control; 2021.

Trangkasombat U, Lapbunthrap W, Havanont P. The use of CES-D in screening for depression in adolescents. Journal of The Psychiatric Association of Thailand [Internet]. 1997 [cited 2023 April 27];42(1):2-13. Available from: https://dmh.go.th/abstract/details.asp?id=4694 (in Thai)

Siri-attakul P, Kornpetchpanee S, Sutasanee S. Development of a causal relationship model of adaptation among HIV-infected persons. Burapha University Journal of Educational Research and Measurement [Internet]. 2004 [cited 2023 April 27];2(1):93–111. Available from: https://ojs.lib.buu.ac.th/index.php/search/article/view/328 (in Thai)

Ashton E, Vosvick M, Chesney M, Gore-Felton C, Koopman C, O'shea K, et al. Social support and maladaptive coping as predictors of the change in physical health symptoms among persons living with HIV/AIDS. AIDS Patient Care & STDs [Internet]. 2005 [cited 2023 April 27];19(9):587-98. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16164385/

Burgoyne R. Exploring direction of causation between social support and clinical outcome for HIV-positive adults in the context of highly active antiretroviral therapy. AIDS Care [Internet]. 2005 [cited 2023 April 27];17(1):111-24. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15832838/

Sriphirom W, Saeng-on S, Ninjan P, Rat-apha W. Factors related to adjustment in middle-aged female depressed patients. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing [Internet]. 2019 [cited 2023 April 27];34(3):20–42. Available from: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/JPNMH/article/view/216512 (in Thai)